ساخت عددهای ۱۰ تا ۱۹: یک دنیای جدید از اعداد
ده‌تایی و یکی‌ها چیستند؟
فرض کنید ده‌تایی مانند یک بسته مداد رنگی است که دقیقاً 10 مداد دارد. اگر این بسته را باز نکنیم، می‌گوییم یک ده‌تایی داریم. یکی‌ها نیز مانند مدادهای تکی هستند که خارج از بسته هستند. مثلاً اگر ۳ مداد جداگانه داشته باشید، یعنی ۳ یکی دارید.
وقتی یک ده‌تایی و چند یکی را کنار هم می‌گذاریم، یک عدد دو رقمی بین 10 تا 19 می‌سازیم. عدد سمت راست نشان‌دهنده تعداد یکی‌ها و عدد سمت چپ نشان‌دهنده تعداد ده‌تایی‌ها است.
| عدد | تعداد ده‌تایی | تعداد یکی‌ها | نمایش ریاضی |
|---|---|---|---|
| 10 | 1 | 0 | $10 = 10 + 0$ |
| 13 | 1 | 3 | $13 = 10 + 3$ |
| 17 | 1 | 7 | $17 = 10 + 7$ |
| 19 | 1 | 9 | $19 = 10 + 9$ |
چگونه اعداد را در زندگی روزمره ببینیم؟
به یک جعبه تخم مرغ فکر کنید که 10 تخم مرغ دارد. این یک ده‌تایی است. اگر 4 تخم مرغ دیگر هم در یخچال داشته باشید، در کل 14 تخم مرغ دارید: یک ده‌تایی (10) و چهار یکی (4). یا وقتی 15 آبنبات دارید، یعنی یک بسته 10 تایی و 5 آبنبات جدا.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاسخ: خیر. عدد 20 یعنی 2 ده‌تایی و 0 یکی. اعداد 10 تا 19 فقط یک ده‌تایی دارند.
پاسخ: این حالت امکان ندارد زیرا وقتی ۱۰ یکی جمع شود، خودش یک ده‌تایی جدید می‌سازد. پس ۱ ده‌تایی و ۱۱ یکی می‌شود ۲ ده‌تایی و ۱ یکی، یعنی عدد 21.
پاسخ: یک بلوک ده‌تایی (میله) و شش بلوک یکی (مکعب‌های کوچک) را کنار هم قرار دهید. این نمایش به درک ارزش مکانی کمک می‌کند.
پاورقی
۱ ده‌تایی (Tens): یک گروه ده تایی از اشیاء.
۲ یکی‌ها (Ones): اشیاء به صورت تکی.
۳ ارزش مکانی (Place Value): ارزش هر رقم در یک عدد بر اساس موقعیت آن (مثلاً جایگاه دهگان و یکان).