رشد منفی جمعیت زمانی اتفاق میافتد که نرخ زاد و ولد کمتر از نرخ مرگ و میر باشد، به طوری که تعداد کل جمعیت کاهش یابد. این وضعیت میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود:
1. کاهش نرخ زاد و ولد: عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میتوانند باعث کاهش تمایل به فرزندآوری شوند. به عنوان مثال، افزایش سطح تحصیلات و اشتغال زنان، تغییر در ارزشها و ترجیحات خانوادهها، و هزینههای بالای نگهداری فرزندان میتواند به کاهش نرخ زاد و ولد منجر شود.
2. افزایش نرخ مرگ و میر: در برخی کشورها، افزایش بیماریها، جنگها، فقر و دسترسی محدود به خدمات بهداشتی میتواند باعث افزایش مرگ و میر شود.
3. مهاجرت منفی: خروج جمعیت از یک کشور به دلیل جنگ، ناامنی، یا فرصتهای اقتصادی بهتر در کشورهای دیگر میتواند به کاهش جمعیت منجر شود.
4. ترکیب سنی جمعیت: با بالا رفتن میانگین سنی جمعیت، تعداد افرادی که در سن باروری هستند کاهش مییابد، که این نیز میتواند به رشد منفی جمعیت منجر شود.
این عوامل میتوانند به تنهایی یا به صورت ترکیبی باعث کاهش جمعیت در یک کشور شوند.