درسنامه آموزشی تعمیرات سیستم سوخت و جرقه کلاس دوازدهم مکانیک خودرو با پاسخ پودمان 3: تنظیم کار موتور
واحد یادگیری 3: شایستگی تعمیر سیستم جرقه خودروهای بنزینی
مقدمه
سیستم جرقهزنی وظیفۀ ایجاد جرقه در داخل سیلندرها هنگامی که مخلوط سوخت و هوا متراکم شده است را بر عهده دارد. از سیستم جرقهزنی فقط در موتورهایی که بهصورت اشتعال - جرقهای هستند استفاده میشود. زیرا در این نوع موتورها برای شروع احتراق نیاز به جرقه میباشد. در صورتی که در موتورهای دیزل احتراق در اثر حرارت حاصل از تراکم زیاد هوا و به وجود آمدن پدیده خوداشتعالی هنگام پاشش سوخت ایجاد میشود. به همین دلیل در موتورهای دیزلی نیاز به سیستم جرقهزنی نمیباشد. عمل جرقهزنی در داخل سیلندر توسط شمع انجام میگیرد و جرقه هنگامی به وجود میآید که بین دو الکترود نزدیک به هم اختلاف پتانسیل وجود داشته باشد. در این حالت در اثر پرش الکترون از یک الکترود به الکترود دیگر جرقه رخ میدهد. برای ایجاد جرقه و ولتاژ بسیار بالا و تنظیم زمان جرقهزنی، نیاز به تجهیزات دیگری میباشد که به مجموع آنها، سیستم جرقهزنی گفته میشود.
استاندارد عملکرد
هنرجویان پس از پایان این واحد یادگیری توانایی عیبیابی، تعمیر و رفع عیب سیستم جرقه موتور را پیدا میکنند.
پیش آزمون (صفحه 139 کتاب درسی)
1- در مدار شماتیک جرقه، نام چهار قطعۀ شماره گذاری شده در شکل زیر را بنویسید.
2- اجزای نشان داده شده در شکل زیر را نام ببرید؟
3- قسمتهایی که با علامت سؤال مشخص شدهاند را نام ببرید.
4- عیوبی که در صورت خرابی کویل دوبل در عملکرد موتور ظاهر میشود را بنویسید.
تاریخچه سیستم جرقهزنی
وظیفۀ سیستم جرقهزنی
وظیفۀ سیستم جرقهزنی ایجاد جرقه الکتریکی در سیلندر و در زمان مناسب برای سوختن مخلوط سوخت و هوا است. (شکل 1)

انواع سیستمهای جرقه
به روشهای مختلف میتوان سیستمهای جرقه را دستهبندی کرد. نمودار زیر نوعی از این روش دستهبندی را نشان میدهد.
ساختمان: سیستم جرقهزنی معمولی پلاتیندار از: باطری، سوئیچ، کویل، دلکو، وایر شمع و شمع تشکیل شده است. شکل 2 شماتیک سیستم جرقهزنی پلاتینی را نشان میدهد.

کار کلاسی (صفحه 141 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و راهنمایی هنرآموز در شکل 3، نام اجزای سیستم جرقهزنی را بنویسید.

فکر کنید (صفحه 141 کتاب درسی)
با توجه به شکل 2 و 3 تفاوت ظاهری سیستم جرقهزنی دلکو دار پلاتینی و الکترونیکی در چیست؟ آیا میتوان با مشاهده شکل ظاهری نوع سیستم جرقهزنی را تعیین کرد؟
کار کلاسی (صفحه 142 کتاب درسی)
1- با توجه به شکل 3 و 4 و فیلم آموزشی نام و وظیفه هر قطعه را بنویسید.
|
|
|
نام: وایر وظیفه: |
نام: وظیفه: |
نام: وظیفه: |
|
|
|
نام: خازن دلکو وظیفه: |
نام: وظیفه: |
نام: ترانسفورماتور افزاینده ولتاژ (کویل) وظیفه: ولتاژ 12 ولت را به حدود 30 هزار ولت افزایش میدهد. |
|
|
|
نام: شمع وظیفه |
نام: وظیفه: |
نام: وظیفه: |
2- با توجه به فیلم آموزشی جدول زیر را کامل کنید.
سوال | جواب |
---|---|
در لحظه ایجاد جرقه در سر شمع، پلاتین در چه حالتی قرار دارد؟ | |
میل (محور) دلکو توسط چه قطعهای به حرکت در میآید؟ |
پژوهش کنید (صفحه 143 کتاب درسی)
در مورد سیستم جرقهزنی CDI پژوهش کنید.
سیستم جرقهزنی بدون دلکو (هوشمند): در خودروهای امروزی مدیریت موتور (سوخت و جرقه) به صورت یکپارچه و هوشمند انجام میشود. استفاده از قطعات الکترونیکی در واحد کنترل (ECU) حسگرها و عملگرها باعث افزایش کیفیت کارکرد موتور میشود. در این سیستمها، واحد کنترل (ECM یا ECU) تعیین زمان آغاز جرقه (آوانس جرقه) و مدت زمان شارژ کویل (داول) را مدیریت میکند.

