روش قطع کردن: ساده‌سازی اعداد برای استفاده‌ی روزمره
اعداد و ارزش مکانی آن‌ها
برای درک روش قطع کردن، ابتدا باید با ارزش مکانی[1] ارقام در یک عدد آشنا شویم. هر عدد از ارقامی تشکیل شده که ارزش هر کدام به محل قرارگیری آن بستگی دارد. به عنوان مثال، در عدد ۱۲۳۴۵۶:
| رقم | ارزش مکانی | خواندن ارزش |
|---|---|---|
| 6 | یکان | شش |
| 5 | دهگان | پنجاه |
| 4 | صدگان | چهارصد |
| 3 | هزارگان | سه هزار |
وقتی می‌گوییم یک عدد را تا رقم هزارگان قطع می‌کنیم، یعنی تمام ارقام سمت راست هزارگان (یعنی صدگان، دهگان و یکان) را حذف و به صفر تبدیل می‌کنیم.
چگونه قطع کردن را انجام دهیم؟
برای قطع کردن یک عدد، مراحل ساده‌ای را دنبال می‌کنیم. فرض کنید می‌خواهیم عدد ۷۸۳۲ را تا رقم صدگان قطع کنیم.
- عدد را می‌نویسیم: ۷۸۳۲
- رقم صدگان را پیدا می‌کنیم: رقم ۸
- تمام ارقام سمت راست آن (دهگان و یکان) را حذف می‌کنیم.
- به جای ارقام حذف شده، صفر می‌گذاریم: ۷۸۰۰
مقایسه‌ی قطع کردن با روش گرد کردن
قطع کردن با روش دیگری به نام گرد کردن[2] تفاوت دارد. در گرد کردن، به رقم بعدی نگاه می‌کنیم و اگر ۵ یا بیشتر بود، رقم مورد نظر را یکی افزایش می‌دهیم. اما در قطع کردن، بدون نگاه به رقم‌های بعدی، فقط آن‌ها را حذف می‌کنیم. این موضوع باعث می‌شود قطع کردن همیشه عددی کوچک‌تر یا مساوی عدد اصلی به ما بدهد.
| عدد اصلی | روش | مرتبه | نتیجه |
|---|---|---|---|
| ۴۶۷ | قطع کردن | دهگان | ۴۶۰ |
| ۴۶۷ | گرد کردن | دهگان | ۴۷۰ |
| ۲۳۵۱ | قطع کردن | صدگان | ۲۳۰۰ |
| ۲۳۵۱ | گرد کردن | صدگان | ۲۴۰۰ |
کاربرد قطع کردن در زندگی روزمره
ما در زندگی روزمره، اغلب ناخودآگاه از روش قطع کردن استفاده می‌کنیم. وقتی قیمت یک کالا در فروشگاه ۱۲۹,۸۰۰ تومان است و ما برای راحتی محاسبه می‌گوییم "حدود ۱۳۰,۰۰۰ تومان"، در حال استفاده از یک تقریب هستیم. اما اگر بگوییم "حدود ۱۲۹,۰۰۰ تومان"، در واقع داریم آن را تا هزارتومان قطع می‌کنیم. مثال دیگر زمانی است که می‌خواهیم زمان رسیدن به مقصد را تخمین بزنیم. اگر مسیر ۴۷ دقیقه طول بکشد، ممکن است بگوییم "حدود ۴۵ دقیقه" که این یک قطع کردن تا ده‌دقیقه است.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاورقی
[1]ارزش مکانی (Place Value): مقداری که یک رقم بر اساس موقعیتش در یک عدد نشان می‌دهد. مثلاً در عدد ۵۰، رقم ۵ در جایگاه دهگان، نمایانگر پنج ده‌تاست.
[2]گرد کردن (Rounding): روشی برای تقریب زدن اعداد که در آن با توجه به رقم‌های بعدی، رقم مورد نظر ممکن است افزایش یابد.
[3]تقریب (Approximation): یک مقدار نزدیک به مقدار دقیق یک چیز که برای ساده‌سازی استفاده می‌شود.
[4]خطا (Error): تفاوت بین مقدار تقریبی و مقدار دقیق.