محرک: هرگونه تغییر در محیط داخلی یا خارجی که توسط گیرنده‌های حسی قابل تشخیص باشد

محرک: دریچه‌ای به دنیای اطراف

محرک چیست و چگونه کار می‌کند؟

یک محرک هر تغییری است که در محیط داخلی یا خارجی بدن رخ می‌دهد و قابلیت تشخیص توسط گیرنده‌های حسی را دارد. برای درک بهتر، فرض کنید در یک روز سرد، پنجره را باز می‌کنید. هوای سرد که با پوست شما تماس پیدا می‌کند، یک محرک دمایی است. گیرنده‌های حسی در پوست شما این تغییر دما را تشخیص داده و پیامی به مغز شما ارسال می‌کنند. مغز شما این پیام را تفسیر کرده و شما احساس سرما می‌کنید. این یک نمونه ساده از کارکرد محرک است.

فرآیند کلی پاسخ به محرک را می‌توان به صورت زیر نشان داد:

انواع اصلی محرک‌ها در بدن انسان

محرک‌ها را می‌توان بر اساس منشأ و ماهیتشان به گروه‌های مختلفی تقسیم کرد. درک این تقسیم‌بندی به ما کمک می‌کند تا بفهمیم بدن چگونه با دنیای پیچیده اطرافش تعامل دارد.

از احساس تا واکنش: یک سفر عصبی

حالا بیایید نگاهی دقیق‌تر به مسیری بیندازیم که یک محرک طی می‌کند تا به یک واکنش تبدیل شود. این فرآیند برای همه محرک‌ها یک الگوی کلی دارد.

گام اول: تشخیص
همه چیز با یک تغییر شروع می‌شود. فرض کنید دست شما به یک فنجان چای داغ نزدیک می‌شود. انرژی گرمایی از فنجان ساطع شده و به پوست دست شما می‌رسد. گیرنده‌های حسی مخصوص دما (گیرنده‌های گرمایی) در پوست شما این انرژی را دریافت می‌کنند.

گام دوم: تبدیل
گیرنده‌های حسی، انرژی محرک (مثلاً انرژی گرمایی) را به سیگنال‌های الکتروشیمیایی تبدیل می‌کنند که زبان فهم سیستم عصبی است. این سیگنال‌ها پتانسیل عمل^۶ نامیده می‌شوند.

گام سوم: انتقال
سیگنال‌های تولید شده از طریق سلول‌های عصبی (نورون‌ها) به سمت مغز یا نخاع هدایت می‌شوند. این مسیر مانند یک بزرگراه اطلاعاتی است.

گام چهارم: پردازش و درک
مغز شما این سیگنال‌ها را دریافت و تفسیر می‌کند. در مثال فنجان داغ، مغز تشخیص می‌دهد که این سیگنال‌ها نشان‌دهنده "گرمای زیاد" و "احتمال سوختگی" هستند.

گام پنجم: پاسخ
مغز دستور لازم را صادر می‌کند. این دستور از طریق نورون‌های حرکتی به عضلات دست شما فرستاده می‌شود و شما به سرعت دست خود را از فنجان داغ دور می‌کنید. این یک بازتاب^۷ محسوب می‌شود.

محرک‌ها در زندگی روزمره و فناوری

محرک‌ها فقط به زیست‌شناسی محدود نمی‌شوند. انسان با الهام از سیستم‌های حسی طبیعی، دستگاه‌ها و فناوری‌هایی ساخته است که قادر به تشخیص محرک‌ها هستند.

یک ترموستات را در نظر بگیرید. این وسیله دارای یک حسگر دما (معادل گیرنده حسی) است. وقتی دمای اتاق از حدتنظیم کردن شده پایین‌تر می‌رود (محرک)، ترموستات این تغییر را تشخیص داده و سیستم گرمایشی را روشن می‌کند (واکنش). این یک چرخه ساده است که دقیقاً از الگوی محرک-پاسخ پیروی می‌کند.

دوربین‌های مداربسته مثال دیگری هستند. این دوربین‌ها به محرک نوری (حرکت در میدان دید) حساس هستند. هنگامی که حرکتی رخ می‌دهد، دوربین آن را تشخیص داده و شروع به ضبط کرده یا به صاحبخانه هشدار می‌دهد. حتی تلفن همراه شما که با اثر انگشت یا چهره‌تان قفل باز می‌کند، از یک محرک (الگوی اثر انگشت یا چهره) استفاده می‌کند تا یک واکنش (باز کردن قفل) را ایجاد کند.

اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم

پاورقی

^۱ Stimulus
^۲ Sensory Receptors
^۳ Internal Environment
^۴ External Environment
^۵ Response
^۶ Action Potential: یک سیگنال الکتریکی کوتاه که در طول یک نورون حرکت می‌کند.
^۷ Reflex: یک پاسخ سریع، خودکار و غیرارادی به یک محرک خاص.