درسنامه آموزشی کاربرد فناوریهای نوین کلاس یازدهم با پاسخ پودمان 2: فناوری اطلاعات و ارتباطات
به نظر شما جامعه سنتی و جامعه دیجیتالی چه تفاوتهایی دارند؟
کاربرد فناوری اطلاعات در رشته تحصیلی شما چیست؟
تفاوت کسبوکار الکترونیکی با تجارت الکترونیکی چیست؟
کاربرد اطلاعات موجود در شبکههای اجتماعی چگونه است؟
معمای دگردیسی دیجیتالی را میدانید؟
فناوری اطلاعات و ارتباطات
با ظهور هر پدیده جدید، مفاهیم، محصولات و فرایندها تغییر میکنند یا در شکل جدیدی خلق میشوند. برای مثال میتوان به اختراع و همهگیر شدن هواپیما اشاره کرد. با ورود هواپیما به عرصه حملونقل، محصولات و خدمات مرتبط با آن وجود آمده مانند فرودگاهها، بلیت فروشیها و... ، ضمن آنکه نحوۀ انجام سفرهای طولانی نیز تغییر کرده است.
گفتوگو کنید (صفحه 27 کتاب درسی)
- درباره دو مورد از مفاهیم جدید خلق شده در حوزۀ فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) گفتوگو کنید.
- درباره دو مورد از رویههایی که فناوری اطلاعات شکل انجام آنها را تغییر داده، گفتوگو کنید.
در دنیای امروز تغییر و تحول در خصوص فناوری اطلاعات بسیار محسوس است، تغییرات بسیار سریع ایجادشده در این حوزه، کاربردها، مفاهیم و روشهای نوینی را خلق کرده است. با فراگیر شدن فناوری اطلاعات، حوزۀ خبررسانی تغییرات فراوانی کرده است. برای مثال بسیاری از مجلات و روزنامههای کاغذی جای خود را به انواع الکترونیکی دادهاند.
RSS ها ((خلاصه غنی سایت) Rich Site Summery) نمونهای از ابزارهای جدید ارائه اخبار هستند RSS ها یا خبرخوانها نرم افزارهایی هستند که بر اساس علاقه مندیهای کاربر، مطالب موردنظر را از سایتهای مختلف جمعآوری کرده و در یک صفحه نمایش میدهند. این امر ضمن آسان کردن جمعآوری اطلاعات برای کاربر، صرفهجویی در زمان را به همراه دارد.
کار در کلاس (صفحه 28 کتاب درسی)
نرم افزار RSS را نصب کرده، به سایت وزارت آموزش و پرورش بروید. بر روی نماگر خبرخوان کلیک کرده و اخبار جدید وزارتخانه را در صفحه RSS خود اضافه کنید.
فناوری اطلاعات
مطابق با کتاب کار و فناوری پایۀ هفتم «مطالعه، طراحی، توسعه، پیادهسازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر رایانه را فناوری اطلاعات میگویند.» به عبارت دیگر فناوری اطلاعات ترکیبی از انسان، رویهها (سازوکارها)، ساختار و ابزار (سختافزار، نرمافزار، شبکه و دادهها) است.
- ابزار: ترکیب داده و اطلاعات در بستر شبکه و پردازش آنها در سخت افزارها (دستگاههای مختلف)، توسط الگوریتمهای مختلف (نرمافزارها)
- ساز و کارها: رویهها و استانداردها
- ساختار: هدف و چهارچوب معین
- انسان: طراحی، ایجاد و کاربری
فناوری ارتباطات
با افزایش ظرفیت انتقال دادهها و اطلاعات و ایجاد انواع جدید ارتباط مانند ارتباطات بیسیم و موبایل (سلولی)، راه برای مرتبط ساختن دستگاههای مختلف هموار شد. در ابتدا اولین شبکههای انتقال اطلاعات به صورت درونیی و محدود (درون یک مجموعه، شرکت یا سازمان و...) ایجاد شدند که به آن اینترانت گفته میشود. شبکۀ درون ساختمان وزارت آموزش و پرورش نمونهای از آن است. سپس نوع گستردهتری از شبکهها ظهور یافتند که بین چند شرکت یا سازمان ارتباط برقرار میکردند که به آن اکسترانت گفته میشود. مانند شبکهای که بین سازمان ثبت احوال و آموزش وپرورش وجود دارد. در نهایت با پیشرفت فناوری، شبکه جهانی اینترنت ظهور یافت.
کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات
بیشتر پیشرفتهای بشری از جمله فناوری اطلاعات در مسیر پاسخ به سؤالات و ابهامات موجود و سادهتر کردن زندگی صورت گرفته است. سازوکارهای بیشمار موجود و آتی فناوری اطلاعات باعث ایجاد کاربردهای جدید و روزافزون خواهد شد.
پزشکی از راه دور یکی از کاربردهای فاوا میباشد که این علم و تکنولوژی مدرن به پزشکان امکان میدهد بیماران خود را در خانه بیمار و یا در بیمارستان دیگری در هر جای دنیا از راه دور از طریق کامپیوتر و شبکههای ارتباطی چون اینترنت ویزیت و درمان کنند و تصویر و صدای بیمار، علائم حیاتی و حتی پارامترهای تخصصی لازم را دریافت و توصیههای لازم را صادر کنند. در نتیجه، تأخیر در درمان به حداقل میرسد و نیاز به جابهجایی بیمار برطرف میشود و در هزینههای ناشی از حملونقل بیمار نیز صرفهجویی میگردد.
کار در کلاس (صفحه 31 کتاب درسی)
ثبت نمرات در سامانه ثبتنام دانشآموزان (سناد) نمونهای از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدرسه شما است. نمونههای دیگر کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در کلاس و مدرسه خود را بررسی و کاربردهای آن بیان کنید.
راههای ارتباط میان انسانها، از گذشته تا به امروز تغییرات فراوانی کرده است. در ابتدا ارتباط تنها به صورت ایما و اشاره و اصوات بیمعنی بود. پس از بهوجود آمدن زبان، ارتباط کلامی شکل گرفت و پس از بهوجود آمدن خط، ارتباطات نگارشی (مانند نامه) بهوجود آمد. اکنون با پیشرفت بشر، راههای ارتباطی جدید، مانند ارتباط در لحظه ممکن شده است. تلفنهای همراه، دورنگار (فکس)، اینترنت، پست الکترونیکی (ایمیل) و تماسهای تصویری (ویدئویی)، نمونههایی از وسایل و امکانات نو ارتباطی هستند.
گفتوگو کنید (صفحه 31 کتاب درسی)
ویدئو کنفرانس از دیگر ابزارهای جدید در حوزۀ فاوا است که بستر برگزاری جلسه واحد میان افراد از نقاط مختلف جغرافیایی را در یک زمان و به صورت تصویری فراهم میکند. این امکان، ضمن سهولت، موجب صرفهجویی قابل توجهی در وقت و هزینههای ایاب و ذهاب میشود. انواع راههای ارتباطی را بیان کرده و دربارۀ نقش فناوری اطلاعات در آنها بحث کنید.
ایما و اشاره ← کلام ← نقش و علائم ← نگارش ← و... ← ...... ← ...... ← ...... ← ......
حوزههای کاربرد فاوا
|
|
|
|
کاربرد فاوا در کشاورزی
سنجش از دور، پایش تغییرات آبوهوا و توسعه مزارع هوشمند، از کاربردهای فاوا در بخش کشاورزی هستند. بهوسیله «سنجش از دور» میتوان تغییرات زیستمحیطی منطقه که موجب تأثیرات مثبت یا منفی بر محصولات کشاورزی میشود را بررسی و با برنامهریزی مناسب باعث تولید محصولات در حالت بهینه شد.
رباتهای هوشمند میتوانند سطح مزرعه را بررسی کرده و اطلاعاتی درباره رطوبت، آفات گیاهی و رشد محصول و غیره به کشاورز گزارش کنند. بررسی و تحلیل این اطلاعات و تصمیمگیری بر اساس آنها میتواند کیفیت محصولات کشاورزی را افزایش دهد.
