آرایه‌های بیت اول: گرد چیزی حلقه زدن: کنایه از دور چیزی جمع شدن / آب و گل: مجازاً جسم خاکی انسان / آتش: استعاره از فرهنگ و آداب / سینه: مجازاً دل / تناسب: آب، گل، آتش
آرایه‌های بیت دوم: تناسب: کوه، دریا، درختان / کوه و دریا و درختان: منظور همۀ موجودات است (مجاز) / تلمیح به آیۀ 44 سورۀ اسراء: ﴿تسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْارضُ وَمَنْ فِیهِنَّ وَإِنْ مِنْ شَیءٍ إِلَّا یسَبِّحُ بِحَمْدِهِ﴾ آسمان‌های هفت‌گانه و زمین و کسانی که در آن‌ها هستند، همه تسبیح او می‌گویند؛ و هر موجودی، تسبیح و حمد او می‌گوید / تشخیص: کوه و دریا و درختان در تسبیح‌اند.
آرایه‌های بیت سوم: پود محنت، تار محبت: تشبیه / قامت دل: تشخیص / تناسب: لباس، تار و پود
آرایه‌های بیت چهارم: جهان: مجاز از مردم جهان / آمادۀ امر و نهی و فرمان بودن: کنایه از مطیع و گوش به فرمان بودن / تناسب امر و نهی و فرمان
آرایه‌های بیت پنجم: پرسش تشنگی: تشبیه / تضاد: پرسش و جواب / تلمیح: به نماز باران حضرت رضا دارد؛ به مجلس پرسش و پاسخ حضرت رضا / تشبیه امام رضا به جوابی برای پرسش و آبی برای تشنگی / تشخیص: ریگ‌های بیابان تو را می‌شناسند / تناسب: ریگ، تشنگی، آب، بیابان