1 هر یک از موارد زیر نقش چه عاملی را در سرعت واکنش نشان می‌دهد؛ توضیح دهید.

الف) برای نگهداری طولانی مدت فراورده‌های گوشتی و پروتئینی، آنها را به حالت منجمد ذخیره می‌کنند.
عامل دما، با کاهش دما سرعت واکنش‌های شیمیایی کاهش یافته و در برخی موارد متوقف می‌شود.
ب) روغن‌های مایع که در ظرف مات و کدر بسته بندی شده‌اند، زمان ماندگاری بیشتری دارند.
عامل نور، نور (انرژی) سبب شکسته شدن برخی از پیوندها شده و باعث تغییر شیمیایی ماده می‌شود.
پ) قاووت گردی مغذی و تهیه شده از مغز آفتاب گردان، پسته و ... است. این سوغات کرمان زودتر از مغز این خوراکی‌ها فاسد می‌شود.
عامل سطح تماس، این ماده‌ی غذایی از گرد مواد ذکر شده تهیه و آماده می‌شود. هر چه سطح تماس مواد با اکسیژن موجود در هوا بیشتر باشد، سرعت تخریب و فساد ماده‌ی غذایی بیشتر خواهد بود.

«دربارۀ عوامل مؤثر بر سرعت واکنش کاوش کنید»
مواد و ابزار لازم: عینک ایمنی، قرص جوشان، آب، قوطی فیلم عکاسی، استوانهٔ مدرج، هاون چینی، دماسنج و زمان سنج.
نکات ایمنی: به دلیل پرتاب شدن قوطی فیلم عکاسی، آزمایش را در فاصلهٔ مناسبی از خود و هم کلاسی‌ها انجام دهید.

آزمایش 1

الف) درون قوطی فیلم عکاسی $5mL$ آب با دمای $20{}^\circ C$ بریزید.
ب) به آن $\frac{1}{2}$ قرص جوشان بیفزایید و بلافاصله درپوش آن را محکم ببندید سپس آن را وارونه روی زمین قرار دهید.
پ) زمان لازم برای پرتاب شدن قوطی را با استفاده از زمان سنج اندازه گیری و در جدول داده شده یادداشت کنید.
ت) همین آزمایش را با $\frac{1}{4}$ قرص جوشان تکرار و زمان را یادداشت کنید.
از مشاهده‌های خود چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
با کاهش مقدار قرص جوشان (مقدار ماده اولیه)، زمان پرتاب شدن قوطی افزایش پیدا می‌کند.

آزمایش 2

الف) این بار درون قوطی فیلم عکاسی $5mL$ آب با دمای$40{}^\circ C$ بریزید.
ب) به آن $\frac{1}{2}$ قرص جوشان بیفزایید و بلافاصله درپوش آن را محکم ببندید سپس آن را وارونه روی زمین قرار دهید.
ب) زمان پرتاب شدن قوطی را اندازه گیری و در جدول صفحه بعد یادداشت کنید.
ت) این آزمایش را در دمای $5{}^\circ C$ تکرار و نتیجه را درجدول بنویسید.
از مشاهده‌های خود چه نتیجه‌ای می‌گیرید.
در دمای بالاتر، گاز با سرعت بیشتر تولید شده و قوطی در زمان کمتری پرتاب می‌شود. بنابراین واکنش در دمای بالاتر سریع‌تر انجام می‌شود.

آزمایش	مقدار قرص جوشان	شکل قرص جوشان	دمای آب	زمان پرتاب شدن قوطی (ثانیه)
۱- الف	$\frac{1}{2}$		$20{}^\circ C$	$30$
۱- ب	$\frac{1}{4}$		$20{}^\circ C$	$45$
۲- الف	$\frac{1}{2}$		$40{}^\circ C$	$20$
۲- ب	$\frac{1}{2}$		$5{}^\circ C$	$40$
۳	$\frac{1}{2}$		$20{}^\circ C$	$15$

