دو لحظهٔ ${{t}_{1}}$ و ${{t}_{2}}$ $({{t}_{2}}\gt {{t}_{1}})$ را انتخاب می‌کنیم:

چون ${{x}_{2}}\lt {{x}_{1}}$ است متحرک در حال نزديک‌شدن به مبدأ است.

* چون شيب نمودار در اين دو لحظه (و ضمناً در تمام لحظات) به طرف پايين است، سرعت لحظه‌ای متحرک منفی است. خط مماس در لحظۀ ${{t}_{2}}$ شیب بیشتری از خط مماس در لحظهٔ ${{t}_{1}}$ دارد؛ بنابراين اندازهٔ سرعت متحرک رو به افزايش است. با توجه به شتاب متوسط ${{a}_{av}}=\frac{\Delta v}{\Delta t}=\frac{{{v}_{2}}-{{v}_{1}}}{{{t}_{2}}-{{t}_{1}}}$، $\Delta t$ همواره مثبت است و $\left| {{v}_{2}} \right|\gt \left| {{v}_{1}} \right|$ است؛ پس $\Delta v\lt 0$ و از اين‌رو شتاب متوسط منفی است. حال اگر $\Delta t$ را نيز بسيار كوچک انتخاب نماييم، با همين استدلال، شتاب لحظه‌ای نيز منفی است.

نكته: در نمودار $(x-t)$ اگر تقعر نمودار به‌سمت پايين باشد، شتاب منفی و اگر تقعر به‌سمت بالا باشد، شتاب مثبت است.