پاسخ انتخاب شده
حال یا قید حالت، همان طور که از اسمش پیداست ، حالت شخصی را بیان می کند . مثلا میگوییم حسن نگران به مدرسه رفت در اینجا میگیم حسن چه طوری رفت به مدرسه؟ میگیم با نگرانی. نکته بعد اینکه اگر ما این حال یا قید حالت را حذف کنیم جمله معنیش کامل و دچار مشکل نمی شود . برای مثال جمله بالا که حسن نگران به مدرسه رفت را شما بیا نگران را حذف کن . چی میشه.؟ حسن به مدرسه رفت. آیا الان مشکلی پیش آمد ؟ جمله ناقص شد ؟ خیر
پس یادت باشه حال یک امر اضافی در جمله است و برای پیدا کردن آن علاوه بر اینکه قاعده های عربی و شکل و شمایل های مربوط به ان است، از طریق ترجمه کردن جمله و پرسیدن چه طور از جمله می توان به آن رسید.
اما نکات تکمیل تر را توجه کنید :
حال: اسم یا جمله ای که حالتی را از فاعل یا مفعول یا نائب فاعل یا خبر و..در جمله بیان میکند
ذو حال: صاحب حال یعنی این اسمی که داره حالتی را بیان میکند ، بالاخره اون شخص که داره حالتش بیان میشه کیه؟ به اون میگن ذو حال یا صاحب حال
مثلا حسن نگران به مدرسه رفت
الان نگران حال ماست درسته؟ خب الان نگران داره حالت کیو بیان میکنه؟ حسن
پس حسن میشه صاحب حال
بعد این صاحب حال نقش دارد دیگ
ممکنه فاعل جمله باشد مثل همین حسن
ممکنه نایب فاعل باشه مثل سیب خورده شد که سیب نائب فاعل ، یا مفعول باشه مثل فاطمه علی را شاد دید که علی اینجا صاحب حال و...
حالا
این حال های ما ممکنه یک اسم باشد یا چند اسم با هم باشد
که به یک اسم میگن حال مفرد یا تنها و به چند اسم میگن جمله
تعریف حال« مفرد » : اسمی است منصوب ،و غالبا « نکره ، مشتق» که حالت فاعل یا مفعول ، .........را در حین انجام فعل بیان می کند . مانند : جاءَ سَعِیدٌ ضاحِکاً شَرِبتُ الماءَ صافِیاً
تذکر :1 حال مفرد در عدد « مفرد، مثنی ، جمع » و جنس « مذکر و مؤنث » باید با ذوالحال مطابقت کند .
یَعِیشُ المُؤمِنُ فِی الدُّنیا قانِعاً یَعِیشُ المُؤمِنان فِی الدُّنیا قانِعَینِ یَعِیشُ المُؤمِنون فِی الدُّنیا قانِعِینَ
تَعِیشُ المُؤمِنَه ُ فِی الدُّنیا قانِعَه ً تَعِیشُ المُؤمِنتانِ فِی الدُّنیا قانِعَتینِ تَعِیشُ المُؤمِناتُ فِی الدُّنیا قانِعاتٍ
تذکر 2 : گاهی حال به صورت جامد و معرفه به کار می رود .
مانند : رَأَیتُ صَدِیقِی وَحدَهُ ِانَّها قَد اَخَذَت العِقدَ اَمانَه ً مَردُوَده ً
تذکر 3 : اگر حال از کلمات صدارت طلب مانند اسم استفهام باشد واجب است در آغاز جمله یعنی پیش از فعل قرار گیرد . مانند : کَیفَ جاءَ سعیدٌ ؟ « کیف حال محلا منصوب »
تذکر 4 : حال ممکن است بر صاحب حال و یا فعل مقدم شود : جاءَ ضاحِکاً سَعیدٌ ضاحِکاً جاءَ سَعیدٌ
2- حال جمله : گاهی یک جمله کیفیت و چگونگی اسم معرفه ای را بیان می کند .« اَلجُمَلُ بَعدَ المَعارفِ اَحوالٌ » مانند :
یُصَلِّی المُؤمِنُ یَخشَعُ « یخشع حال جمله ی فعلیه محلا منصوب »
جاءَ المُعَلِّمُ اِلی الصَّف ِوَ هُوَ مُبتَسِمٌ « هو مبتسم حال جمله ی اسمیه محلا منصوب »
جاءَ المُعَلِّمُ وَ قَد اِبتَسَمَ « قد ابتسم حال جمله ی فعلیه محلا منصوب » قُبِضتُ عَلَی المُجرِمِ وَ لَم یَفِرَّ
تذکر 1: جمله ی حالیه اگر با فعل مضارع مثبت شروع شود نیاز به واو حالیه ندارد در غیر این صورت باید با واو حالیه شروع شود مانند جملات فوق
تذکر 2 : گاهی در جمله ی حالیه ذوالحال به راحتی قابل تشخیص نیست زیرا ممکن است حال متعلقات ذوالحال یعنی مکان یا زمان ........... را بیان کند . خَرَجتُ مِن البیتِ وَ لَم یَطلَعْ الفَجرُ .
