نای: لوله‌ای حیاتی برای نفس کشیدن
نای چیست و در کجای بدن قرار دارد؟
نای یک لوله‌ی تقریباً سفت به طول حدود 10 تا 12 سانتی‌متر است که دقیقاً در جلوی مری۵ قرار گرفته است. اگر جلوی آینه بایستید و سر خود را کمی به عقب خم کنید، می‌توانید برآمدگی سیب گلو (حنجره۶) را ببینید. نای دقیقاً در پشت این برآمدگی شروع می‌شود و به سمت پایین، درون قفسه‌ی سینه امتداد می‌یابد تا به شش‌ها برسد.
برای درک بهتر، یک جاروبرقی را تصور کنید. لوله‌ی بلند و نسبتاً محکم جاروبرقی، نقش نای را بازی می‌کند که هوا (همان گرد و غبار) را از نوک لوله (دهان و بینی) به داخل مخزن (شش‌ها) هدایت می‌کند.
| نام بخش | وظیفه | توضیح ساده |
|---|---|---|
| حلق۷ | تقاطع مسیر هوا و غذا | مانند یک چهارراه است که هوا را به نای و غذا را به مری هدایت می‌کند. |
| حنجره | تولید صدا و محافظت از ورودی نای | درگاه ورود به نای است و تارهای صوتی در آنجا قرار دارند. وقتی چیزی می‌خورید، یک دریچه به نام اپی‌گلوت۸ روی آن را می‌بندد تا غذا وارد نای نشود. |
| لوله‌ی نای | لوله‌ی اصلی انتقال هوا | بدنه‌ی اصلی این "لوله" است که با حلقه‌های غضروفی تقویت شده تا در هنگام نفس عمیق، بسته نشود. |
| برونش‌ها | انشعاب به شش‌ها | نای در انتها به دو شاخه تقسیم می‌شود که هر کدام به یک شش می‌روند، درست مانند زمانی که یک شلنگ اصلی به دو شلنگ کوچک‌تر تقسیم می‌شود. |
نای چگونه از ما محافظت می‌کند؟
نای فقط یک لوله‌ی ساده نیست؛ بلکه یک سیستم دفاعی هوشمند دارد. دیواره‌ی داخلی نای از سلول‌های ویژه‌ای پوشیده شده که مژک۹ دارند. این مژک‌ها مانند برس‌های بسیار ریز و متحرکی هستند که به سمت بالا (به طرف دهان) حرکت می‌کنند.
همچنین سلول‌های دیگری مخاط۱۰ تولید می‌کنند. این مخاط چسبنده است و مانند تله‌ی حشرات عمل می‌کند. وقتی شما هوای آلوده به ذرات گرد و غبار یا میکروب‌ها را تنفس می‌کنید، این ذرات در مخاط چسبناک به دام می‌افتند. سپس مژک‌ها با حرکت مداوم خود، این لایه‌ی مخاطی پر از ذرات مضر را به سمت گلو می‌رانند تا شما آن را با سرفه بیرون بیندازید یا بدون آن که متوجه شوید، ببلعید. این فرآیند مانند یک سیستم پاکسازی خودکار در یک تونل است که دائماً در حال تمیز کردن دیواره‌ها است.
نای و تولید صدا
نای در تولید صدا نیز نقش کلیدی دارد، اگرچه این کار بیشتر بر عهده‌ی حنجره است که در ابتدای نای قرار دارد. درون حنجره، دو باند عضلانی به نام تارهای صوتی وجود دارند. وقتی شما نفس خود را حبس می‌کنید، این تارها باز هستند. اما زمانی که قصد حرف زدن دارید، مغز فرمان می‌دهد و تارهای صوتی به هم نزدیک می‌شوند. عبور هوا از بین این تارهای به هم چسبیده، باعث لرزش آن‌ها و تولید صدا می‌شود. سپس این صدا در حفره‌ی دهان و بینی تقویت و به کلمات تبدیل می‌شود. پس نای نقش "لوله‌ی انتقال‌دهنده‌ی هوا به تارهای صوتی" را بازی می‌کند.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاورقی
۱ نای (Trachea): لوله‌ای غضروفی که هوا را از حنجره به برونش‌ها منتقل می‌کند.
۲ تارهای صوتی (Vocal Cords): دو باند کشسان در حنجره که با لرزش خود در اثر عبور هوا، تولید صدا می‌کنند.
۳ برونش (Bronchus): هر یک از دو شاخه‌ای که از انتهای نای منشعب شده و به درون ریه‌ها وارد می‌شوند.
۴ سیستم تنفسی (Respiratory System): مجموعه‌ای از اندام‌ها که مسئول تبادل گازهای اکسیژن و دی‌اکسیدکربن بین بدن و محیط هستند.
۵ مری (Esophagus): لوله‌ای عضلانی که غذا را از حلق به معده منتقل می‌کند.
۶ حنجره (Larynx): عضو تولید صدا که در بالای نای قرار دارد و شامل تارهای صوتی است.
۷ حلق (Pharynx): گذرگاه مشترک بین بینی، دهان، مری و حنجره.
۸ اپی‌گلوت (Epiglottis): یک دریچه‌ی غضروفی که در هنگام بلع، ورودی حنجره و نای را می‌بندد.
۹ مژک (Cilia): رشته‌های میکروسکوپی متحرک روی سلول‌ها که با حرکت خود به دفع ذرات کمک می‌کنند.
۱۰ مخاط (Mucus): ماده‌ای لغزنده و چسبنده که توسط غشاهای مخاطی ترشح شده و به دفع ذرات و مرطوب نگه داشتن مسیرهای هوایی کمک می‌کند.
