شنونده‌ی گفتگو: کسی که در گفت‌وگو به حرف‌ها گوش می‌دهد
شنونده‌ی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
یک شنونده‌ی خوب مثل یک قهرمان داستان است که با دقت به حرف‌های دیگران گوش می‌دهد. او فقط منتظر تمام شدن حرف‌های طرف مقابل نیست تا خودش حرف بزند، بلکه واقعاً سعی می‌کند حرف‌های او را بفهمد. تصور کن دوستت در حال تعریف کردن یک ماجرای هیجان‌انگیز از مسابقه‌ی فوتبال مدرسه است. اگر تو همزمان با تلفن همراهت بازی کنی، نمی‌توانی جزئیات جالب داستان را متوجه شوی. اما اگر به چشمانش نگاه کنی و با دقت گوش دهی، می‌توانی حتی احساسات او را نیز درک کنی.
ویژگی‌های اصلی یک شنونده‌ی خوب در جدول زیر آورده شده است:
| ویژگی | توضیح | مثال |
|---|---|---|
| تماس چشمی | نگاه کردن به صورت گوینده هنگام صحبت | وقتی مادرت با تو صحبت می‌کند، به چشمانش نگاه کنی |
| پرسش‌های مناسب | پرسیدن سؤال درباره‌ی چیزی که گوینده گفت | پرسیدن "بعد چه اتفاقی افتاد؟" وقتی دوستت داستان تعریف می‌کند |
| عدم قطع کردن صحبت | صبر کردن تا صحبت طرف مقابل تمام شود | حرف نزدن وقتی معلم درس می‌دهد |
| زبان بدن مثبت | استفاده از حرکات بدن برای نشان دادن توجه | تکان دادن سر به نشانه‌ی تأیید حرف‌های گوینده |
چگونه در کلاس درس یک شنونده‌ی فعال باشیم؟
یکی از مهم‌ترین مکان‌ها برای تمرین مهارت گوش دادن، کلاس درس است. وقتی معلم درس می‌دهد، اگر تو یک شنونده‌ی فعال باشی، می‌توانی مطالب را بهتر و سریع‌تر یاد بگیری. فرض کن معلم در حال آموزش درس علوم است و درباره‌ی چرخه‌ی آب در طبیعت صحبت می‌کند. اگر فقط به شکل‌های کتاب نگاه کنی و به حرف‌های معلم گوش ندهی، ممکن است مفهوم اصلی را متوجه نشوی. اما اگر با دقت گوش کنی و سؤال بپرسی، می‌توانی حتی از دوستت که کنار تو نشسته نیز بهتر یاد بگیری!
برای مثال، وقتی معلم توضیح می‌دهد که چگونه آب از سطح دریاها بخار می‌شود و به ابرها تبدیل می‌شود، می‌توانی یک نقاشی ساده از این مراحل در دفترت بکشی. این کار به تو کمک می‌کند هم بهتر گوش کنی و هم مطالب را برای همیشه به خاطر بسپاری.
گوش دادن مؤثر در بازی و گروه
حتی در بازی‌های گروهی نیز گوش دادن بسیار مهم است. تصور کن شما می‌خواهید یک قلعه‌ی شنی بزرگ در ساحل بسازید. اگر هر کس فقط حرف خودش را بزند و به نظرات دیگران گوش ندهد، کار پیش نمی‌رود. اما اگر به حرف‌های دوستانت گوش دهی و ایده‌های آن‌ها را نیز در نظر بگیری، می‌توانید با همکاری هم بهترین قلعه را بسازید. اینجا است که شنونده‌ی فعال بودن به کمک تو می‌آید.
در یک بازی فوتبال نیز همین طور است. اگر کاپیتان تیم یک استراتژی جدید توضیح دهد و تو به حرف‌هایش گوش ندهی، ممکن است باعث شوی تیم تو گل بخورد. اما اگر با دقت به دستورات گوش کنی، می‌توانی نقش خودت را به خوبی انجام دهی و حتی برای تیم تو گل بزنی!
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاورقی
۱ ears: گوش‌ها (اندام شنوایی)
۲ Active Listening: گوش دادن فعال (روشی که در آن شنونده با تمام توجه و بدون قضاوت به صحبت‌های گوینده گوش می‌دهد)
۳ Body Language: زبان بدن (پیام‌هایی که از طریق حرکات بدن، حالات صورت و وضعیت بدن به دیگران منتقل می‌کنیم)