گرما و سرما چه هستند؟
گرما و سرما را چگونه احساس میکنیم؟
وقتی در یک روز آفتابی به بیرون از خانه میروی، پوستت حس گرمی میکند. این حس، گرما است. برعکس، وقتی دستت را روی یک قطعه یخ میگذاری، حس سردی میکنی. این حس، سرما است. بدن ما مانند یک حسگر طبیعی عمل میکند و به ما میگوید چیزی گرم است یا سرد.
ویژگی | گرما | سرما |
---|---|---|
منبع طبیعی | خورشید، آتش | یخ، سایه |
حس بدن | گرم شدن و تعریق | لرز و سرد شدن |
مثال | نوشیدن چای داغ | خوردن بستنی |
دمای محیط چگونه تغییر میکند؟
دمای محیط اطراف ما همیشه ثابت نیست. در طول روز، خورشید زمین را گرم میکند و دما بالا میرود. به همین دلیل است که ظهرها معمولاً گرمتر از صبحها است. وقتی خورشید غروب میکند، زمین کمکم گرمای خود را از دست میدهد و دما پایین میآید. به همین خاطر شبها و صبحهای زود هوا سردتر است.
فصلها نیز بر دما تأثیر میگذارند. در تابستان، روزها طولانیتر و گرمتر هستند. در زمستان، روزها کوتاهتر و سردتر هستند. اگر یک دماسنج۴ داشته باشی، میتوانی عدد دما را ببینی. وقتی عدد بزرگتر است، هوا گرمتر و وقتی عدد کوچکتر است، هوا سردتر است.
گرما و سرما در زندگی روزمره
ما هر روز از گرما و سرما استفاده میکنیم. برای مثال، وقتی غذا میپزیم، از گرما برای پخته شدن آن استفاده میکنیم. یا وقتی میخواهیم یک نوشیدنی خنک بنوشیم، آن را در یخچال میگذاریم تا سرما آن را خنک کند. حتی لباسهایی که میپوشیم نیز به دما بستگی دارد. در روزهای گرم، لباسهای نازک و روشن میپوشیم و در روزهای سرد، لباسهای ضخیم و تیره.
حیوانات نیز به دما واکنش نشان میدهند. پرندگان در زمستان به جاهای گرمتر پرواز میکنند و بعضی حیوانات مثل خرسها در غار میخوابند تا سرمای زمستان را پشت سر بگذارند.
پرسشهای مهم دربارهی گرما و سرما
وقتی باد میوزد، هوای اطراف پوست ما سریعتر حرکت میکند و گرمای بدن ما را با خود میبرد. این کار باعث میشود احساس سرما کنیم، حتی اگر دمای هوا خیلی پایین نباشد.
بله! گرما همیشه از چیز گرم به چیز سرد حرکت میکند. مثلاً اگر یک قاشق سرد را در یک لیوان چای داغ بگذاری، گرما از چای به قاشق منتقل میشود و قاشق گرم میشود.
چون هوای اطراف یخ گرم است و گرما به یخ منتقل میشود. این گرما باعث میشود یخ از حالت جامد به مایع تبدیل شود و آب شود.
پاورقی
۱ گرما (Heat): انرژیای که از یک جسم گرم به یک جسم سرد منتقل میشود و باعث گرمتر شدن آن میشود.
۲ سرما (Cold): حالت یا حس نبود گرما یا کمبود گرمای کافی.
۳ دما (Temperature): یک اندازهگیری برای نشان دادن میزان گرمی یا سردی یک چیز.
۴ دماسنج (Thermometer): وسیلهای برای اندازهگیری دما.
۵ درجهی سانتیگراد (Degree Celsius): یک واحد برای اندازهگیری دما.