گفتوگو کنید (صفحه 33 کتاب درسی)
چه کاربردهایی برای فاوا در بخش کشاورزی متصور هستید؟
تحقیق کنید (صفحه 33 کتاب درسی)
پس از مشاهده فیلم مزارع هوشمند، در گروه خود این مزارع را بررسی و فرصتهای پیشرو به واسطه توسعه این مزارع در محل زندگی خود را تحلیل کرده و در قالب پردهنگار در کلاس ارائه کنید.
کاربرد فاوا در صنعت
فناوری اطلاعات میتواند در کشف نیازهای مشتریان، طراحی، تأمین مواد اولیه، خودکارسازی تولید، کنترل در لحظه فرایندها، ایجاد تغییرات در برنامه تولید بدون حضور در محل کارخانه، فروش و غیره تأثیرگذار باشد.
گفتوگو کنید (صفحه 33 کتاب درسی)
فاوا در 10 سال اخیر، چه تغییراتی در رشته تخصصی شما ایجاد کرده است؟ با استفاده از سواد فناورانه خود چه آیندهای را برای آن متصور هستید؟
- برای جلوگیری از ایجاد شکاف مهارتی، چه مهارتهایی نیاز است؟
تحقیق کنید (صفحه 34 کتاب درسی)
- طراحی و تولید هوشمند یکی از جلوههای فاوا در صنعت است.
- توسعۀ تولید هوشمند چه مزایایی در صنعت کشور (با توجه به رشته تحصیلی خود) به دنبال دارد؟
کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در هنر
پویایی هنر مستلزم خلق، نمایش و عرضه آثار هنری است. فناوری اطلاعات از طریق تسهیل آموزش، جمعآوری اطلاعات و ایدهیابی (با ارائۀ منابع اطلاعاتی وسیع) به خلق و فروش این آثار کمک میکند.
گفتوگو کنید (صفحه 34 کتاب درسی)
فناوری اطلاعات و ارتباطات چگونه ایجاد و عرضه آثار هنری را متحول ساخته است؟
تحقیق کنید (صفحه 34 کتاب درسی)
چند نمونه آثار هنری که توسط فناوری اطلاعات خلق و به فروش رفته را بررسی و روند آن را شرح دهید.
کاربرد فاوا در خدمات
محسوسترین حوزۀ نفوذ فناوری اطلاعات بخش خدمات است. استفاده از فاوا باعث تغییرات بسیار زیادی در نحوۀ ارائه خدمات شده است. بانکها از نمونههای بارز بهرهگیران از فناوری اطلاعات در سطح وسیع هستند. در گذشته برای پرداخت قبوض باید صفهای طولانی بانک را تحمل میکردید. اما امروزه با اسکن بارکد قبض، به وسیلۀ تلفن همراه در برنامۀ همراه بانک و زدن یک دکمه، قبض پرداخت میشود.
گفتوگو کنید (صفحه 35 کتاب درسی)
پروندههای سلامت الکترونیکی، تشخیص در لحظۀ بیماری، معاینه از راه دور و سیستمهای خبرۀ پزشکی تنها بخشی از کاربردهای فناوری اطلاعات در سلامت و پزشکی است. با ورود فناوری اطلاعات، یک پزشک میتواند کلیۀ سوابق بیمار خود را در لحظه بررسی کرده و تصمیم بهینه را اتخاذ کند.
- در رشته تحصیلی شما فاوا در ارائه خدمات چه تغییراتی ایجاد کرده است؟
تحقیق کنید (صفحه 35 کتاب درسی)
تاکسی اینترنتی از جمله خدمات جدیدی است که به واسطه توسعه فاوا و ارتباطات ممکن شده است. امروزه درخواست تاکسی محدود به تاکسیهای بیسیم و تلفنی نیست و میتوان با مشخص کردن مبدأ و مقصد بر روی نقشۀ الکترونیک، با زمان انتظار بسیار کم، نزدیکترین خودرو موجود را یافت و قبل از سفارش، از هزینۀ آن مطلع شد.
- در حوزۀ خدمات هنوز بسیاری از موارد به صورت غیرالکترونیکی انجام میشود. چند مورد از خدماتی که امکان الکترونیکی شدن دارند را بررسی نمایید.
