هر دسته از اوزان شعر بر اساس اشتراکات نظمی افاعیل در یک مجموعه بعنوان بحر عروضی تقسیمبندی میشوند که بستگی به نوع تکرار (افاعیل) آنها در دو نوع کلی هستند:
«دسته اول← متّفقالارکان»: که از تکرار افاعیل عروضی بهدست میآید، شامل بحرهای:هزج (مفاعیلن)،رمل (فاعلاتن)،رجز (مستفعلن)،متقارب (فعولن)،متدارک (فاعلن)،وافر (مفاعلتن)،کامل (متفاعلن).«دسته دوم← مختلفالارکان»: که از ترکیب و تکرار افاعیل عروضی بهدست میآید، شامل بحرهای:مُضارِع (مفاعیلن فاعلاتن)،طویل (فعولن مفاعیلن)،مدید (فاعلاتن فاعلن)،بسیط (مستفعلن فاعلن)،جدید (فاعلاتن فاعلاتن مستفعلن)،قریب (مفاعیلن مفاعیلن فاعلاتن)،مُشاکِل (فاعلاتن مفاعیلن مفاعیلن)،مُقْتَضَب (مفعولاتُ مستفعلن)،مُجْتَثّ (مستفعلن فاعلاتن)،سریع (مستفعلن مستفعلن مفعولاتُ)،خفیف (فاعلاتن مستفعلن فاعلاتن)،مُنْسَرِح (مستفعلن مفعولاتُ)
از «نوزده» بحر عروضی بحرهای جدید، قریب و مشاکل ویژهٔ شعر فارسی است و در عربی کاربردی ندارد و بحرهای طویل، مدید، بسیط، وافر و کامل مختص شعر عربی است و در فارسی بسیار کم کاربرد است. یازده بحر دیگر مشترک است. این اختلاف، ناشی از ویژگیهای زبانی، شعری و احساسیِ دو زبان فارسی و عربی است.