برای حل این سوال، از قانون بقای انرژی مکانیکی و اصول برخورد استفاده میکنیم.
### مرحله اول: محاسبه سرعت سنگ قبل از برخورد
ما ابتدا سرعت سنگ را هنگام برخورد محاسبه میکنیم. برای این کار از قانون بقای انرژی مکانیکی استفاده میکنیم که میگوید:
Eمکانیکی اولیه=Eمکانیکی نهایی
در ابتدا انرژی پتانسیل گرانشی سنگ داریم و در انتها انرژی جنبشی:
Eپتانسیل=mgh
که در آن:
- \( m = 5 \, \text{kg} \) جرم سنگ،
- \( g = 9.8 \, \text{m/s}^2 \) شتاب گرانش،
- \( h = 5 \, \text{m} \) ارتفاع است.
پس انرژی پتانسیل سنگ به شکل زیر محاسبه میشود:
Eپتانسیل=5×9.8×5=245J
این انرژی به انرژی جنبشی تبدیل میشود، پس:
Eجنبشی=12mv2
که در آن \( v \) سرعت سنگ است. از آنجا که انرژی پتانسیل به انرژی جنبشی تبدیل میشود:
245=12×5×v2
حل برای \( v \):
245=2.5×v2
v2=2452.5=98
v=√98≈9.9m/s
### مرحله دوم: محاسبه سرعت جبعه پس از برخورد
از آنجا که ما فرض کردهایم که اصطکاک وجود ندارد و برخورد به طور کامل الاستیک است، انرژی جنبشی پس از برخورد بین سنگ و جبعه بهطور کامل منتقل میشود.
پس سرعت جبعه بعد از برخورد بهصورت زیر محاسبه میشود:
برای برخوردهای کاملاً الاستیک (که در اینجا فرض کردهایم)، از معادله قانون بقای تکانه استفاده میکنیم:
m1v1+m2v2=m1v′1+m2v′2
که در آن:
- \( m_1 = 5 \, \text{kg} \) (جرم سنگ),
- \( v_1 = 9.9 \, \text{m/s} \) (سرعت سنگ قبل از برخورد),
- \( m_2 = 2 \, \text{kg} \) (جرم جبعه),
- \( v_2 = 0 \, \text{m/s} \) (سرعت اولیه جبعه که در حالت سکون است),
- \( v_1' \) و \( v_2' \) سرعتهای پس از برخورد سنگ و جبعه هستند.
با فرض اینکه برخورد کاملاً الاستیک باشد، میتوانیم از فرمولهای خاص برای برخوردهای الاستیک استفاده کنیم که سرعتهای نهایی به این صورت محاسبه میشوند:
v′1=(m1−m2)v1+2m2v2m1+m2
v′2=2m1v1+(m2−m1)v2m1+m2
با جایگزین کردن مقادیر:
v′1=(5−2)×9.9+2×2×05+2=3×9.97≈4.24m/s
v′2=2×5×9.9+(2−5)×05+2=2×5×9.97=997≈14.14m/s
### نتیجه:
سرعت جبعه پس از برخورد تقریباً 14.14 متر بر ثانیه است.