دنیای مجازی و مفاهیم جدید
دنیای مجازی دنیایی در امتداد دنیای واقعی است. بهعبارت دیگر، در دنیای مجازی انسان بهوسیلۀ مؤلفههایی، دنیای واقعی را به نحوی شبیهسازی کرده که به شکل برنامهریزی شده، اهداف سازندگان و افراد درون آن را دنبال میکند. ترکیب دنیای مجازی با واقعی باعث ایجاد زمینههای جدید به صورت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده، شده است.
واقعیت افزوده (Augmented reality(AR))
ترکیب دنیای مجازی و واقعی با نام «واقعیت افزوده» مطرح است. واقعیت افزوده نمایش اطلاعات بر روی تصویر زنده است. سیستمهای حضور و غیاب جدید را در نظر بگیرید. درگذشته این سیستمها به وسیله اثر انگشت فرایند شناسایی افراد را انجام میدادند. اما اکنون با شناسایی چهره افراد، اطلاعات را بر روی تصویر زندۀ فرد نمایش میدهند. این مثال، نمونه ای از واقعیت افزوده است.
واقعیت مجازی (Virtual Reality (VT))
واقعیت مجازی، شبیهسازی دنیای واقعی با تعامل فیزیکی است. برای مثال دستگاههای شبیهساز پرواز (Flight Simulator) را در نظر بگیرید. در این دستگاه تمام اتفاقات، حرکتها و محیطها، شبیهسازی شده بر اساس واقعیت هستند. فردی که در درون دستگاه است اطلاعات واقعی را به صورت مجازی دریافت کرده و با آن تعامل میکند.
نمونههایی از دستگاه شبیهساز پرواز و عینکهای واقعیت مجازی را در شکل می بینید.
تحقیق کنید (صفحه 38 کتاب درسی)
کاربردهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده در رشته تخصصی خود را بررسی و گزارش کنید.
شبکه اجتماعی
با پیشرفت تمدن بشری، اولین اجتماعات انسانی شکل گرفت. این اجتماعات ایجادکنندۀ قبایل، روستاها و بعد شهرها بودهاند. با بزرگتر شدن اجتماعات انسانی اولین جوامع بهوجود آمدند.
گفتوگو کنید (صفحه 38 کتاب درسی)
به نظر شما تفاوت جامعه و اجتماع در چیست؟ انسانها چه نقشی در هر یک از آنها دارند؟ این نقشها در دنیای مجازی چه تغییری میکنند؟
اجتماعات مجازی شکلدهندۀ شبکههای اجتماعی هستند. درون یک شبکه اجتماعی، گروهی از انسانها باهم تعامل دارند. در شبکههای اجتماعی افراد بهوسیله انتشار دیجیتالی اطلاعات، حضور دیجیتالی دارند. حضور دیجیتالی نیازمند حضور فیزیکی همیشگی نیست. فرض کنید یک پیام از طریق پستالکترونیکی دریافت کردهاید؛ شما به واسطه حضور دیجیتالی پیام را گرفتهاید اما ممکن است در زمان دیگری آن را مشاهده کنید، یا در لحظۀ ارسال پیام در سرویس ایمیل خود حضور نداشته باشید.
تفاوت وب 2 با 1 و انواع آن
در برخی از وب سایتها کاربران فقط میتوانند محتوای موجود را دریافت کنند و نمیتوانند در آن محیط با دیگران تعامل داشته باشند. این وبسایتها مبتنی بر وبیک (نسل اول وب) هستند. درحالی که وبدو (نسل دوم)، تعامل را بهعنوان رکن اصلی معرفی میکند. شبکههای اجتماعی مبتنی بر وبدو است. وبدو به واسطه ابزارهای تعاملی آن از وب یک متمایز میشود. شبکههای اجتماعی، ویکیها، بلاگها و RSS از انواع ابزارهای وبدو هستند.
ویکیها، وبسایتهایی هستند که در آن افراد مختلف (عضو و غیر عضو) میتوانند صفحاتی را با موضوعات مختلف ایجاد کرده و برای آن محتوا ایجاد کنند. دسترسی و ویرایش به این صفحات برای همه آزاد بوده و افراد میتوانند به مرور زمان محتوای موجود را بهبود بخشیده و در صورت نیاز تصحیح کنند. باید دانست که به دلیل قابل ویرایش بودن مطالب توسط هر فرد، مطالب موجود در ویکیها قابل استناد نیست.
