قطب‌نما چیست و چگونه جهت را نشان می‌دهد؟
قطب‌نما چگونه ساخته شده است؟
یک قطب‌نمای ساده مانند یک جعبه‌ی کوچک با یک درپوش شیشه‌ای است. داخل آن یک عقربه‌ی مغناطیسی قرار دارد که می‌تواند آزادانه بچرخد. این عقربه همیشه یک سمتش را به سمت شمال زمین نشان می‌دهد. روی صفحه‌ی قطب‌نما حروفی برای جهت‌ها نوشته شده است: ش برای شمال، ج برای جنوب، ق برای شرق و غ برای غرب.
| نام قسمت | کاربرد |
|---|---|
| عقربه‌ی مغناطیسی | همیشه به سمت شمال می‌ایستد و جهت را مشخص می‌کند. |
| صفحه‌ی مدرج | حروف و درجه‌هایی دارد که جهت‌های دقیق را نشان می‌دهد. |
| محفظه‌ی شیشه‌ای | از عقربه در برابر باد و ضربه محافظت می‌کند. |
آهن‌ربا، قلب تپنده‌ی قطب‌نما
عقربه‌ی قطب‌نما در واقع یک آهن‌ربای کوچک است. همان‌طور که می‌دانید آهن‌ربا دو قطب دارد: قطب شمال و قطب جنوب. قطب‌های ناهمنام آهن‌ربا یکدیگر را جذب می‌کنند. کره‌ی زمین نیز مانند یک آهن‌ربای غول‌پیکر است که یک میدان مغناطیسی در اطراف خود دارد. عقربه‌ی قطب‌نما به دلیل خاصیت مغناطیسی که دارد، همسو با این میدان قرار می‌گیرد و قطب شمال آن به سمت قطب جنوب مغناطیسی زمین می‌ایستد، که ما آن را به عنوان "شمال" می‌شناسیم.
چگونه در طبیعت از قطب‌نما استفاده کنیم؟
فرض کنید در یک اردوی مدرسه در جنگل هستید و می‌خواهید به سمت شمال بروید. ابتدا قطب‌نما را به صورت صاف در کف دست خود قرار دهید. صبر کنید تا عقربه کاملاً از حرکت بایستد. سپس درپوش قطب‌نما را طوری بچرخانید که نوترو2 (خط نشانه) یا حرف ش دقیقاً زیر نوک رنگی عقربه (که نشان‌دهنده‌ی شمال است) قرار گیرد. اکنون جهت‌های دیگر نیز روی صفحه مشخص شده‌اند و شما می‌توانید مسیر خود را پیدا کنید.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
پاسخ: خیر. اگر قطب‌نما را نزدیک یک کلید فلزی، گوشی موبایل یا یک میز فلزی قرار دهید، عقربه‌ی آن منحرف می‌شود و جهت درست را نشان نمی‌دهد. همیشه از وسایل فلزی فاصله بگیرید.
پاسخ: خیر، این دو دقیقاً بر هم منطبق نیستند و تفاوت کوچکی با هم دارند. اما برای پیدا کردن مسیر در بیشتر مواقع، این تفاوت آنقدر کوچک است که می‌توان از آن چشم‌پوشی کرد.
پاسخ: در روز می‌توان از خورشید کمک گرفت. خورشید از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند. در شب نیز با پیدا کردن ستاره‌ی قطبی (که همیشه در شمال آسمان است) می‌توان جهت شمال را تشخیص داد.
پاورقی
1قطب‌نما (Compass): وسیله‌ای برای تعیین جهت‌های جغرافیایی.
2نوترو (Index Line یا Lubber Line): خط نشانه‌ای روی قطب‌نما که جهت حرکت را مشخص می‌کند.