اجزای اصلی سیستم جرقهزنی بدون دلکو (هوشمند) شامل ECU، کویل دوبل، رله دوبل، سوئیچ، باتری، وایر شمع و شمع میباشد. (شکل 5)

کار کلاسی (صفحه 144 کتاب درسی)
در مورد مزایای سیستمهای جرقهزنی هوشمند نسبت به سیستمهای جرقهزنی الکترونیکی گفتوگو کنید.
پژوهش کنید (صفحه 144 کتاب درسی)
درباره انواع کویل در خودروهای جدید پژوهش کنید.
کار کلاسی (صفحه 144 کتاب درسی)
1- با توجه به فیلم آموزشی اجزای سیستم جرقهزنی را روی شکل 6 اضافه کنید.

2- با توجه به فیلم آموزشی جدول زیر روش کار سیستم جرقه بدون دلکو را کامل کنید.
نام قطعه | وظیفه | شکل |
---|---|---|
واحد کنترل الکترونیکی موتور (ECU) |
|
|
کویل در واقعترانسفورماتور افزایندهای است که دارای دو سیم پیچ اولیه و ثانویه است و وظیفه آن ایجاد جرقه ولتاژ بالا میباشد. فرق آن با کویلهای معمولی در این است که این قطعه از دو کویل تشکیل شده است. |
|
|
|
||
سوئیچ |
|
فکر کنید (صفحه 145 کتاب درسی)
با جریان برق حدود 200 ولت در هوای آزاد میتوان جرقه ایجاد کرد. بنابراین چه نیازی به استفاده از کویل برای بالا بردن ولتاژ تا دهها کیلو ولت است؟
کار کلاسی (صفحه 146 کتاب درسی)
1- با توجه به فیلم آموزشی جدول زیر را کامل کنید.
پرسش | پاسخ |
---|---|
تقسیم برق بین شمعها چگونه انجام میشود؟ | |
برق مثبت و منفی کویل از کجا تأمین میشود؟ | |
قطر سیم پیچ اولیه و تعداد دور آن درکویل دوبل چقدر است؟ | |
قطر سیم پیچ ثانویه و تعداد دور آن در کویل دوبل چقدر است؟ |
2- اگر در سیستمهای کویل دوبل یکی از کویلها بسوزد چه اتفاقی میافتد؟
کویل دوبل با پایه آزاد: کویل دوبل دارای 4 پایه در مدار فشار ضعیف است. شکل 7 شماتیک این نوع کویل را نشان میدهد.
الف) پایه 1 و 2 از طریق ECU منفی (اتصال بدنه) میشوند.
ب) پایه 3 ولتاژ مثبت 12 ولت را از رله دوبل میگیرد.
ج) پایه 4، سیم آزاد است که میتواند برای اهداف زیر استفاده شود:
- برای بستن خازن به منظور حذف پارازیتهای کویل
- برای بررسی رسیدن ولتاژ مثبت 12 ولت به کویل
- برای یکسره کردن برق کویل در مواقعی که رله دوبل سوخته باشد.

