عادت در لغت به‌معنای خوی است و در اصطلاح هرگاه رفتاری در اثر تکرار چنان مورد قبول و خوشایند خود قرار گیرد؛ به‌طوری‌که انجام دوباره‌ی آن خوشایند و ترک آن دشوار باشد، می‌گویند عادت به‌وجود آمده است. عادت‌ها به دلایل گوناگونی ایجاد می‌شوند: از جمله رفع یک نیاز، عوامل طبیعی و اقلیمی، تمایلات زودگذر، و … .، و بر این اساس، گونه‌های متعدد، عادت شکل می‌گیرد.

ما دو گونه عادت خوب و بد داریم. اگر رفتار و عقاید نادرست، ملکه‌ی نفس و ذهن ما شده باشد، به رفتار و عقاید بدی عادت کرده‌ایم؛ اما اگر رفتار و عقاید درستی ملکه‌ی ما شده باشد، ما به رفتار و عقاید خوبی عادت کرده‌ایم. برای رهایی از عادت بد، ناچاریم عادت‌های خوب را در خودمان ایجاد و جایگزین عادت‌های بد کنیم. نکته‌ی قابل توجّه در عادت‌های بد این است که برای ترک آنها نمی‌توان به‌طور کلی و یکباره آن‌را ترک کرد؛ همچنان که شنیده‌اید ترک عادت موجب مرض است.
بنابراین باید کم‌کم عادت‌های بد را ترک کرد. برخی از راه‌های مبارزه با عادت‌های بد عبارت‌اند از:

1- علم‌آموزی: در اثر علم و اطّلاع قبلی از هر واقعیتی، پیش از ایجاد عادت مصونیتی طبیعی و مطمئن در برابر تمام عادت‌های منفی ایجاد می‌شود. به‌عنوان مثال، کسی که به عوارض پرداختن بیش از حد به بازی‌های رایانه‌ای آگاهی دارد، مانع ایجاد چنین عادتی در خود می‌شود.

2- تفکّر و تعقّل در هر امر و در هر مورد و هر مقامی: تعقّل اساسی‌ترین عامل عادت‌شکن است که سبب نابودی جهل و غفلت می‌شود. برای مثال، در نگاه اوّل ممکن است انجام بعضی کارها خطر نباشد، یا حتّی مفید به نظر برسد؛ امّا با کمی تفکّر درباره‌ی موضوع می‌توان آن‌را با ارزش‌های فرد و جامعه سنجید و از انجام آن خودداری کرد.

3- امر به معروف و نهی از منکر: آگاهی دادن به اطرافیان در انجام کارهای خوب و پسندیده، و پرهیز از کارهای ناپسند علاوه بر بهبود وضع اجتماع، در خود شخص نیز مؤثّر است و مانع انجام کارهای ناپسند و شکل‌گیری عادت‌های بد و باعث ایجاد عادت‌های خوب در او می‌شود.