گفتوگو کنید (صفحه 39 کتاب درسی)
سایر ابزارهای وب دو را در جدول تکمیل کرده و میزان و نحوۀ استفاده خود از آنها را بیان نمایید.
وب دو:
1- ویکی
2- بلاگ
3- .....
4- .....
5- .....
6- .....
کاربردهای شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی به عنوان قویترین و کاملترین ابزار تعاملی (و در نتیجه وبدو) دارای کاربردهای بسیار فراوانی نظیر برقراری ارتباط، دریافت اطلاعات عمومی و تخصصی، انجام فعالیتهای تجاری، آموزش و غیره هستند.
گفتوگو کنید (صفحه 39 کتاب درسی)
به نظر شما شبکه اجتماعی در رشته تخصصی شما چه کاربردهایی دارد؟
شبکه اجتماعی:
1- ارتباط
2- تجارت
3- آموزش
4- .....
5- .....
6- .....
کار گروهی (صفحه 40 کتاب درسی)
هر گروه، یک صفحه در یک شبکه اجتماعی ایجاد کنید و در قالب آن اطلاعات کلاسی و فایلهای خود را به اشتراک بگذارید. گروههای مختلف میتوانند مطالب متفاوت در مورد رشته تحصیلی خود را در گروه به اشتراک بگذارند.
امنیت
جوامع دیجیتالی و شبکههای اجتماعی همانند جوامع سنتی از انسانها تشکیل شده است. وجود انسانهای بسیار زیاد در این جوامع و برداشته شدن مرزهای جغرافیایی، فرهنگی و تخصصی باعث میشود شبکههای اجتماعی مانند شمشیر دو لبه، هم سازنده و هم مخرب باشند.
استفاده از اطلاعات تخصصی افراد مختلف و تعامل با صاحبنظران از مزایای شبکههای اجتماعی است. از سوی دیگر افراد هویت دیجیتالی خود را از طریق اطلاعاتی که به اشتراک میگذارند تعریف میکنند. این اطلاعات میتواند به صورت عمدی یا غیرعمدی ناصحیح باشد و موجب گمراهی کاربران دیگر شود. از سوی دیگر بسیاری از اطلاعات افراد، بدون اینکه خود بدانند، برای سایر اعضای یک شبکه قابل رؤیت است. در نتیجه با تعامل در شبکههای اجتماعی ممکن است برخی از اطلاعات به صورت ناخواسته افشا گردد.
گفتوگو کنید (صفحه 40 کتاب درسی)
به نظر شما معایب و خطرات احتمالی به کار بردن شبکههای اجتماعی چیست؟
شبکه اجتماعی:
1- افشای اطلاعات شخصی
2- .....
3- .....
4- .....
5- .....
امنیت و حریم خصوصی
افراد برای حضور دیجیتالی خود سطوح مختلفی از اطلاعات شخصی مانند نام، سن، اطلاعات بانکی، اطلاعات تماس و غیره را ارائه میکنند. تصمیمگیری در مورد ارائۀ این اطلاعات در سایتهای معتبر باید پس از مطالعۀ قسمت «حریم خصوصی» انجام. تمامی ارائه کنندگان خدمات دیجیتالی موظف به رعایت قوانین حریم خصوصی هستند.
کار در کلاس (صفحه 41 کتاب درسی)
چند سایت به صورت تصادفی باز کرده و قسمت حریم خصوصی آنها را بررسی نمایید. در قسمت «حریم خصوصی» این سایتها چه مطالبی مشترک است؟
در شبکههای اجتماعی اطلاعات با آزادی بیشتری منتقل میشوند و این امر امکان سوء استفاده از آنها را بیشتر میکند. امروزه مهندسی اجتماعی بهعنوان یکی از راههای سوء استفاده در شبکههای اجتماعی متداول است. «مهندسی اجتماعی» راه دریافت اطلاعات از کاربر توسط افراد سودجو است بهطوری که کاربر متوجه نیت سوء آن افراد نباشد. برای مثال: افرادی که به دریافت اطلاعات حساب بانکی و یا وجه به نام سازمانهای خیریه اقدام میکنند.