آزمایش 3
الف) نیمی از قرص را به خوبی در هاون چینی بسائید.
ب) آن را به درون قوطی فیلم عکاسی محتوی $5mL$ آب با دمای $20{}^\circ C$ بیفزایید و بلافاصله درپوش آن را محکم ببندید سپس آن را وارونه روی زمین قرار دهید.
پ) زمان پرتاب شدن قوطی را اندازه گیری و در جدول بالا یادداشت کنید.
از مشاهده‌های خود چه نتیجه ای می‌گیرید؟
اگر قرص جوشان را پودر کنیم، سرعت واکنش و تولید گاز افزایش می‌یابد.
یافته‌های خود را از این آزمایش‌ها جمع بندی کنید و در چند سطر بنویسید.
عوامل مؤثر برسرعت واکنش: 1) مقدار ماده‎‌ی اولیه 2) دما 3) سطح تماس فعال واکنش‌دهنده‌ها

در هر یک از موارد زیر با توجه به شکل، علت اختلاف در سرعت واکنش را توضیح دهید.
الف) فلزهای قلیایی سدیم و پتاسیم در شرایط یکسان با آب سرد به شدت واکنش می‌دهند، اما سرعت واکنش‌ها متفاوت است.
هر دوی این فلزها، در گروه 1 جدول تناوبی جای دارند. اما واکنش‌پذیری پتاسیم نسبت به سدیم بیشتر است. زیرا در یک گروه از فلزها، از بالا به پایین فعالیت شیمیایی فلزها افزایش می‌یابد. بنابراین، پتاسیم با عدد اتمی 19 که در جایگاه پایین‌تری نسبت به سدیم با عدد اتمی 11 قرار دارد، فعالیت شیمیایی بیشتری دارد.

ب) شعلهٔ آتش، گردِ آهن موجود در کپسول چینی را داغ و سرخ می‌کند؛ در حالی که پاشیدن و پخش کردن گردِ آهن بر روی شعله، سبب سوختن آن می‌شود.
عامل مؤثر در این مورد اثر سطح تماس می‌باشد، با پاشیدن گرد فلز آهن روی شعله آتش، فضای بین ذره‌ها بیشتر شده و سطح تماس ماده‌ی فعال افزایش می‌یابد، بنابراین سرعت سوختن ماده نیز افزایش می‌یابد.

پ) محلول بنفش رنگ پتاسیم پرمنگنات با یک اسید آلی در دمای اتاق به کندی واکنش می‌دهد، اما با گرم شدن، محلول به سرعت بی رنگ می‌شود.
اثر دما روی سرعت واکنش، با گرم شدن محلول و افزایش دما، سرعت واکنش افزایش می‌یابد.

ت) الیاف آهن داغ و سرخ شده در هوا نمی‌سوزد، در حالی که همان مقدار الیاف آهن داغ و سرخ شده در یک ارلن پر از اکسیژن می‌سوزد.
اثر غلظت روی سرعت واکنش‌های شیمیایی، هرچه غلظت اولیه‌ی واکنش دهنده‌ها بیشتر باشد، سرعت واکنش بیشتر خواهد بود.

ث) محلول هیدروژن پراکسید در دمای اتاق به کندی تجزیه شده و گاز اکسیژن تولید می‌کند، در حالی که افزودن دو قطره از محلول پتاسیم یدید، سرعت واکنش را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
افزودن کاتالیزگر به مواد واکنش‌دهنده کاتالیزگر ماده است که بدون آن که خود به مصرف برسد، سبب افزایش سرعت واکنش‌های شیمیایی می‌شود.

یک تکه زغال چوب به شکل مکعب با طول ضلع $2cm$ در نظر بگیرید. حجم این تکه زغال برابر با $8c{{m}^{3}}$، در حالی که مساحت جانبی آن برابر با $24c{{m}^{2}}$ است (چرا؟).

