بیا با دقت و مرحله‌به‌مرحله بررسی کنیم:

تعریف‌ها:

سجع متوازی:
واژه‌های پایانی هم‌وزن و هم‌قافیه باشند (تعداد بخش هجایی یکسان + حروف پایانی یکسان).

سجع متوازن:
واژه‌های پایانی فقط هم‌وزن باشند (تعداد بخش هجایی برابر)، اما لزومی ندارد قافیه مشترک داشته باشند.

سجع مطرف:
اگر دو واژه در بخش پایانی هم‌قافیه باشند ولی از نظر وزن و بخش‌های میانی متفاوت باشند.

جمله:

«در دیده دشمنان خار و بر روی دوستان خال»

خار / خال:

هر دو یک هجایی هستند → هم‌وزن.

در پایان (ـار / ـال) قافیه یکسان دارند.
→ این نمونه سجع متوازی است، نه فقط متوازن.

دشمنان / دوستان:

هر دو سه‌هجایی هستند → هم‌وزن.

پایانشان (ـان) مشترک است → هم‌قافیه.
→ این هم سجع متوازی است.

نتیجه:

این جمله در هر دو جفت (خار/خال و دشمنان/دوستان) سجع متوازی دارد.

اگر فقط به هم‌وزنی توجه کنیم و قافیه را نادیده بگیریم، ممکن است اشتباهاً «متوازن» تصور شود.

اما طبق تعریف کتاب درسی، چون هم وزن و هم قافیه وجود دارد، باید بگوییم: سجع متوازی ✅