ابزارهای مخرب
راههای بسیاری برای دریافت اطلاعات و سوء استفاده از کاربران وجود دارد. ویروسها، تروجانها، ترسافزارها و غیره، انواع مختلفی از ابزارهای سوء استفاده هستند.
تحقیق کنید (صفحه 42 کتاب درسی)
انواع ابزارهای به خطر انداختن کاربران فضای مجازی را شناسایی کنید. راههای مقابله با هریک را بنویسید.
تروجان: 1- آنتی ویروس، 2- فایروال
باجافزار: 1- رمزگذاری فایلها، 2- محدود کردن دسترسی
...........................................................
...........................................................
...........................................................
برای مثال: در ابتدای نشانی سایت بانکها Https قرار دارد. حرف S نشانگر وجود کانال ارتباطی ایمن بین سایت مقصد و کاربر است. در این حالت اطلاعات منتقل شده بین وبسایت و کاربر رمزگذاری میشود و در مقابل حملات رایانهای ایمن است.
داده کاوی
وجود اطلاعات بسیار زیاد در شبکههای اجتماعی موجب میشود که بتوان با رعایت نکات اخلاقی، قانونی، اجتماعی و فنی به حجم انبوهی از اطلاعات دست یافت و آنها را با اهداف مختلف تحلیل کرد. بهعنوان مثال تولیدکنندگان تلفن همراه با تحلیل اطلاعات کاربران شبکههای اجتماعی، سلایق، اطلاعات جمعیت شناختی و نوع دستگاههای مورد استفاده را مشخص کرده و بر آن اساس محصولات خاص هر منطقۀ جغرافیایی را طراحی میکنند.
گفتوگو کنید (صفحه 43 کتاب درسی)
از اطلاعات موجود در شبکههای اجتماعی تخصصی رشتۀ خود چه اطلاعاتی را میتوانید دریافت کنید؟ از این اطلاعات در چه زمینههایی میتوانید استفاده کنید؟
فرض کنید میخواهید یک محصول یا خدمت جدید تولید کنید. برای این منظور به اطلاعاتی در مورد طراحی، تولید، بازار هدف و غیره نیاز است. شبکههای اجتماعی، محل مناسبی برای جمعآوری و تحلیل این اطلاعات هستند «داده کاوی» راه انجام این کار است. به بیان دیگر داده کاوی استخراج اطلاعات نهان یا الگوها و روابط مشخص در حجم زیادی از دادهها است. لذا میتوان اطلاعات لازم را در چرخۀ عمر محصول بهوسیلۀ داده کاوی بهدست آورد. «چرخه عمر» محصول با معرفی آن به بازار شروع میشود. پس از آنکه محصول در بازار شناخته شد، از نظر فروش رشد میکند، به بلوغ میرسد و پس از مدتی حضور در بازار با ورود رقبا، فناوریهای جدید یا مدلهای بهروز، فروش آن افت پیدا میکند.
گفتوگو کنید (صفحه 44 کتاب درسی)
به نظر شما چه فعالیتهایی میتواند به فروش محصول یا خدمت در شبکههای اجتماعی کمک کند؟
کسب و کار و تجارت الکترونیکی
هر توافقی که با رد و بدل کردن پول و یا معادل آن انجام شود تجارت است. کسب و کار مفهومی گستردهتر دارد و تجارت، بخشی از آن است. کسب و کار، فعالیت اصلی است که میتواند هدف مالی یا غیرمالی داشته باشد. برای مثال مدرسه یک نوع کسب و کار است؛ همچنین ادارات دولتی ارائه کنندۀ خدمات عمومی نیز میتوانند در دستۀ کسب و کارها قرار گیرند.