   $V\begin{matrix}    {}  \\ \end{matrix}={{a}^{3}}\to V={{2}^{3}}=8c{{m}^{3}}$ حجم یک مکعب به ضلع $a$
$S\begin{matrix}    {}  \\ \end{matrix}=6{{a}^{2}}\to S=6\times {{(2)}^{2}}=24c{{m}^{2}}\text{ }\!\!~\!\!\text{ }$ مساحت یک مکعب به ضلع $a$

1- کدام کمیت (حجم یا مساحت جانبی)، سطح تماس این تکه زغال را با شعله هنگام سوختن نشان می‌دهد؟ توضیح دهید.
دهید. مساحت جانبی، زیرا سطح بیرونی یک ماده، واکنش‌پذیر می‌باشد و سطح‌های درونی، پنهان بوده و فاقد واکنش‌پذیری مستقیم با مواد است.

2- اگر این مکعب از وسط یک ضلع برش بخورد و به دو مکعب مستطیل تقسیم شود، حساب کنید حجم زغال و سطح تماس آن چه تغییری می‌کند؟
حجم کل زغال ثابت می‌ماند، اما سطح تماس افزایش می‌یابد:

$(1\times 2)\times 4+(2\times 2)\times 2=16$ :سطح تماس هر مکعب مستطیل

$\to 16\times 2=32$  دو مکعب داریم

3- بر اساس تحلیل خود از پرسش‌های بالا، علت تفاوت در سرعت واکنش سوختن تکۀ زغال با گرد آن را توضیح دهید.
گرد زغال دارای سطح تماس بیشتری است. بنابراین دارای واکنش‌پذیری شیمیایی بیشتری است.

1- بر اساس شکل 14، آهنگ مصرف رنگ غذا را برحسب مول بر دقیقه $(mol{{\min }^{-1}})$ حساب کنید.

$\overline{R}=\frac{\Delta n}{\Delta t}\Rightarrow \overline{R}=\frac{0/05mol}{5\min }=0/01mol.{{\min }^{-1}}$

2- دانش آموزی درون یک محلول محتوی $0/03$ مول $(II)$ سولفات، تیغه‌ای از جنس روی قرار داده است. شکل زیر پیشرفت واکنش $Zn(s)$ با $CuS{{O}_{4}}(aq)$ را در این آزمایش نشان می‌دهد، با توجه به آن به پرسش‌ها پاسخ دهید.

آ) واکنش‌پذیری فلز روی را با مس مقایسه کنید.
واکنش‌پذیری فلز روی از مس بیشتر است، زیرا با قرار دادن فلز روی درون محلول آبی مس $(II)$ سولفات، این واکنش انجام شده است. 

 $Zn(s)+CuS{{O}_{4}}(aq)\to Cu(S)+ZnS{{O}_{4}}(aq)$

ب) با گذشت زمان مقدار $C{{u}^{2+}}(aq)$ و $Cu(s)$ چه تغییری می‌کند؟ چرا؟
با گذشت زمان، از مقدار یون$C{{u}^{2+}}(aq)$ درون محلول کاسته شده و به مقدار $Cu(s)$ اضافه می‌‎شود. زیرا رنگ آبی محلول حاوی $C{{u}^{2+}}$، بی‌رنگ شده است.
پ) اگر شمار مول‌های مصرف شده از هر واکنش‌دهنده در واحد زمان بیانگر سرعت مصرف آن باشد، سرعت مصرف $C{{u}^{2+}}(aq)$ را برحسب $mol{{\min }^{-1}}$ حساب کنید.

$\overline{R}=\frac{\Delta n}{\Delta t}\begin{matrix}    {}  \\ \end{matrix};\begin{matrix}    {}  \\ \end{matrix}\overline{R}=\frac{0/03mol}{2hour}=\frac{0/03mol}{2\times 60\min }=2/5\times {{10}^{-4}}mol.{{\min }^{-1}}$

واکنش کلسیم کربنات را با محلول هیدروکلریک اسید در دما و فشار اتاق مطابق شکل زیر در نظر بگیرید.

