زاویه‌ٔ تند و باز: زاویه‌ای با اندازه کمتر از ۹۰ درجه و بیشتر از ۹۰ درجه

بروزرسانی شده در: 22:27 1404/08/16 مشاهده: 8 دسته بندی: کپسول آموزشی

زاویه‌های تند و باز: دو شکل پرکاربرد در دنیای اطراف ما

درک تفاوت این دو نوع زاویه، کلید حل بسیاری از معماهای هندسی است.

در این مقاله می‌آموزیم که زاویه تند به زاویه‌ای گفته می‌شود که اندازه آن از 90 درجه کمتر است و زاویه باز زاویه‌ای است که اندازه آن از 90 درجه بیشتر است. با استفاده از مثال‌های ساده از زندگی روزمره، مانند شکل‌های هندسی مختلف و وسایل خانه، این مفاهیم را به سادگی درک خواهیم کرد. کلیدواژه‌های اصلی این مبحث عبارت‌اند از: زاویه، زاویه تند، زاویه باز و اندازه‌گیری.

زاویه چیست و چگونه آن را می‌سنجیم؟

اگر دو خط راست در یک نقطه به هم برسند، یک زاویه می‌سازند. به نقطهٔ برخورد این دو خط، رأس¹ زاویه می‌گویند. برای اندازه‌گیری زاویه از واحدی به نام درجه² استفاده می‌کنیم. یک دایره کامل 360 درجه است. مهم‌ترین زاویه‌ای که باید بشناسید، زاویه قائمه یا زاویه 90 درجه است. گوشهٔ یک کاغذ یا یک کتاب، یک مثال کامل از زاویه قائمه است.

فرمول تشخیص: برای تشخیص نوع زاویه، آن را با زاویه قائمه مقایسه کنید. اگر کوچک‌تر از قائمه باشد، تند است و اگر بزرگ‌تر از قائمه باشد، باز است. به زبان ریاضی: اگر $a$ اندازه یک زاویه باشد، آنگاه:
$a → زاویه تند
$a > 90^\circ$ → زاویه باز

انواع زاویه‌ها در یک نگاه

زوایا را بر اساس اندازه‌شان به چند دسته اصلی تقسیم می‌کنند. در اینجا ما روی دو نوع تند و باز تمرکز داریم. جدول زیر به شما کمک می‌کند این دو را به راحتی به خاطر بسپارید.

نوع زاویه	محدوده اندازه (درجه)	مثال‌های عینی
زاویه تند	بین 0 و 90	گوشهٔ یک پیتزا، نوک یک کاج، شکل بین دو انگشت سبابه و شست وقتی کمی از هم باز می‌شوند.
زاویه باز	بین 90 و 180	دهان یک کروکودیل وقتی کاملاً باز است، پاهای یک ژیمناست وقتی در حرکت «حلقه» است، لبه‌های یک بادبزن باز شده.

شکار زاویه‌های تند و باز در خانه و مدرسه

بیایید با هم به اطرافمان نگاه کنیم و این زاویه‌ها را پیدا کنیم. این بهترین راه برای یادگیری است!

مثال‌هایی از زاویه‌های تند:

وقتی یک قیچی را کمی باز می‌کنید، بین دو تیغه آن یک زاویه تند به وجود می‌آید.
اگر به یک ساعت در زمان 1:05 نگاه کنید، عقربه‌های ساعت‌شمار و دقیقه‌شمار یک زاویه تند می‌سازند.
سقف بسیاری از خانه‌های شیروانی‌دار، در دو طرف، زاویه‌های تند دارند.

مثال‌هایی از زاویه‌های باز:

وقتی در یخچال یا کتاب را کاملاً باز می‌کنید، زاویه‌ای که بین در و بدنه ایجاد می‌شود، یک زاویه باز است.
اگر پاهایتان را کاملاً از هم باز کنید (مثل حرکت ستاره دریایی)، بین ران‌های شما یک زاویه باز تشکیل می‌شود.
در زمان 4:10 روی صفحه ساعت، عقربه‌ها یک زاویه باز می‌سازند.

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

سؤال: آیا یک خط راست هم یک زاویه است؟ اگر هست، چه نوع زاویه‌ای؟

پاسخ: بله! یک خط راست، یک زاویه نیم‌صفحه³ یا 180 درجه است. از آنجایی که 180 درجه از 90 درجه بیشتر است، می‌توانیم آن را یک زاویه باز بسیار بزرگ بدانیم.

سؤال: چرا نمی‌گوییم زاویه 90 درجه، یک زاویه تند یا باز است؟

پاسخ: زیرا زاویه 90 درجه، معیار و مرز ما برای تشخیص است. به آن زاویه راست⁴ یا قائمه می‌گویند. نه تند است و نه باز، بلکه فقط "قائمه" است.

سؤال: اگر اندازه یک زاویه تند را دو برابر کنیم، حتماً یک زاویه باز به دست می‌آید؟

پاسخ: همیشه نه! فرض کنید یک زاویه تند 40 درجه داشته باشیم. اگر آن را دو برابر کنیم (80 = 2 × 40)، نتیجه هنوز یک زاویه تند است. برای اینکه زاویه‌ای باز شود، باید حتماً از 90 درجه بزرگ‌تر باشد.

جمع‌بندی: در این سفر کوتاه، با دوستان جدیدی به نام زاویه تند و زاویه باز آشنا شدیم. یاد گرفتیم که زاویه تند، کوچک و نوک‌تیز است و زاویه باز، بزرگ و گشاده. مهم‌ترین نکته، مقایسه آن‌ها با زاویه قائمه (90 درجه) است. دفعه بعد که با یک قیچی کار می‌کنید یا به صفحه ساعت نگاه می‌کنید، حتماً به زاویه‌هایش دقت کنید!

پاورقی

¹ رأس (Vertex): نقطه‌ای که دو ضلع زاویه در آن به هم می‌رسند.
² درجه (Degree): واحد اندازه‌گیری زاویه.
³ نیم‌صفحه (Straight Angle): زاویه‌ای به اندازه ۱۸۰ درجه که شبیه یک خط راست است.
⁴ زاویه راست (Right Angle): زاویه‌ای که اندازه آن دقیقاً ۹۰ درجه است.

زاویه زاویه تند زاویه باز اندازه‌گیری هندسه

پایهٔ چهارم ریاضی چهارم زاویه‌ٔ تند و باز

اطلاع از تغییرات در بسته‌های گاما

کاربر عزیز سلام!