تذکر 3 : فعل جمله ی حالیه با س و سوف نمی آید .
3- حال شبه جمله : رأیتُ الهِلالَ بینَ السَّحابِ : « بَینَ السَّحابِ : حال شبه جمله محلا منصوب »
ترجمه ی حال :
1- حال مفرد
الف : در ترجمه ی حال مفرد می توان از پسوند های « ا » ، « ان » ، « انه » و پیشوند « با » ، « به » استفاده کرد .
جاءَ الطالِبُ ضاحِکاً مُسرِعاً : دانش آموز خندان و باشتاب آمد .
اِبتَعَدَ الرَّجُلُ مُسرِعاً : مرد باشتاب دور شد .
تَقَدَّمَت رُمیصاءُ جَریئَه ً : رمیصاء جسورانه پیشرفت .
ب : استفاده از عبارت « درحال + مصدر « : شاهَدتُ الطِّفلَ راکِضاً : کودک را در حال دویدن دیدم
ج : گاهی می توان حال مفرد را به صورت یک جمله ترجمه کرد .
ذَهَبَ رَسُولُ الاَکرَمُ «ص» اِلی اَصحابِهِ مادِحاً الرُمیصاءَ . رسول اکرم به سوی اصحابش رفت در حالیکه رمیصاء را می ستود .
نَظَرتُ اِلی الاُفُقِ قائِلَه ً : به افق نگاه کرده ، گفت :
2- حال جمله : در ترجمه ی جمله حالیه ابتدا از عبارت « درحالی که » استفاده می کنیم سپس جمله را طبق الگو ی زیر ترجمه می کنیم :
الف : ماضی + ماضی : ماضی ساده یا بعید
ماضی « جمله ی اصلی » + ماضی « جمله ی حالیه » : ترجمه ی جمله ی حالیه ماضی ساده یا بعید
مانند : خَرَجَ المُعَلِّمُ وَ قَد عَلَّمنا اَشیاءَ کَثیرَه ً : معلم خارج شد در حالی که چیزهای زیادی را به ما آموخته بود « آموخت »
ب : ماضی + مضارع : ماضی استمراری
مانند : جاءَت المُعَلَّمَهُ وَ هِیَ تَتَکَلَّمُ بِاللغهِ العَرَبیِهِ : معلم آمد در حالی که به زبان عربی سخن می گفت .
ج : مضارع + مضارع : مضارع
اَرَی التلمیذاتِ وَ هُنَّ یَتَکَلَّمنَ بِاللغهِ العَربیهِ : دانش آموزان را می بینم در حالیکه آنان به زبان عربی سخن می گویند .
ترکیب ( للاعراب )
جاءَ سَعِیدٌ ضاحِکاً جاءَ : فعل سَعِیدٌ : فاعل و مرفوع ضاحِکاً : حال مفرد و منصوب
کَیفَ ذَهَبتَ اِلی المَدرَسَهِ :کَیفَ : حال مقدم محلا منصوب ذَهَبتَ : فعل و فاعل ضمیر بارز تَ
اِلی المَدرَسَهِ : جار و مجرور
جاءَت المُعَلَّمَهُ وَ هِیَ تَتَکَلَّمُ بِاللغهِ العَرَبیِهِ :
جاءَت : فعل المُعَلَّمَهُ : فاعل و مرفوع وَ : واو حالیه هِیَ تَتَکَلَّمُ : جمله ی حالیه محلا منصوب
هِیَ مبتدا محلا مرفوع َتَکَلَّمُ : خبر جمله ی فعلیه محلا مرفوع و فعل و فاعل هی مستتر
بِاللغهِ : جار و مجرور العَرَبیِهِ : صفت و مجرور
