درسنامه آموزشی فصل هفتم ریاضی کلاس هفتم با پاسخ درس 1: تعریف توان
فعالیت (صفحهٔ 84 کتاب درسی)
1- امید میداند که نوهٔ چهار نفر است. این چهار نفر پدربزرگها و مادربزرگهای امیدند. او میخواهد بداند که نتیجهٔ چند نفر است؟
(به فرزند نوه، نتیجه میگویند). امید برای پاسخ سؤال خود شکل مقابل را کشید.
الف) شکل را کامل کنید و با استفاده از آن بگویید که امید نتیجهٔ چند نفر است؟
ب) به نظر شما تعداد افرادی که امید نبیرهٔ آنها است، چند نفرند؟ (به فرزند نتیجه، نبیره میگویند.)
ج) جدول مقابل را کامل کنید. برای محاسبهٔ تعداد، از ماشین حساب نیز میتوانید کمک بگیرید.
تعداد | روش محاسبه | بستگان امید |
2 | 2 | پدر و مادر |
4 | 2×2 | پدربزرگ و مادربزرگ |
8 | 2\times 2\times 2 | نسل سوم قبل از امید |
16 | 2\times 2\times 2\times 2 | نسل چهارم قبل از امید |
128 | 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2 | نسل هفتم قبل از امید |
2- یک کاغذ را چند بار تا میزنیم و هر بار تعداد قسمتهایی را که کاغذ تقسیم شده است، میشماریم. چه الگویی در تعداد قسمتها میبینید؟
اگر تا زدن را به همین ترتیب ادامه دهیم، در تای هشتم چند قسمت خواهیم داشت؟
2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2=256
در تای دهم چند قسمت خواهیم داشت؟
2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2=1024
در تای nام چند چند قسمت خواهیم داشت؟
چه راهی برای خلاصه کردن عبارتهای بالا پیشنهاد میکنید؟
(با توجه به اینکه در عمل، تا کردن کاغذ تا چند مرحله بیشتر ممکن نخواهد بود، برای یافتن جوابها از شکلهای داده شده استفاده کنید.)
کار در کلاس (صفحهٔ 85 کتاب درسی)
1- جدول مقابل را کامل کنید.
حاصل | خوانده می شود | شکل ساده شده | عبارت |
49 | هفت به توان 2 | {{7}^{2}} | 7\times 7 |
14 | 2 ضربدر 7 | 2\times 7 | 7+7 |
15/625 | 2/5 به توان 3 | {{2/5}^{3}} | 2/5\times 2/5\times 2/5 |
1 | 1 به توان 3 | {{1}^{3}} | 1\times 1\times 1 |
2 | 2 ضربدر 1 | 2\times 1 | 1+1 |
\frac{25}{9} | \frac{5}{3} به توان 2 | {{(\frac{5}{3})}^{2}} | \frac{5}{3}\times \frac{5}{3} |
پس از آن عبارتهای زیر را به صورت ساده شده بنویسید.
{{4}^{3}}4\times 4\times 4=
{{9}^{6}}9\times 9\times 9\times 9\times 9\times 9=
{{2}^{9}}2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2\times 2=
{{a}^{3}}a\times a\times a=
{{b}^{2}}b\times b=
2- عددهای داده شده را مانند نمونه تجزیه کنید و به صورت عدد توان دار بنویسید.
36=2\times 2\times 3\times 3={{2}^{2}}\times {{3}^{2}}
144=2\times 2\times 2\times 2\times 3\times 3={{2}^{4}}\times {{3}^{2}}
200=2\times 2\times 2\times 5\times 5={{2}^{3}}\times {{5}^{2}}
135=3\times 3\times 3\times 5={{3}^{3}}\times 5
3- کدام یک درست و کدام یک نادرست است؟ در صورت امکان موارد نادرست را اصلاح کنید.
نادرست {{4}^{2}}=64
4\times 4=16
نادرست {{5}^{2}}=5\times 2
5\times 5=25
درست {{(\frac{2}{3})}^{2}}=\frac{4}{9}
\frac{2}{3}\times \frac{2}{3}=\frac{4}{9}
نادرست {{9}^{2}}=18
9\times 9=81
نادرست {{(\frac{1}{3})}^{4}}=\frac{4}{81}
\frac{1}{3}\times \frac{1}{3}\times \frac{1}{3}\times \frac{1}{3}=\frac{1}{81}
نادرست \frac{{{3}^{2}}}{5}=\frac{9}{25}
\frac{3\times 3}{5}=\frac{9}{5}
نادرست {{5}^{2}}={{2}^{5}}
5\times 5=25
2\times 2\times 2\times 2\times 2=32
نادرست {{(\frac{3}{4})}^{2}}=\frac{9}{4}
\frac{3}{4}\times \frac{3}{4}=\frac{9}{16}
4- تساویها راکامل کنید.