کار کلاسی (صفحه 147 کتاب درسی)
با استفاده از نقشه سوخترسانی انژکتوری زیمنس، ارتباط بین پایههای ECU رله دوبل و کویل دوبل، را مشخص کنید.
انواع کویل:

کار کلاسی (صفحه 148 کتاب درسی)
با توجه به شکل 8 چه تفاوتی بین انواع کویلهای صفحه قبل وجود دارد؟
ECU: واحد الکترونیکی مدیریت سوخت و جرقه
ECU مخفف Electric Control Unit (واحد کنترل الکترونیکی موتور) میباشد و به عنوان پردازشگر در سیستم انژکتوری، وظیفه پردازش اطلاعات ورودی حسگرها وکنترل عملکرد قسمتهای الکترونیکی موتور در شرایط مختلف (تغییرات دما، فشار و دور و...) را دارد.
به دلیل وجود آلایندهها و مشکلات زیست محیطی که بر اثر افزایش خودروها به وجود آمده است، بهینهسازی عملکرد موتور دارای اهمیت بالایی میباشد. ECU در هر لحظه با دادههایی که از حسگرها میگیرد وضعیت موتور را سنجیده و با توجه به آن فرمان به عملگرها میدهد تا شرایط را تغییر دهد. به طور مثال اگر دمای موتور پایین باشد یا زمانی که پا بر روی پدال فشار داده میشود ECU فرمان تزریق سوخت اضافی به انژکتورها را میدهد. شکل 9 چند نمونه متداول از واحد الکترونیکی مدیریت موتور را نشان میدهد.

کار کلاسی (صفحه 149 کتاب درسی)
نقش ECU در سیستم جرقه چیست؟
پژوهش کنید (صفحه 149 کتاب درسی)
1- با مراجعه به خودروهای موجود در بازار، محل قرارگرفتن ECU به کار رفته در آنها را پیدا کنید و در جدول زیر بنویسید.
نام خودرو | محل قرار گرفتن ECU |
---|---|
2- با مراجعه به خودروهای موجود در بازار، جدول زیر را در مورد کویل و ECU به کار رفته در آنها کامل کنید.
نوع خودرو | نوع کویل | نوع ECU |
---|---|---|
وایر شمع: کابلهایی برای انتقال ولتاژ بالا هستند که وظیفه انتقال ولتاژ بالای تولید شده توسط کویل به شمعها را بر عهده دارند.
وایر شمعها دو نوع میباشند.
1- وایر با روکش مشتقات سلیکون و قسمت مرکزی از الیاف ابریشم که با پودر کربن پوشیده شده که معمولاً مقاومت هر یک متر از طول این وایرها بین 6 تا 8 کیلو اهم میباشد.
2- وایر با روکش مشتقات سلیکون و قسمت مرکزی با رسانای سیم پیچ فولادی ظریف میباشد این وایرها دارای چندین لایه میباشد. معمولا مقاومت هر یک متر از طول این وایرها حدود 1/5 کیلواهم میباشد.

پژوهش کنید (صفحه 150 کتاب درسی)
در مورد لایههای مختلف وایرهای (با کمک فرهنگ لغت و جستجو در اینترنت) پژوهش کنید.
فکر کنید (صفحه 150 کتاب درسی)
دلیل استفاده از وایرهای مقاومتی و یا مقاومت قبل از شمع چیست؟
کار کلاسی (صفحه 150 کتاب درسی)
خرابی وایرها چه تأثیری بر عملکرد موتور دارد؟
شمع
شمع یکی از اجزای سیستم جرقهزنی و تولید احتراق است. اجزای یک شمع در شکل زیر مشاهده میشود. جرقهزنی در شمع باعث ایجاد نویز الکترومغناطیسی میگردد. در بعضی از شمعها، در راستای الکترود مرکزی شمع، یک مقاومت الکتریکی قرار میدهند.
مقدار این مقاومت بین 5 تا 8 کیلواهم با توجه به نوع شمع متفاوت است. چنانچه فیلر دهانه شمع از حد مجاز کمتر شود ولتاژ جرقه کاهش مییابد و حداقل ولتاژ تابع مقاومت مسیر ولتاژ از کویل تا شمع است.
کار کلاسی (صفحه 150 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی، اجزای شکل 11 را کامل کنید.

فکر کنید (صفحه 151 کتاب درسی)
ویژگیهایی که یک شمع باید داشته باشد چیست؟
کار کلاسی (صفحه 151 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی جدول زیر را کامل کنید.
اجزا | وظیفه |
---|---|
قسمت چینی شمع | |
مقاومت درونی شمع | |
قسمت رزوه دار بدنه شمع | |
الکترود مرکزی و الکترود منفی |
ارزش حرارتی شمع: ارزش حرارتی شمع نشان دهنده میزان قابلیت شمع در انتقال حرارت از نوک آن به بدنه و سیستم خنککننده است. ارزش حرارتی شمع با ارقام و حروف مندرج روی بدنه شمع مشخص میشود. شمعی که حرارت را سریعتر انتقال دهد (شمع سرد) دارای ارزش حرارتی بالاتر و شمعی که حرارت را به کندی انتقال دهد (شمع گرم) دارای ارزش حرارتی کمتری میباشد. براساس ارزش حرارتی و نوع موتور شمعها در انواع مختلف ساخته میشوند.
فکر کنید (صفحه 151 کتاب درسی)
با توجه به توضیحات بالا کدام یک از شمعهای زیر گرم و کدام یک سرد میباشد؟