گفتوگو کنید (صفحه 45 کتاب درسی)
کسب و کار الکترونیکی با تجارت الکترونیکی چه تفاوتی دارد؟
کسب و کارها را میتوان براساس میزان انجام فعالیتهای خود به صورت دیجیتالی دستهبندی کرد. یک فروشگاه اینترنتی فعالیتهای دریافت سفارش و وجه را به صورت دیجیتالی انجام میدهد اما کالا به صورت فیزیکی به دست شما میرسد. پس در کسب و کار الکترونیکی فعالیتهای مختلفی صورت میگیرد که ممکن است کاملاً دیجیتالی نباشند.
بلیتهای الکترونیکی یکی از انواع مزایای ایجاد کسب و کارهای الکترونیک است. دیگر نیاز به ایستادن در صفهای طولانی برای تهیۀ بلیت نیست.
گفتوگو کنید (صفحه 46 کتاب درسی)
الف) چهار فعالیت شغلی در رشتۀ تحصیلی خود نام ببرید که با ظهور تجارت الکترونیک تغییر کردهاند.
ب) آیا در رشته تحصیلی خود شغلی را میشناسید که ممکن است در آینده دستخوش تغییر گردد؟
پ) شما چه کسب و کار الکترونیکی میتوانید در رشتۀ تخصصی خود ایجاد کنید؟
تجارت الکترونیکی
معمولاً فعالیتهای بازاریابی و تبلیغات، فعالیتهای فروش، قیمتگذاری و غیره را میتوان بهصورت الکترونیکی انجام داد. در شکل زیر برخی فعالیتهای مرتبط با تجارت الکترونیکی نشان داده شده است.
گفتوگو کنید (صفحه 47 کتاب درسی)
یک کالا که میتوانید بهصورت الکترونیکی بخرید را در نظر بگیرید، کدام یک از فعالیتهای بالا بهصورت الکترونیکی در این فرایند انجام میشود؟
دگردیسی دیجیتالی
پروانه ابتدا که از تخم بیرون میآید بهصورت یک کرم است. این کرم، پیلهای به دور خود میتند، سپس در داخل پیله فرایند تبدیل شدن به پروانه آغاز میشود و در نهایت تبدیل به یک پروانه کامل میشود. به این فرایند «دگردیسی» میگویند. در دنیای نوین نیز تحول یک فرایند، کالا یا خدمت با بهرهگیری از سازوکارهای دیجیتالی را دگردیسی دیجیتالی میگویند.
دگردیسی دیجیتالی با عناصر آن قابل شناسایی است. مطابق تعاریف مختلف، عناصر متنوعی برای دگردیسی دیجیتالی وجود دارد. برخی از عناصر دگردیسی دیجیتالی به شرح زیر است:
هوش مصنوعی
از دیرباز برای فهماندن دنیای پیرامون به ماشین، باید از زبانهای قابل فهم برای ماشین استفاده میشد. این زبانها کامل نبوده و استفاده از آنها دشوار بوده است. تعامل خودکار ماشین با انسان و محیط و فهم ماشین از دنیای پیرامون بدون ترجمۀ یک نفر واسط به معنی هوش مصنوعی است. به عبارت دیگر «هوش مصنوعی» به سیستمهایی گفته میشود که میتوانند واکنشهایی مشابه رفتار انسانی برای درک، یادگیری و ارائه راهحل برای شرایط از پیش تعریف نشده را از خود نشان دهند. تعاریف مختلفی برای هوش مصنوعی وجود دارد ولی بهصورت عمومی، هوش مصنوعی عبارت است از اینکه چگونه میتوان کامپیوترها را وادار به انجام کارهایی کرد که در حال حاضر انسانها آنها را صحیح یا بهتر انجام میدهند. بازیهای رایانهای نمونهای از هوش مصنوعی هستند که در آن، نرم افزار بازی، با فرد بازی کننده تعامل دارد.
گفتوگو کنید (صفحه 49 کتاب درسی)
نمونههای مختلف هوش مصنوعی را که با آن سروکار داشتهاید بیان کنید.
1- بازیهای رایانهای
2- ................
3- ................
4- ................
هوش مصنوعی سطوح مختلفی دارد. سیستمهای هوشمند معمولی در تولید صنعتی نمونۀ ساده آن هستند. رباتهای صنعتی بر اساس دما، رطوبت و فشار هوا مکان نقاط جوش را تغییر میدهند تا از استاندارد موجود انحراف پیدا نکنند.
