تحلیل دقیق (بر اساس منطق کتاب زیست‌شناسی دهم):

سوال: «در سطوح سازمان‌یابی حیات، همواره …»

«در 10 سطح، می‌توان کوچک‌ترین واحد ساختار و عمل حیات را مشاهده کرد.»
– کوچک‌ترین واحد حیات = سلول.
– درست است که سلول در همه جانداران (از تک‌سلولی تا پرسلولی) حضور دارد، ولی در همه 10 سطح سازمان‌یابی (مولکول، اندامک، بافت، اندام، دستگاه، جاندار، جمعیت، جامعه، بوم‌سازگان، زیست‌کره) سلول به‌عنوان «واحد قابل مشاهده» وجود ندارد؛ مثلاً در سطح مولکولی یا بوم‌سازگان، سلول به‌صورت مستقل تعریف نشده است.
→ بنابراین این عبارت دقیقاً درست نیست و به همین خاطر در کلید رد می‌شود.

«در سه سطح ساختاری، ارتباط بین اجزای زنده و غیرزنده قابل مشاهده است.»
– این درست نیست؛ چون سطح‌هایی مثل بافت و اندام فقط اجزای زنده را در بر دارند.

«کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین سطح ساختاری تشکیل‌دهنده جمعیت متفاوت هستند.»
– جمعیت تعریف مشخص دارد: افراد یک گونه در یک زیستگاه معین. کوچک‌ترین سطح آن سلول نیست بلکه خود فرد جاندار است. لذا این عبارت هم درست نیست.

«در هر سطح می‌توان نمونه‌های مختلفی از آن سطح را مشاهده کرد.»
– درست است؛ مثلاً در سطح بافت، بافت عصبی و بافت پوششی؛ در سطح اندام، قلب و ریه؛ در سطح جمعیت، جمعیت گنجشک‌ها و جمعیت ماهی‌ها.

✅ پاسخ قطعی کتابی: گزینه 4

یادداشت برای ابهام:
بعضی دانش‌آموزان برداشت کرده‌اند که چون «یاخته» واحد مشترک است، پس در همه سطوح حضور دارد → پس گزینه 1 هم درست. اما نکته کلیدی اینجاست که سؤال «همواره در 10 سطح» گفته؛ در سطوحی مثل مولکول و زیست‌کره ما دیگر مستقیماً سلول را نمی‌بینیم، پس گزینه 1 صحیح نیست.