کار کلاسی (صفحه 152 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی جدول زیر را کامل کنید.
نوع شمع | مشخصات (شکل ظاهری، جنس، عمر مفید) | شکل |
---|---|---|
نیکل |
|
|
پلاتینیوم |
|
|
ایریدیم |
|
1- عیوبی که در صورت خرابی شمع در موتور رخ میدهد چیست؟
2- بهترین نوع شمع برای خودرو چه شمعی است؟
پژوهش کنید (صفحه 153 کتاب درسی)
مزیت شمعهای چند پلاتینه نسبت به شمعهای تک پلاتینه چیست؟
رله دوبل: رله دوبل دارای یک کانکتور 15 پایه بوده و شامل دو عدد رله مجزا میباشد. وظیفه آن ارسال ولتاژ مورد نیاز برخی اجزای سیستم سوخترسانی، جرقه و همچنین تغذیه ECU موتور از طریق باتری است.

پژوهش کنید (صفحه 154 کتاب درسی)
محل قرار گرفتن رله دوبل در خودروهای داخلی را روی خودرو پیدا کرده و در جدول زیر بنویسید.
نام خودرو | محل قرارگرفتن رله دوبل |
---|---|
کار کلاسی (صفحه 154 کتاب درسی)
1- با توجه به فیلم آموزشی دو اصطلاح زیر را تعریف کنید.
رله اصلی:
رله قدرت:
2- با توجه به فیلم آموزشی نمودار زیر را کامل کنید.
ترتیب پایههای رله دوبل و سوکت مربوطه در شکل 17 قابل مشاهده است.

در شکل 18 مدار رله دوبل و تغذیه برق مثبت سیستم زیمنس به صورت آموزشی نشان داده شده است.

کار کلاسی (صفحه 155 کتاب درسی)
1- با توجه به فیلم آموزشی نام قطعات شکل 18 را بنویسید.
2- با توجه به فیلم آموزشی و کمک هنرآموز، مسیر برق تا رسیدن به قطعات مختلف را در شکل 18 مشخص کنید. (در حالت موتور روشن رنگی کنید.)
در شکل 19 مدار رله دوبل نوعی خودرو با موتور TU3 که روی برد BSM قرار دارد نشان داده شده است.

کار کلاسی (صفحه 156 کتاب درسی)
1- با توجه به فیلم آموزشی نام قطعات شکل 19 را بنویسید.
2- با توجه به فیلم آموزشی و کمک هنرآموز مسیر برق تا رسیدن به قطعات مختلف را در شکل 19 مشخص کنید. (در حالت سوئیچ باز رنگی کنید).
پژوهش کنید (صفحه 15 کتاب درسی)
1- در صورت خرابی رله دوبل میتوان سوکت را یکسره کرد. در مورد یکسره کردن انواع مختلف رله دوبل پژوهش کنید و نتیجه را در جدول زیر بنویسید.
نوع سیستم ECU | طریقه یکسره کردن |
---|---|
زیمنس | |
ساژم | |
والئو |
2- در برخی خودروها به جای یک رله دوبل دو رله مجزا از هم به کار رفته است. نام چند خودرو و محل قرارگیری این رلهها در آنها را بنویسید. و وظیفه هر رله را مشخص کنید.
روشهای بررسی سیستم جرقهزنی در حالت ایستایی و حرکتی
بررسی سیستم جرقهزنی در حالت ایستایی: این بررسیها به شرط سالم بودن سیستم شارژ و باتری میباشد.
1- بررسی اتصالات پیچ و مهرهای اجزای سیستم جرقهزنی و اتصالات بدنه آنها
2- مشاهده وضعیت کارکرد موتور، لرزش و صدای غیر عادی
3- بررسی کانکتور یا اتصالات الکتریکی سیستم جرقه
4- بررسی آوانس جرقه توسط دستگاه چراغ تایمینگ و داول سنج
دستگاه چراغ تایمینگ موتور برای تنظیم دلکو (آوانس استاتیکی) در حالت موتور روشن استفاده میشود.
شکل 20 این نوع چراغ و روش اتصال آن به سیمکشی خودرو را نشان میدهد.

