سیبری: سرزمین یخ و برف
سیبری کجاست و چگونه جایی است؟
سیبری مانند یک حیاط خلوت بسیار بزرگ و سرد برای کشور روسیه است. اگر نقشه جهان را نگاه کنی، روسیه کشوری بسیار پهناور است و سیبری تقریباً تمام بخش آسیایی آن را در بر می‌گیرد. این سرزمین از کوه‌های اورال در غرب شروع می‌شود و تا اقیانوس آرام در شرق ادامه دارد.
برای اینکه بزرگی سیبری را بهتر درک کنی، تصور کن که می‌خواهی از اولین شهر آن تا آخرین نقطه‌اش با ماشین سفر کنی. این سفر ممکن است چندین هفته طول بکشد! این سرزمین از بسیاری از کشورهای جهان بزرگ‌تر است.
| ویژگی | توضیح | مثال ملموس |
|---|---|---|
| وسعت | خیلی بزرگ‌تر از ایران | مانند این است که 10 کشور به بزرگی ایران را کنار هم بگذاری |
| دما در زمستان | بسیار سرد، گاهی زیر 50- درجه | سردتر از فریزر خانه شما! |
| زمین دائماً یخ‌زده[1] | لایه‌ای از زمین که همیشه یخ‌زده است | مانند یخی که در اعماق زمین برای همیشه باقی مانده |
زمستان و تابستان در سیبری چه تفاوتی دارد؟
آب‌وهوای سیبری را می‌توان به دو فصل اصلی تقسیم کرد: زمستانی بسیار طولانی و سرد و تابستانی کوتاه و خنک.
زمستان در سیبری می‌تواند تا 9 ماه از سال طول بکشد. در این فصل، دمای هوا به قدری پایین می‌آید که اگر یک فنجان آب داغ را به هوا پرتاب کنی، قبل از رسیدن به زمین به بلورهای یخ تبدیل می‌شود! برف آنقدر زیاد می‌بارد که گاهی ارتفاع آن از قد یک انسان بزرگسال هم بالاتر می‌رود.
تابستان سیبری اما داستان دیگری دارد. این فصل فقط 2 تا 3 ماه طول می‌کشد و هوا نسبتاً ملایم می‌شود. در برخی مناطق، دمای هوا حتی به 20 درجه سانتی‌گراد هم میرسد. در این فصل کوتاه، طبیعت سیبری شکوفا می‌شود و گل‌های وحشی زیادی می‌رویند.
چه جانورانی در این سرمای شدید زندگی می‌کنند؟
شاید فکر کنی در چنین جای سردی هیچ جانوری نمی‌تواند زندگی کند، اما سیبری خانه جانوران منحصر به فردی است که خود را با سرمای شدید تطبیق داده‌اند.
| نام جانور | ویژگی خاص | روش مقابله با سرما |
|---|---|---|
| ببر سیبری | بزرگترین گربه‌سان جهان | پوست کلفت و خز ضخیم |
| گرگ شمالی | خز سفید رنگ | در دسته‌های بزرگ شکار می‌کند |
| گوزن شمالی | شاخ‌های بزرگ | پاهای پهن برای راه رفتن روی برف |
مردم سیبری چگونه با این سرما کنار می‌آیند؟
مردم سیبری یاد گرفته‌اند که چگونه در این محیط سخت زندگی کنند. آن‌ها برای گرم ماندن، خانه‌های خود را به خوبی عایق‌بندی می‌کنند و از لباس‌های بسیار گرم استفاده می‌کنند.
غذای مردم سیبری معمولاً پرانرژی و گرم است. سوپ‌های داغ، گوشت و ماهی بخش مهمی از رژیم غذایی آن‌ها را تشکیل می‌دهد. این غذاها به بدن آن‌ها انرژی لازم برای مقابله با سرمای شدید را می‌دهد.
کودکان در سیبری هم مثل تو به مدرسه می‌روند، اما وقتی دمای هوا خیلی پایین می‌آید، ممکن است مدارس تعطیل شوند. تصور کن در زمستان، وقتی از خانه بیرون می‌روند، باید چند لایه لباس بپوشند: زیرپوش گرم، پلیور، کاپشن پر و کلاه پوستی!
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
خیر، در تابستان‌های کوتاه، برف‌ها در بسیاری از مناطق ذوب می‌شوند و مناظر سبز و زیبایی پدید می‌آید. البته در مناطق شمالی‌تر، برف ممکن است در تمام سال وجود داشته باشد.
بله، شهرهای بزرگی مانند نووسیبیرسک[2] در سیبری قرار دارند که صدها هزار نفر جمعیت دارند. این شهرها دارای دانشگاه، بیمارستان، مراکز خرید و همه امکانات یک شهر مدرن هستند.
زمین دائماً یخ‌زده مانند یک فریزر طبیعی عمل می‌کند و بقایای جانوران و گیاهان قدیمی را برای هزاران سال حفظ کرده است. دانشمندان با مطالعه این بقایا، اطلاعات زیادی درباره تاریخ زمین به دست می‌آورند.
پاورقی
[1] زمین دائماً یخ‌زده (Permafrost): لایه‌ای از خاک، سنگ یا رسوب که برای دو سال متوالی یا بیشتر دمای آن زیر صفر درجه باقی می‌ماند.
[2] نووسیبیرسک (Novosibirsk): بزرگترین شهر سیبری که مرکز علمی و فرهنگی مهمی محسوب می‌شود.