یخ زدن و ذوب شدن: سفر شگفتانگیز آب
آب در سه حالت مختلف
آبی که مینوشیم، تنها یک شکل از آب نیست. آب میتواند به سه حالت مختلف دیده شود: مایع، جامد (یخ) و گاز (بخار). در این مقاله، ما روی دو حالت مایع و جامد تمرکز میکنیم.
حالت آب | مثال در زندگی | شرایط دما |
---|---|---|
مایع | آب در لیوان، دریا | دمای معمولی اتاق |
جامد (یخ) | یخ در فریزر، برف | دمای خیلی سرد (زیر 0 درجه سانتیگراد) |
یخ زدن چگونه اتفاق میافتد؟
وقتی آب را خیلی سرد کنیم، مولکولهای۲ آن کندتر حرکت میکنند و به هم نزدیک میشوند تا در نهایت به شکل جامد و سفت، یعنی یخ، دربیایند. به این فرآیند یخ زدن میگویند. دمایی که در آن آب یخ میزند، $ 0^\circ C $ (صفر درجه سانتیگراد) است.
ذوب شدن؛ بازگشت به حالت مایع
برعکس یخ زدن، اگر به یخ گرما بدهیم، مولکولهایش دوباره انرژی میگیرند و شروع به تکان خوردن میکنند. این باعث میشود یخ نرم شود و به آب تبدیل گردد. به این فرآیند ذوب شدن میگویند.
مثال: یک تکه یخ را در یک ظرف در هوای اتاق بگذارید. بعد از مدتی میبینید که کمکم آب میشود. این ذوب شدن است!
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
پاسخ: بله، کاملاً فرق دارد. ذوب شدن، تغییر حالت از جامد به مایع است (مثل آب شدن یخ). اما تبخیر، تغییر حالت از مایع به گاز است (مثل خشک شدن آب از روی زمین).
پاسخ: این به دلیل پدیدهای به نام تصعید۴ است که در آن یخ مستقیماً به بخار آب تبدیل میشود. اما این موضوع پیچیده است و در این سطح به سادگی میگوییم یخ در گرما ذوب میشود.
پاورقی
۱پدیدههای علمی (Scientific Phenomena): رویدادهای طبیعی که با علم توضیح داده میشوند.
۲مولکول (Molecule): کوچکترین ذرههای یک ماده که ویژگیهای آن ماده را دارند.
۳تبخیر (Evaporation): تغییر حالت از مایع به گاز.
۴تصعید (Sublimation): تغییر حالت مستقیم از جامد به گاز، بدون گذر از حالت مایع.