کار کلاسی (صفحه 158 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و شکل 21، روش استفاده از چراغ تایمینگ را بنویسید.

فکر کنید (صفحه 158 کتاب درسی)
آیا از چراغ تایمینگ میتوان در خودروهای بدون دلکو نیز استفاده کرد؟ چگونه؟
5- بررسی با دستگاه آنالیز گازهای خروجی
استفاده از دستگاه آنالیز گازهای خروجی اگزوز در کتاب سرویس و نگهداری و پودمان تعمیر سیستم سوخترسانی بیان شده است.
6- بررسی انواع کویلها روی خودرو تست اهمی
کار کلاسی (صفحه 159 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و راهنمایی هنرآموز جدول زیر را کامل کنید.
شرح آزمایش:
شرح آزمایش:
شرح آزمایش:
شرح آزمایش:
با مراجعه به کتاب راهنمای تعمیرات، پایههای مربوط به سیم پیچهای اولیه و ثانویه را یافته و مقاومت بین پایههای آنها را اندازهگیری کنید و با مقدار کتاب راهنمای تعمیرات (یا نمونه کویل نو) مقایسه میکنید.
بررسی پلاریته و عملکرد کویل در سیستم جرقه پلاتینی

فکر کنید (صفحه 160 کتاب درسی)
آیا آزمایش پلاریته را میتوان در سیستم جرقهزنی بدون دلکو استفاده کرد؟ چرا؟
کار کلاسی (صفحه 160 کتاب درسی)
1- چرا پلاریته در کویل ایجاد میشود؟
2- در آزمایش عملکرد کویل از رنگ و قدرت جرقه چه چیزی مشخص میشود؟
7- استفاده از دستگاههای عیبیاب (اسیلوسکوپ، دیاگ)
کار کلاسی (صفحه 161 کتاب درسی)
1- با توجه به فیلم آموزشی، تصاویر شکل 23 و راهنمایی هنرآموز به سؤالات زیر پاسخ دهید.

2- در تصویر پایینی شکل 32 منحنی جرقه پلاتینی با الکترونیکی مقایسه شده است.
1- منحنیهای اولیه است یا ثانویه؟
2- تفاوت منحنیها در کجاست؟
3- شکل 24 منحنی جرقه ثانویه در یک سیستم از نوع کویل دوبل را نشان میدهد. با راهنمایی هنرآموز به سؤالات زیر پاسخ دهید.
1- چرا منحنی جرقه شمع 1برعکس منحنی جرقه شمع 4 است؟
2- چرا گاهی حداکثر ولتاژ جرقه کمتر میشود؟

فکر کنید (صفحه 162 کتاب درسی)
در خودروهایی که برای هر شمع یک واحد کویل مجزا دارند آیا فرم منحنی جرقه متفاوت است؟
کار کلاسی (صفحه 162 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و تصاویر جدول قبلی، در خصوص بررسی مدار اولیه و ثانویه جرقه تحلیل مناسب را انجام دهید و زیرنویس دیاگرامهای شکل 25 را کامل کنید.

بررسی سیستم جرقه با دستگاه عیبیاب شامل موارد زیر است:
1- شارژ کویلها
2- آوانس و ریتارد
3- ولتاژ باتری
کار کلاسی (صفحه 163 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و کمک کتاب سرویس و نگهداری خودرو، کتاب تعمیرات مکانیکی موتور و راهنمایی هنرآموز جدول شکل 26 را کامل کنید.
خطا در مقدار حسگر MAP در دور آرام
- دلایل و اثرات:
خطا در مقدار حسگر مایع خنککننده موتور
- دلایل و اثرات: خرابی حسگر- خرابی سیم کشی- خرابی ECU ..........
خطا در مقادیر زمان شارژ کویل
- دلایل و اثرات: ..................................
............................................... خطای حسگر ناک
- دلایل وا ثرات: لرزش موتور............................................................
خواندن و پاک کردن عیوب سیستم جرقهزنی توسط دستگاه عیبیاب

بهروزرسانی نرم افزار ECU توسط دستگاه عیبیاب
شکل 28 روش بهروزرسانی نرم افزار ECU را در نوعی دستگاه عیبیاب نشان میدهد.

