بررسی گزینهها:
عبارت 1:«قبل از انجام تقسیم در یاختهها، فامتنها به شکل کلاف در آمده و تعداد آنها دو برابر میشود.»❌ نادرست است.
قبل از تقسیم، DNA دو برابر میشود، نه فامتن (کروموزوم).
فامتنها در مراحل اولیهی میتوز (مثلاً پروفاز) ظاهر میشوند، نه پیش از آغاز تقسیم.
پس ترتیب زمانی و اصطلاح علمی نادرست است.
عبارت 2:«پس از تقسیم، تعداد یاختهها و تعداد کروموزومهای آن دو برابر میشود.»❌ نادرست است.
تعداد یاختهها دو برابر میشود (از 1 به 2 سلول میرسیم)،
اما تعداد کروموزوم در سلولهای حاصل با سلول مادر یکسان باقی میماند.
پس جمله از نظر علمی اشتباه است.
عبارت 3:«اگر این نوع تقسیم در بدن کنترل نشود، یاختهها به آرامی و به تعداد زیاد تقسیم شده و سلولهای سرطانی حاصل میشود.»❌ نادرست است.
تقسیم کنترلنشده در سرطانها، سریع و پیدرپی است، نه آرام.
واژهی «به آرامی» غلط است و معنا را زیر سؤال میبرد.
عبارت 4:«کود شیمیایی موجود در کشاورزی و آلایندههای سوختهای فسیلی در افزایش سرعت کنترل نشده تقسیم یاختهها موثر است.»✅ درست است.
بسیاری از مواد شیمیایی جهشزا (مانند برخی کودهای شیمیایی و آلایندهها)
میتوانند باعث آسیب DNA و شروع تقسیمهای سرطانی شوند.
جمله درست است.
عبارت 5:«این نوع تقسیم در هر لحظه از بدن ما صورت میگیرد.»✅ درست است (از دید کتاب درسی یا سادهسازی آموزشی).
در بسیاری از بافتها مانند پوست، مغز استخوان، رودهها، تقسیم میتوز بهطور مداوم در حال انجام است.
البته در سطح پیشرفتهتر علمی، میدانیم که این تقسیم در همه سلولها و همه لحظات رخ نمیدهد، اما این جمله با رویکرد کتاب درسی، قابل پذیرش است.
جمعبندی نهایی:
عبارات نادرست:
1 ـ بهخاطر اشتباه در زمانبندی و مفاهیم (فامتن بهجای DNA)
2 ـ بهخاطر اشتباه در مفهوم کروموزومها پس از تقسیم
3 ـ بهدلیل عبارت «به آرامی» که علمی نیست
✅ پاسخ درست: 3 مورد از عبارات نادرست هستند.