اتفاقهای همشانس: وقتی همه چیز منصفانه است!
اتفاق همشانس چیست؟
فرض کنید با دوستتان میخواهید تصمیم بگیرید چه کسی اول بازی را شروع کند. یک سکه را به هوا پرتاب میکنید. اگر شیر۳ بیاید، شما برنده میشوید و اگر خط۴ بیاید، دوستتان. در این حالت، شانس آمدن شیر و خط دقیقاً برابر است. به چنین رویدادهایی اتفاقهای همشانس میگوییم. یعنی هر کدام از نتیجههای ممکن، احتمال یکسانی برای رخ دادن دارند. این مفهوم در ریاضیات، زیربنای محاسبه "شانس" است.
مثالهایی از دنیای اطراف ما
زندگی پر از مثالهایی برای اتفاقهای همشانس است. در بازی منچ، نتیجه تاس تعیین میکند چند خانه جلو بروید. از آنجایی که تاس استاندارد شش وجه دارد و هر وجه احتمال یکسانی برای ظاهر شدن دارد، اعداد 1 تا 6 همشانس هستند. یا وقتی معلم برای پرسش شفاهی اسم دانشآموزان را از داخل یک کاغذ به صورت تصادفی برمیدارد، اگر همه کاغذها یکسان باشند، شانس همه برای انتخاب شدن برابر است.
| وسیله یا موقعیت | نتایج ممکن | آیا همشانس است؟ |
|---|---|---|
| پرتاب یک سکه سالم | شیر، خط | بله |
| چرخاندن چرخفلک یک بازی | قسمتهای هماندازه با رنگهای مختلف | بله |
| حدس زدن نتیجه یک مسابقه فوتبال | برد تیم الف، برد تیم ب، تساوی | خیر |
| کشیدن یک مهره قرمز از کیسهای پر از مهرههای آبی | مهره قرمز، مهره آبی | خیر |
چگونه یک بازی منصفانه بسازیم؟
مفهوم اتفاقهای همشانس قلب تپنده بسیاری از بازیهای منصفانه است. برای طراحی یک بازی ساده، مثلاً یک مسابقه دو، میتوانید از یک چرخنده استفاده کنید که روی آن اسم همه شرکتکنندگان در بخشهای هماندازه نوشته شده است. وقتی چرخنده بچرخد، چون همه بخشها اندازه یکسان دارند، احتمال توقف نشانگر روی هر اسمی برابر خواهد بود و بازی عادلانه میشود. این اصل ساده تضمین میکند که هیچکس از ابتدا برتری نداشته باشد.
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
پاورقی
۱ اتفاقهای همشانس (Equally Likely Events)
۲ نظریه احتمال (Probability Theory)
۳ شیر (Heads)
۴ خط (Tails)