{{a}^{4}}a\times a\times a\times a=
b\times b\times b{{b}^{3}}=
\frac{a}{b}\times \frac{a}{b}{{(\frac{a}{b})}^{2}}=
\frac{{{a}^{3}}}{b}\frac{a\times a\times a}{b}=
{{x}^{2}}x\times x=
{{(y+x)}^{2}}(y+x)(y+x)=
ab\times ab{{(ab)}^{2}}=
\frac{{{x}^{3}}}{{{y}^{5}}}\frac{x\times x\times x}{y\times y\times y\times y\times y}=
5- در تکثیر یاختهها، هر یاخته به 2 یاخته تقسیم میشود. دوباره هر کدام از آن یاختهها خودشان به 2 یاخته تقسیم میشوند و این کار ادامه پیدا میکند. جدول زیر را کامل کنید و حاصل را به صورت عدد تواندار بنویسید.
n | 7 | 4 | 3 | 2 | 1 | مرحله تکثیر | ||
\underbrace{2\times 2\times 2\times ...\times 2}_{{}} n بار |
... | ... | 2\times 2\times 2\times 2 | 2\times 2\times 2 | 2\times 2 | 2 | تعداد یاخته | |
{{2}^{n}} | {{2}^{7}} | {{2}^{4}} | {{2}^{3}} | {{2}^{2}} | {{2}^{1}} | به صورت تواندار |
تمرین (صفحهٔ 86 کتاب درسی)
1- با توجه به شکلهای زیر مساحت و حجمهای خواسته شده را با عبارتهای تواندار جبری نمایش دهید.
={{a}^{2}}S=a\times a
\pi {{r}^{2}}S=3/14\times r\times r=
{{a}^{3}}V=a\times a\times a=
a\times a\times b={{a}^{2}}bV=
2- جملههای کلامی زیر را به صورت عبارت جبری نشان دهید.
- هر عدد به توان یک برابر خودش میشود: {{a}^{1}}=a
- یک به توان هر عدد برابر یک میشود: {{1}^{a}}=1
- مجذور هر عدد؛ یعنی آن عدد به توان 2: {{a}^{2}} = مجذور a
- مکعب یک عدد؛ یعنی آن عدد به توان 3: {{x}^{3}} = مکعب x
- صفر به توان هر عدد به جز صفر برابراست با: {{0}^{a}}=0
3- تعداد مکعبهای کوچک 1\times 1\times 1 تعداد مکعبهای کوچک را در هر شکل با یک عدد توان دار نشان دهید.
2\times 2\times 2={{2}^{3}}
3\times 3\times 3={{3}^{3}}
4\times 4\times 4={{4}^{3}}
مکعب nتایی
n\times n\times n={{n}^{3}}
4- حاصل هر عبارت تواندار را به دست آورید.
3\times 3=9{{3}^{2}}=
4\times 4=16{{4}^{2}}=
5\times 5=25{{5}^{2}}=
6\times 6=36{{6}^{2}}=
7\times 7=49{{7}^{2}}=
8\times 8=64{{8}^{2}}=
9\times 9=81{{9}^{2}}=
10\times 10=100{{10}^{2}}=
11\times 11=121{{11}^{2}}=
12\times 12=144{{12}^{2}}=
{{2}^{2}}=4 = مجذور دو
{{1}^{2}}=1 = مجذور یک
{{2}^{3}}=8 = مکعب دو
{{1}^{3}}=1 = مکعب یک
\frac{2\times 2\times 2}{5\times 5}=\frac{8}{25}\frac{{{2}^{3}}}{{{5}^{2}}}=
\frac{3}{4}\times \frac{3}{4}\times \frac{3}{4}=\frac{27}{64}{{(\frac{3}{4})}^{3}}=
\frac{2\times 2\times 2\times 2}{7}=\frac{16}{7}\frac{{{2}^{4}}}{7}=
0/2\times 0/2=0/04{{0/2}^{2}}=
0/01\times 0/01=0/0001{{0/01}^{2}}=
1/1\times 1/1=1/21{{1/1}^{2}}=
2/1\times 2/1=4/41{{2/1}^{2}}=
0/5\times 0/5=0/25{{0/5}^{2}}=
5- مقدار عبارت {{3}^{n}} را به ازای عددهای داده شده به دست آورید.
4 | 3 | 2 | 1 | n |
81{{3}^{4}}= | 27{{3}^{3}}= | 9{{3}^{2}}= | 3{{3}^{1}}= | {{3}^{n}} |
6- حاصل عددهای {{2}^{5}},{{2}^{4}},{{2}^{3}},{{2}^{2}},{{2}^{1}} را به دست آورید و به صورت نمودار ستونی در دفتر خود رسم کنید (باید واحد مناسبی برای محور عمودی رسم کنید). در مورد شیوهٔ رسم هر ستون توضیح دهید، آیا میتوانید {{2}^{6}} یا {{2}^{7}} را در دفتر خود رسم کنید؟ چرا؟
{{2}^{1}}=2
{{2}^{2}}=4
{{2}^{3}}=8
{{2}^{4}}=16
{{2}^{5}}=32
{{2}^{6}}=64
{{2}^{7}}=128
7- عدد {{11}^{12}} به طور تقریبی چند رقمی است؟ چرا؟ 13 رقمی