$CaC{{O}_{3}}(s)+2HCl(aq)\to CaC{{l}_{2}}(aq)+C{{O}_{2}}(g)+{{H}_{2}}O(l)$

جدول زیر، جرم مخلوط این واکنش را برحسب زمان برای این آزمایش نشان می‌دهد. با توجه به داده‌های جدول، به پرسش‌های مطرح شده پاسخ دهید:

الف) چرا با گذشت زمان از جرم مخلوط واکنش کاسته می‌شوند؟ زیرا مقداری از ماده به گاز کربن‌دی‌اکسید تبدیل شده و از مخلوط واکنش خارج شده است.
ب) جدول را کامل کنید.
پ) با گذشت زمان جرم گاز آزاد شده چه تغییری می‌کند؟ چرا؟
ابتدا جرم گاز تولید شده افزایش می‌یابد، تا زمانی که مقدار گاز تولید شده به حد ثابتی می‌رسد و پیشرفتی ندارد. در این جا واکنش به پایان رسیده است.
ت) در چه زمانی واکنش به پایان می‌رسد؟ چرا؟
زمان $50$ ثانیه، زیرا از این زمان به بعد، مقدار جرم گاز کربن دی‌اکسید به حد ثابتی رسیده است.
ث) جدول زیر را کامل کنید.$(1molC{{O}_{2}}=44g)$

ج) نمودار مول  زمان را برای گاز $C{{O}_{2}}$ بر روی کاغذ میلی متری زیر رسم کنید.

چ) سرعت متوسط تولید $C{{O}_{2}}$ گذشت زمان چه تغییری می‌کند؟ چرا؟
کاهش می‌یابد، زیرا مقدار گاز تولید شده‌ی کربن دی‌اکسید به مرور زمان کاهش می‌یابد. از روی نمودار نیز می‌توان به این موضوع پی برد که شیب منحنی به مرور زمان کاهش می‌یابد.
ح) آزمایش نشان می‌دهد که نمودار مول  زمان برای هر سه فراورده در واکنش کلسیم کربنات با محلول هیدروکلریک اسید از هر لحاظ یکسان است. چرا؟
زیرا ضرایب مولی هر سه فراورده یکسان است، بنابراین مقدار مول تولید شده هر سه فراورده در بازه‌ی زمانی مشخص یکسان خواهد بود.

1- در واکنش $CaC{{O}_{3}}(s)$ با $HCl(aq)$، چه رابطه‌ای بین سرعت متوسط مصرف این دو ماده وجود دارد؟ این رابطه را بنویسید.
با توجه به ضرایب مولی مواد واکنش دهنده کلسیم‌کربنات و هیدروکلریک اسید، سرعت مصرف $HCl$، دو برابر سرعت مصرف کلسیم کربنات است. زیرا ضریب مولی $HCl$ دو بوده و ضریب مولی کلسیم‌کربنات، یک می‌باشد، که دو برابر آن است.

$\overline{R}(HCl)=2\overline{R}(CaC{{O}_{3}})$

2- یکی از آلاینده‌های هوا که باعث تولید باران اسیدی می‌شود، گاز گوگرد تری اکسید است که مطابق واکنش زیر تولید می‌شود:          $2S{{O}_{2}}(g)+{{O}_{2}}(g)\to 2S{{O}_{3}}(g)$
اگر در شرایط معین $\bar{R}({{O}_{2}})=0/01mol{{s}^{-1}}$ باشد، $\overline{R}(S{{O}_{3}})$ و $\overline{R}(S{{O}_{2}})$ را برحسب $mol{{\min }^{-1}}$ حساب کنید.

$\overline{R}({{O}_{2}})=0/01\frac{mol}{s}\times \frac{60s}{1\min }=0/6mol.{{\min }^{-1}}$

$\overline{R}(S{{O}_{2}})=2\overline{R}({{O}_{2}})\to \overline{R}(S{{O}_{2}})=2\times 0/6=1/2mol.{{\min }^{-1}}$

سرعت مصرف  $S{{O}_{2}}$ و $S{{O}_{3}}$ با یکدیگر برابر است. زیرا ضریب‌های مولی این دو ماده با هم برابرند.