رانندگی خودکار اتومبیلها از نمونههای پیشرفتهتر هوش مصنوعی محسوب میشود. هوش مصنوعی موجود در این خودروها بر اساس حسگرها، رادارها، اطلاعات ماهوارهای (GPS) و مسیریابی، بهترین مسیر را انتخاب کرده و با پایش محیط اطراف، تشخیص تابلوها و شناخت محیط جاده، فعالیت رانندگی را انجام میدهد.
رباتهای امدادی که میتوانند بدون کمک انسانی مسیر خود را در شرایط مختلف پیدا کرده و فعالیتهای امدادی انجام دهند انواع پیچیدهتر هوش مصنوعی هستند. آنها با توجه به شرایط مختلف تصمیمگیری کرده، مسیر مناسب را انتخاب میکنند و شرایط اولیه موجود را گزارش میدهند.
اینترنت اشیا
اینترنت اشیا این امکان را ایجاد میکند تا اطلاعات از اشیا جمعآوری و پردازش شود. خانههای هوشمند با تحلیل میزان رفت و آمد، سنجش نور، دما و کنترل لوازم خانگی سعی میکنند تا مصرف انرژی بهینه باشد. این خانهها میتوانند اطلاعات مربوط به خرید موارد مورد نیاز را برای خانه، به تلفن همراه بفرستند.
یک درخت که به اینترنت متصل است به همراه سیستم آبیاری خودکار، و حسگر میزان نور آفتاب، میتواند امکان آبیاری و کود دادن خودکار را برای درختان فراهم کند و یا در زمان مورد نیاز از طریق برنامۀ موجود در تلفن همراه به کاربر اطلاع دهد. بسیاری از اشیا و وسایل محیط پیرامون که بتوانند به شبکۀ اینترنت متصل شده و توسط برنامهها و نرمافزارها (موجود در کامپیوتر، تلفن همراه و غیره) کنترل و مدیریت شوند را میتوان «اینترنت اشیا» نامیده.
مزارع هوشمند بر اساس حسگرهای موجود در سطح مزرعه، اطلاعات مربوط به زمان آبیاری و سطح مواد مغذی خاک (کود دادن) را برای کشاورز میفرستند، در سطح پیشرفتهتر، فرایند آبیاری و کود دادن نیز به طور خودکار انجام شده و نتایج به کشاورز گزارش داده میشود.
به زبان ساده، ارتباط حسگرها و دستگاهها با شبکهای که از طریق آن میتوانند با یکدیگر و کاربرانشان تعامل کنند را میتوان اینترنت اشیا دانست. این مفهوم میتواند به سادگی ارتباط یک گوشی هوشمند با تلویزیون یا به پیچیدگی نظارت بر زیرساختهای شهری و ترافیک باشد.
تحقیق کنید (صفحه 51 کتاب درسی)
دربارۀ کاربردهای اینترنت اشیا در رشته خود تحقیق کنید.
گفتوگو کنید (صفحه 51 کتاب درسی)
کاربرد ابزارهای دگردیسی دیجیتالی را در رشته تحصیلی خود بررسی کنید.
پروژه پایانی بخش (صفحه 52 کتاب درسی)
با توجه به اطلاعات موجود در فایل صفحه گستردۀ خود و منابع اینترنتی و کتابخانهای، موارد زیر را بررسی کنید و نتایج را در قالب پردهنگار به هنرآموز خود تحویل دهید.
1- چگونه میتوانید محصول یا خدمتی را بهصورت دیجیتالی ارائه دهید؟
2- چگونه میتوانید این محصول را به فروش برسانید؟
3- برای دیجیتالی شدن این فرایند در سایر حوزهها راهکارهایی ارائه دهید.
4- با توجه به کاربردهای اینترنت که در درس الزامات محیط کار یاد گرفتهاید و مطالب این فصل، آیا میتوانید به کاربردهای بیشتر اینترنت و فناوری اطلاعات در محیط کار اشاره کنید؟
5- با توجه به درس الزامات محیط کار، مخاطرات و مشکلات فعالیتهای کسبوکار و تجارت الکترونیکی، چه چیزهایی میتواند باشد؟