ساعت آفتابی: وسیله‌ای که با استفاده از سایه زمان را نشان می‌دهد.

ساعت آفتابی: زمان‌سنجی با کمک خورشید

ساعت آفتابی چیست و چگونه کار می‌کند؟

یک ساعت آفتابی معمولی از دو قسمت اصلی تشکیل شده است: یک صفحه‌ی عدددار و یک میله‌ی باریک که به آن شاخص¹ می‌گویند. وقتی خورشید در آسمان حرکت می‌کند، سایه‌ی این میله روی صفحه می‌افتد و عددی را نشان می‌دهد که همان ساعت روز است. برای مثال، اگر سایه روی عدد 3 باشد، یعنی حدود ساعت 3 بعد از ظهر است.

این اتفاق دقیقاً مثل وقتی است که شما صبح در حیاط مدرسه ایستاده‌اید و سایه‌تان بلند است، اما ظهر که می‌شود سایه‌تان کوتاه می‌شود. ساعت آفتابی هم از همین تغییر سایه‌ها برای نشان دادن زمان استفاده می‌کند.

انواع ساعت‌های آفتابی

ساعت‌های آفتابی شکل‌های مختلفی دارند. برخی روی زمین نصب می‌شوند، برخی روی دیوار و برخی حتی قابل حمل هستند. در جدول زیر با چند نوع رایج آشنا می‌شویم:

چگونه یک ساعت آفتابی ساده بسازیم؟

ساختن یک ساعت آفتابی ساده در خانه یا مدرسه بسیار آسان است. وسایل مورد نیاز: یک مقوای مستطیلی، یک چوب بستنی، یک خودکار و یک ساعت برای کنترل.

مراحل ساخت گام‌به‌گام:

۱- مقوا را در یک جای آفتابی و بدون سایه قرار دهید.
۲- چوب بستنی را به صورت عمودی در لبه‌ی بالایی مقوا ثابت کنید.
۳- از صبح شروع کنید و هر یک ساعت، محل سایه‌ی نوک چوب را روی مقوا علامت بزنید و کنار آن بنویسید: «ساعت 8»، «ساعت 9» و ... .
۴- بعد از چند ساعت، شما یک ساعت آفتابی شخصی دارید که می‌تواند زمان را به شما نشان دهد!

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

پاورقی

¹شاخص (Gnomon): میله یا صفحه‌ای در ساعت آفتابی که سایه آن زمان را نشان می‌دهد.

²ساعت آفتابی (Sundial): وسیله‌ای برای اندازه‌گیری زمان بر اساس موقعیت خورشید.