$\overline{R}(S{{O}_{3}})=\overline{R}(S{{O}_{2}})=1/2mol.{{\min }^{-1}}$

3- با توجه به نمودار زیر که تغییر مول‌های نوعی رنگ غذا در واکنش با یک محلول سفیدکننده را نشان می‌دهد، به پرسش‌های مطرح شده پاسخ دهید.

الف) مول‌های واکنش‌دهنده (رنگ غذا) با گذشت زمان چه تغییری می‌کند؟ چرا؟
کاهش می‌یابد تا این که مقدار آن به صفر می‌رسد. زیرا نمودار یک منحنی نزولی را نشان می‌دهد.
ب) شیب نمودار مول  زمان چه علامتی دارد؟ چرا؟ منفی، زیرا نمودار روند نزولی دارد.
پ) توضیح دهید چرا علامت منفی در رابطۀ زیر نوشته می‌شود.

زیرا مقدار واکنش‌دهنده‌ها با زمان کاهش می‌یابد و مقدار $\Delta n$ منفی است، بنابراین با ضرب در علامت منفی به یک عدد مثبت تبدیل می‌شود. زیرا سرعت واکنش همواره عددی مثبت است.
ت) سرعت متوسط مصرف رنگ غذا را برحسب مول بر دقیقه حساب کنید.
واکنش در زمان $t=300s$ به اتمام می‎رسد. زیرا در این موقعیت منحنی به یک خط راست تبدیل می‌شود. از آنجا که زمان واکنش بر حسب ثانیه می‌باشد، و سؤال بر حسب $mol.{{\min }^{-1}}$ خواسته است، بنابراین باید ثانیه را به دقیقه تبدیل نمود.

$300s\div 60=5\min \begin{matrix}    {} & {} & {}  \\ \end{matrix}\frac{-(0-0/05mol)}{5\min }=0/01mol.{{\min }^{-1}}$

با مراجعه به منابع علمی معتبر دربارۀ ساختار و نقش بازدارنده‌هایی مانند فلاوونوئید، آنتوسیانین، بتاکاروتن و ... در میوه‌ها و سبزیجات محتوی آنها اطلاعاتی جمع آوری و در کلاس ارائه کنید.
فلاوونوئیدها: این مواد رنگی در بیشتر گیاهان وجود دارد. در طبیعت بسیار پراکنده بوده و صدها نوع (حدود 800 نوع) از آنها تاکنون شناسایی و مشخص شده‌اند و این تعداد به سرعت روبه‎‌افزایش است. هسته‌ی ساختمانی آنها از بنزوپیرن تشکیل شده است. اساساً در ساختمان آنها اسکلت فلاویلیوم وجود دارد و بر حسب اختلاف در اکسیداسیون حلقه مرکزی به گروه‌های آنتوسیانین‌ها، فلاون‌ها، فلاونول‌ها و فلاوانول‌ها تقسیم می‌شوند. در محدوده‌ی طیف مرئی در ابتدا رنگ زرد را نشان می‌دهند سپس رنگ‌های نارنجی، قرمز و بنفش را نمایان می‌کنند.
یکی از ساختارهای موجود به قرار زیر است:

آنتوسیانین: آنتوسیانین از واژه‌های یونانی $anthos$ به معنی گل و $ky'aneos$ به معنی آبی، مشتق شده است. آنتوسیانین‌ها جزو پرکاربردترین رنگدانه‌های گیاهی در صنعت غذا است. آنتوسیانین‌ها ترکیبات محلول در آب بوده و به گروه از فلاوونوئیدهای پلی‌فنول تعلق دارند که مسئول رنگ قرمز، ارغوانی و آبی در اندام‌های گیاهی مانند میوه، گل و برگ هستند. جایی که یک گروه قند مانند گلوکز، گالاکتوز، رامنوز، زایلوز یا آرابینوز در اتصال با یک آگالیکون حضور داشته باشد، آنتوسیانین به صورت طبیعی به شکل گلیکوزید در می‌آید. یا به عبارت دیگر این رنگدانه‌های طبیعی گلیکوزیدهایی هستند که یک قند، معمولاً گلوکز به کربن شماره 3 آنها متصل است.
حدوداً 17 آنتوسیانین در طبیعت یافت می‌شوند اما فقط 6 تای آنها به وفور گسترش یافته‌اند. سیانیدین $(cy)$، دلفینیدین $(dp)$، پتونیدین $(pt)$، پئونیدین $(peo)$، پلارگونیدین $(pl)$ و مالویدین $(mv)$.

