گیاهان: دوستان سبز و پر فایدهٔ ما
گیاهان چه موجوداتی هستند؟
گیاهان نیز مانند انسانها و حیوانات، موجودات زنده هستند. آنها رشد میکنند، به نور و آب نیاز دارند و بچهدار میشوند. اما یک تفاوت بزرگ دارند: آنها میتوانند غذای خودشان را درست کنند! این کار را با کمک نور خورشید انجام میدهند. به این فرآیند فتوسنتز1 میگویند.
گیاهان قسمتهای مختلفی دارند که هر کدام کار خاصی انجام میدهند. ریشه آنها در خاک است و آب و مواد غذایی را از خاک میمکند. ساقه مثل یک لوله، آب و غذا را به تمام قسمتهای گیاه میرساند. برگها هم کارخانهٔ غذاسازی گیاه هستند.
نوع گیاه | محل زندگی | مثال |
---|---|---|
گیاهان آپارتمانی | داخل خانه | گلِ شمعدانی، گلِ برگانجیری |
درختان | باغ، جنگل، کنار خیابان | درخت سیب، درخت نارون |
گلها و سبزیجات | باغچه | گلِ لاله، کاهو، نعناع |
فایدههای مهم گیاهان برای ما
گیاهان دوستان بسیار مفیدی برای ما هستند. تصور کنید یک روز تمام، نفس نکشید! غیرممکن است. هوای تازهای که نفس میکشیم را گیاهان به ما هدیه میدهند. آنها هوای کثیف (دیاکسیدکربن) را میگیرند و هوای تمیز (اکسیژن) را پس میدهند. این کار آنها شبیه یک تهویهٔ طبیعی برای کرهٔ زمین است.
غذای ما هم به گیاهان وابسته است. صبحانهتان را به یاد بیاورید: نان (از گندم)، پنیر (از شیر گاوی که علف خورده) و چای (از برگِ گیاه چای). حتی هوای خنک زیر سایهٔ یک درخت بزرگ در روز گرم تابستان، یکی دیگر از لطفهای گیاهان به ماست.
از کجا شروع کنیم؟ نگهداری از یک گیاه کوچک
شما هم میتوانید یک دوست سبز داشته باشید. کاشتن دانهٔ گیاهی مثل عدس یا لوبیا در یک گلدان کوچک، شروع جالبی است. فقط کافی است مراحل زیر را انجام دهید:
- یک گلدان کوچک را با خاک خوب پر کنید.
- چند دانه لوبیا را در خاک بکارید.
- به آن آب بدهید و گلدان را در جایی آفتابگیر، مثل کنار پنجره، قرار دهید.
- هر روز به آن سر بزنید و مراقب باشید خاکش خشک نشود.
بعد از چند روز، یک جوانهٔ کوچک سبز را خواهید دید که از خاک بیرون میآید. این جوانه به تدریج بزرگ میشود و به یک گیاه تبدیل میشود. با این کار شما به طور مستقیم با زندگی یک گیاه آشنا میشوید.
سوالات رایج دربارهٔ گیاهان
بله، گیاهان هم نفس میکشند. آنها هم مانند ما اکسیژن میگیرند و دیاکسیدکربن پس میدهند، اما این کار را بیشتر در شب انجام میدهند. در طول روز، کار اصلی آنها غذاسازی است که در آن اکسیژن تولید میکنند.
در فصل پاییز، هوا سرد و روزها کوتاهتر میشود. گیاهی مثل درخت، مواد مفید داخل برگها را به داخل ساقه و ریشهاش برمیگرداند تا برای زمستان ذخیره کند. وقتی این مواد سبز رنگ (کلروفیل2) از برگ خارج میشود، رنگ زرد آن مشخص میشد.
خیر. بعضی از گیاهان مانند کاج و سرو، به جای گل، مخروط تولید میکنند. دانههای این گیاهان داخل این مخروطها قرار دارد. به این گیاهان، مخروطداران میگویند.
گیاهان موجودات زندهٔ ارزشمندی هستند که غذای خود را میسازند، هوای پاک تولید میکنند، به ما غذا و سایه میدهند و دنیای ما را زیباتر میکنند. آنها دوستان بیادعای ما روی کرهٔ زمین هستند. پس بیایید در نگهداری از آنها بیشتر بکوشیم؛ مثلاً با آبیاری به موقع گلدانهایمان یا کاشتن یک نهال کوچک.
پاورقی
1 فتوسنتز (Photosynthesis): فرآیندی که در آن گیاهان با استفاده از نور خورشید، آب و دیاکسیدکربن، برای خودشان غذا (قند) تولید میکنند.
2 کلروفیل (Chlorophyll): مادهای سبز رنگ در برگ گیاهان که نور خورشید را جذب میکند و در فرآیند فتوسنتز نقش بسیار مهمی دارد.