بررسی سیستم جرقهزنی در حالت حرکتی
کار کلاسی (صفحه 164 کتاب درسی)
روش تشخیص خرابی شمع و یا انژکتور توسط پارامترهای دستگاه عیبیاب را بنویسید.
1- بررسی پارامترهای مربوط به سیستم جرقه توسط دستگاه عیبیاب هنگام حرکت خودرو
2- بررسی وضعیت و عملکرد موتور در حالتهای مختلف رانندگی
کار کلاسی (صفحه 165 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و راهنمایی هنرآموز جدول زیر را کامل کنید. (با فرض اینکه سیستم مکانیکی موتور سلامت باشد)
عیب | علت عیب | رفع عیب |
---|---|---|
ریپ زدن | خرابی شمع، وایر، کویل | تعویض قطعات معیوب |
بد گاز خوردن | ............................................. | ...................................... |
مصرف زیاد سوخت | .............................................. | ........................................... |
رفع عیب بدون باز کردن اجزای سیستم جرقهزنی
نمودار زیر موارد مهم در رفع عیب بدون باز کردن اجزای سیستم جرقهزنی را نشان میدهد.
کار کلاسی (صفحه 166 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و راهنمایی هنرآموز زیرنویس تصاویر شکل 29 را کامل کنید.
1- .................
2- گشتاورسنجی اتصالات
3- اتصال بدنه نامناسب
4- ........................................
5- بررسی وجود برق مثبت و منفی در کانکتور رله دوبل (در صورت وجود) متناسب با نقشه الکتریکی خودروی مربوطه
6- گشتاورسنجی (بستن) شمع متناسب با راهنمایی شرکت تولیدکننده شمع یا خودرو (روش زاویهای)
7- ......................................... و به روزرسانی ECU
کار کلاسی (صفحه 167 کتاب درسی)
با راهنمایی هنرآموز و کتاب تعمیر سیستمهای برقی خودرو نمودار زیر را کامل کنید.
ارتباط سیستم جرقهزنی با سایر سیستمهای خودرو
کار کلاسی (صفحه 168 کتاب درسی)
با توجه به نمودار بالا و راهنمایی هنرآموز جدول زیر را کامل کنید.
سایر سیستمهای خودرو | تأثیر سایر سیستمها روی سیستم جرقه | تأثیر سیستم جرقه روی سایر سیستمها |
---|---|---|
سیستم سوخترسانی | کاهش یا افزایش ولتاژ جرقه | |
سیستم خنککاری | اثر منفی روی شمع در صورت عمل نکردن سیستم خنککاری | |
سیستم اگزوز | ||
سیستم مکانیکی موتور |
فعالیت کارگاهی (صفحه 169 کتاب درسی)
بررسی سیستم جرقه در حالت ایستایی و حرکتی و رفع عیوب با باز کردن اجزا
ابزار و تجهیزات: جک بالابر، خرک، خودرو، کتاب راهنمای تعمیرات خودرو، جعبه ابزار مکانیکی، ابزار مخصوص، دستگاه عیبیاب، جعبه ابزار الکتریکی، مولتیمتر، چراغ آزمایش، اسیلوسکوپ، دستگاه آنالیز گازهای خروجی اگزوز، چراغ تایمینگ، سیستم اگزوز فن
با استفاده از کتاب راهنمای تعمیرات خودروی موجود در کارگاه فعالیتهای زیر را انجام دهید.
1- ولتاژ باتری را بررسی نمایید.
2- بررسی ظاهر اجزای سیستم جرقهزنی خودرو را انجام دهید.
3- گشتاورسنجی اتصالات پیچ و مهرهای و اتصال بدنهها را انجام دهید.
4- نمودارهای اولیه و ثانویه جرقه را توسط دستگاه اسیلوسکوپ تحلیل کنید.
5- دود خروجی موتور را توسط دستگاه آنالیز گازهای خروجی اگزوز تحلیل کنید.
6- آوانس استاتیکی موتور موجود در کارگاه را با چراغ تایمینگ تنظیم کنید.
7- سیستم جرقه خودروی موجود در کارگاه را با دستگاه عیبیاب بررسی کنید.
8- عیوب موقت در سیستم جرقهزنی را پاک کنید.
9- ECU موتور موجود در کارگاه را بهروزرسانی کنید.
10- چک لیست تعمیرات سیستم جرقهزنی را کامل کنید.
روش باز کردن، بررسی و تعمیر اجزای سیستم جرقه
کار کلاسی (صفحه 169 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی، کتاب سرویس و نگهداری و راهنمای هنرآموز، زیرنویس شکل 30 را کامل کنید.
1- بررسی فیلر پلاتین
2- بررسی و تنظیم فیلر واحد پیک آپ
3- بررسی خلاصی بدنه دلکو
4- بررسی خلاصی میل دلکو
5- ...........................
6- ......................
7- ..............................
8- ..........................
9- ............................
10- .......................
11- ...........................
12- بررسی شمع و وایر
13- ابزار مخصوص تنظیم دهانه شمع
14- ابزار مخصوص تنظیم دهانه شمع
15- ............................
16- ..........................
کار کلاسی (صفحه 172 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و راهنمایی هنرآموز شکل 31 را کامل کنید.
1- ......................
2- باز کردن کویل دوبل وایر سرخود یکپارچه
3- باز کردن کویل وایر سرخود چندپارچه
4- تعویض رله دوبل
5- ...........................
6- تعویض حسگر دور موتور
7- باز کردن کانکتور سوییچ
8- .............................
9- پس از بستن کویل دوبل بررسی نهایی به وسیله دستگاه عیبیاب
جدول بررسی شمع