بتاکاروتن: بتاکاروتن رنگدانه‌های قرمز پرتقالی هستند که در گیاهان و میوه‌ها به خصوص هویج و سبزیجات رنگی یافت می‌شوند. کلمه‌ی بتاکاروتن از کلمه‌ی یونانی بتا و کاروت لاتین تشکیل شده است. $H.Wachenroder$ در سال $1831$ بتاکاروتن را از ریشه هویج به صورت کریستالی استخراج و آن را کاروتن نامید. فرمول شیمیایی بتاکاروتن ${{C}_{40}}{{H}_{56}}$ می‌باشد در سال $1907$ کشف شد. بدن انسان بتاکاروتن را به ویتامین $A$ یا رتینول تبدیل می‌کند و از این رو از آن به عنوان پیش‌ساز ویتامین $A$ یاد می‌شود. ما به این ویتامین برای سلامت پوست، غشای موکوسی، سیستم ایمنی و بینایی بهتر نیازمندیم. بتاکاروتن خودبه‌خود یک ماده حیاتی برای بدن نیست ولی ویتامین $A$ لازم و ضروری است. ویتامین $A$ اگر به مقدار زیاد مصرف شود، سمی است.بتاکاروتن مانند کاروتنوئیدهای دیگر یک آنتی‌اکسیدان است و از اکسید‌شدن مولکول‌ها جلوگیری کرده و از ایجاد رادیکال‌های آزاد پیشگیری می‌کند. یکی از ساختارهای بتاکاروتن به شکل زیر می‌باشد:

در نمودار داده شده، منحنی $A$ نشان دهندۀ تغییر مول‌های یکی از مواد فراورده در واکنش فرضی است. با دلیل مشخص کنید کدام منحنی $B)$ یا $(C$ نشان‌دهندۀ افزودن بازدارنده و کدام یک نشان دهندۀ افزودن کاتالیزگر به سامانۀ واکنش است؟
منحنی $B$، افزودن کاتالیزگر را نشان می‌دهد، زیرا شیب بیشتری دارد و واکنش با سرعت بیشتری انجام می‌‎شود. منحنی $C$، افزودن بازدارنده را نشان می‌دهد، زیرا این منحنی شیب کمتری دارد.

1- سرعت متوسط تولید گاز آمونیاک در شرایط معینی بر اساس معادله واکنش زیر در گسترۀ زمانی معینی برابر با $4\times {{10}^{2}}mol{{s}^{-1}}$ است.     ${{N}_{2}}(g)+3{{H}_{2}}(g)\to 2N{{H}_{3}}(g)$

 الف) سرعت متوسط مصرف ${{N}_{2}}(g)$ و ${{H}_{2}}(g)$ را در این گسترۀ زمانی حساب کنید.

ب) سرعت متوسط تولید یا مصرف هر شرکت‌کننده را به ضریب استوکیومتری آن تقسیم کنید. از حاصل این تقسیم‌ها چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟

$\frac{\overline{R}(N{{H}_{3}})}{2}=\frac{4\times {{10}^{-2}}}{2}=2\times {{10}^{-2}}$  ،   $\frac{\overline{R}({{N}_{2}})}{(1)}=\frac{2\times {{10}^{-2}}}{1}=2\times {{10}^{-2}}$   ،   $\frac{\overline{R}({{H}_{2}})}{3}=\frac{6\times {{10}^{-2}}}{3}=2\times {{10}^{-2}}$ 

نتیجه: همانطور که دیده می‌شود، سرعت متوسط برای هر سه ماده یکسان است. بنابراین در این واکنش معین، سرعت کلی واکنش همواره عددی ثابت می‌باشد.

