رابطه وارونه غلظت و درجه یونش در محلول‌های الکترولیت ضعیف

چرا درجه یونش با غلظت رابطه وارونه دارد؟ چون با رقیق شدن محلول، وضعیت محلول برای یونش مناسب تر می شود. توضیح تکمیلی : درجهٔ یونش (α) عبارت از : نسبت تعداد مولکول‌های یونیده‌ شده به تعداد کل مولکول‌ها در محلول است. حال دلایل رابطه وارونه بین غلظت با درجه یونش را می توان از زوایای مختلف مطرح کرد : 1● اصل لوشاتلیه : برای یک الکترولیت ضعیف مثل HA که واکنش دارد: HA <=> H+ + A- با افزایش غلظت اولیهٔ HA، واکنش یونش به سمت چپ رانده می شود، چون: تعداد مولکول‌های حل‌نشده زیاد می‌شود و واکنش به سمت چپ (مولکول‌های یون‌نشده) رانده می‌شود. پس نسبت یون‌ها به مولکول‌های یون‌نشده کوچک‌تر می‌شود=> α کاهش می‌یابد. 2● افزایش برخورد یون‌ها و بازگشت به مولکول : وقتی غلظت محلول زیاد باشد نزدیکی یون‌ها به یکدیگر بیشتر است، پس احتمال به هم پیوستن یون های غیرهمبار و تبدیل به مولکول اولیه بیشتر می شود، در نتیجه یونش مؤثر کاهش می‌یابد. 3● کاهش قدرت یون‌سازی به دلیل میدان الکتریکی محلول : در محلول غلیظ: یون‌های فراوان موجود در محلول یک «فضای الکتریکی شلوغ» ایجاد می‌کنند. نیروهای الکتریکی ناشی از این یون‌ها مانع جدا شدن مولکول‌ها به یون‌های جدید می‌شود. پس هرچقدر محلول غلیظ‌تر باشد، یونش جدید سخت‌تر اتفاق می‌افتد. 4● از نظر ریاضی، ثابت یونش (Ka) ثابت است برای الکترولیت ضعیف: Ka = cα²/1-α در دمای ثابت، چون Ka ثابت است، اگر c(غلظت اولیه اسید یا باز) زیاد شود برای ثابت ماندن Ka باید α(درجه یونش) کوچک شود.