بیاییم دقیق و مرحلهبهمرحله بررسی کنیم تا ابهام برطرف شود:
تعریفها:
سجع مطرّف: وقتی دو جمله/فقره در آخر، وزن و آهنگ یکسان دارند ولی واژهی پایانی متفاوت است.
سجع متوازی: وقتی واژههای پایانی هم از نظر وزن و هم از نظر معنا و ساخت یکسان باشند (مثل جمع یا یک پسوند مشترک).
اکنون گزینهها:
«روح است / فتوح است» → آخرشان «ـوح است» است، واژهها متفاوتند (روح ≠ فتوح) اما همآوا هستند. این مطرّف است.
«غایت نیست / نهایت نیست» → پایان هر دو دقیقاً با «ـایت نیست» میآید، یعنی هم وزن، هم آهنگ، هم ساخت یکسان دارند. این نمونهی سجع متوازی است، نه مطرّف.
«اصل است / وصل است» → پایان هر دو با «ـصل است» میآید. «اصل» و «وصل» دو واژهی متفاوتند، ولی آهنگ پایانیشان یکی است. این مطرّف است.
«نثار مکن / گرفتار مکن» → پایان هر دو یک فعل تکراری («مکن») است. چون پایان عیناً تکرار شده و تفاوتی ندارد، سجع مطرّف نیست.
نتیجه:
1 و 3 = مطرّف
2 = متوازی
4 = اصلاً مطرّف نیست
پس پاسخ درست همان گزینه 4 است، چون در آن سجع مطرّف بهکار نرفته است.