پ) حاصل تقسیم در قسمت ب، سرعت واکنش نام دارد. برای این واکنش با استفاده از سرعت متوسط تولید یا مصرف مواد شرکت کننده، رابطۀ سرعت واکنش را بنویسید.

$R=\frac{\overline{R}(N{{H}_{3}})}{2}=\frac{\overline{R}({{H}_{2}})}{3}=\frac{\overline{R}({{N}_{2}})}{1}$

ت) ارتباط معادلۀ شیمیایی موازنه شده واکنش را با رابطۀ صفحه بعد توضیح دهید.
از تقسیم کردن سرعت متوسط مواد شرکت کننده در واکنش بر ضریب آنها در معادله‌ی موازنه شده، سرعت واکنش به دست می‌آید.
ث) سرعت متوسط کدام ماده با سرعت واکنش برابر است؟ توضیح دهید.
نیتروژن، هرگاه ماده‌ای دارای ضریب مولی $1$ باشد (در معادله موازنه شده)، سرعت متوسط آن با سرعت واکنش برابر می‌شود.

$=+\frac{\Delta n(N{{H}_{3}})}{2\Delta t}=-\frac{\Delta n({{H}_{2}})}{3\Delta t}=-\frac{\Delta n({{N}_{2}})}{\Delta t}$  (واکنش) $\overline{R}$

2- قند موجود در جوانه گندم (مالتوز) مطابق واکنش زیر به گلوکز تبدیل می‌شود.

${{C}_{12}}{{H}_{22}}{{O}_{11}}(aq)+{{H}_{2}}O(l)\to 2{{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}}(aq)$

این واکنش در دمای ثابت و شرایط معین بررسی شده و جدول زیر، داده‌های تجربی آن را نشان می‌دهد. با توجه به آن و نمودار داده شده، به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.

الف) در سه دقیقۀ نخست، (گلوکز) $\overline{R}$ و (مالتوز) $\overline{R}$ را برحسب $mol{{L}^{-1}}{{s}^{-1}}$ حساب کنید.
 از آن‌جا که واحد بر حسب ثانیه خواسته شده است، باید دقیقه را به ثانیه تبدیل نمود:   $t=3\times 60=180s$

$\overline{R}({{C}_{12}}{{H}_{22}}{{O}_{11}})=-\frac{(0/09-0/10)}{180s}=\frac{0/01}{180}=5/5\times {{10}^{-5}}mol{{L}^{-1}}{{S}^{-1}}$ مالتوز

$\overline{R}({{C}_{6}}{{H}_{12}}{{O}_{6}})=-\frac{0/02-0}{180s}=\frac{0/02}{180}=1/1\times {{10}^{-4}}mol{{L}^{-1}}{{S}^{-1}}$ گلوکز 

ب) سرعت واکنش را در هفت دقیقه نخست و هفت دقیقه دوم حساب کنید. کدام یک بیشتر است؟ چرا؟

$1st7\min :\begin{matrix}    {} & {}  \\ \end{matrix}\overline{R}({{C}_{12}}{{H}_{22}}{{O}_{11}})=-\frac{(0/085-0/10)}{7-0}=\frac{0/015}{7}=0/00214mol.{{\min }^{-1}}{{L}^{-1}}$
$2st7\min :\begin{matrix}    {} & {}  \\ \end{matrix}\overline{R}({{C}_{12}}{{H}_{22}}{{O}_{11}})=-\frac{(0/085-0/085)}{14-7}=\frac{0/005}{7}=0/00714mol.{{\min }^{-1}}{{L}^{-1}}$

سرعت واکنش در هفت دقیقه‌ی نخست بیشتر از هفت دقیقه دوم است. زیرا در هفت دقیقه‌ی اول غلظت مواد واکنش‌دهنده نسبت به هفت دقیقه دوم بیشتر است و واکنش با سرعت بیشتری پیش می‌رود.

پ) هر یک از منحنی‌های $a$ و $b$ مربوط به کدام ماده شرکت کننده است؟ توضیح دهید. منحنی $a$: مالتوز و منحنی $b$: گلوکز