کار کلاسی (صفحه 173 کتاب درسی)
با توجه به فیلم آموزشی و تصاویر شکل 32 جدول زیر را کامل کنید.
ردیف | وضعیت /عیوب |
---|---|
1 | سالم |
2 | .................................... |
3 | روغن زدن شمع / خرابی مدار روغن +.......... |
4 | ............................................ |
5 | ........................................... |
6 | ذوب شدن شمع/ افزایش حرارتی شمع صحیح انتخاب شده |
برای باز کردن، سرویس، تنظیم و تعویض شمع به کتاب سرویس و نگهداری خودرو مراجعه شود. شکل 33 استاندارد یک شرکت تولید کننده خودرو را برای خواندن کد روی شمع نشان میدهد.
پژوهش کنید (صفحه 174 کتاب درسی)
1- با جستوجو در اینترنت در مورد سایر اثرات خرابیهای سیستمهای مختلف روی شمع پژوهش کنید.
2- در مورد جدول استاندارد شرکتهای تولیدکنندة شمع پژوهش کنید و نتایج را با هم مقایسه کنید. به عنوان راهنمایی میتوانید از جدول ارائه شده در کتاب همراه هنرجو کمک بگیرید.

فعالیت کارگاهی (صفجه 175 کتاب درسی)
اجزای سیستم جرقه را باز، بررسی و تعمیر یا تعویض کنید.
ابزار و تجهیزات: جک بالابر، خرک، خودرو، کتاب راهنمای تعمیرات خودرو، جعبه ابزار مکانیکی، ابزار مخصوص، دستگاه عیبیاب، جعبه ابزار الکتریکی، مولتیمتر، چراغ تست، اسیلوسکوپ، دستگاه آنالیز گازهای خروجی اگزوز، چراغ تایمینگ، دستگاه اگزوز فن، لوازم یدکی
با استفاده از کتاب راهنمای تعمیرات خودروی موجود در کارگاه فعالیتهای زیر را انجام دهید.
1- سوئیچ خودرو را بررسی، باز و در صورت نیاز تعویض کنید.
2- پلاتین دلکو را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
3- خازن دلکو را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
4- دلکوی موتور را باز، تعمیر و روی موتور تنظیم کنید.
5- عملکرد کویل را بررسی و درصورت نیاز تعویض کنید.
6- عملکرد وایرها را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
7- شمعهای موتور را باز، بررسی، تنظیم و ببندید.
8- عملکرد پیک آپ و مدول جرقه یک سیستم جرقهزنی الکترونیکی را بررسی و تعویض کنید.
9- انواع کویل دوبل در سیستم جرقهزنی هوشمند را باز، بررسی و تعویض کنید.
10- حسگرهای مرتبط با سیستم جرقهزنی را باز، بررسی و تعویض کنید.
11- رله دوبل مرتبط با سیستم جرقهزنی هوشمند را باز، بررسی و تعویض کنید.
12- آمادهسازی بهرهبرداری و بررسی نهایی انواع سیستم جرقهزنی را انجام دهید.