بذارم خیلی شفاف و کامل، به زبان ساده تحلیل کنیم:

شیره خام (آوند چوبی)

ترکیب: آب + املاح معدنی جذب‌شده از خاک.

محل شروع: ریشه.

جهت حرکت: همیشه رو به بالا (به سمت ساقه، شاخه، برگ‌ها → چون برگ‌ها محل فتوسنتز و مصرف آب هستند).

❌ شیره خام هیچ‌وقت به سمت پایین نمی‌آید.

شیره پرورده (آوند آبکشی)

ترکیب: مواد آلی (قندها، مواد غذایی) ساخته‌شده در برگ‌ها.

محل شروع: برگ‌ها (محل فتوسنتز).

مسیر حرکت: به سمت هر اندامی که نیاز به غذا یا ذخیره دارد:

پایین → به سمت ریشه برای ذخیره‌سازی.

بالا → به سمت جوانه‌ها و گل‌ها برای رشد.

طرفین → به سمت میوه‌ها یا شاخه‌های جانبی.

به همین دلیل در کتاب گفته می‌شود: «حرکت شیره پرورده دوطرفه است.»

تحلیل گزینه‌ها

دوطرفه – رو به بالا ❌ (جای خام و پرورده عوض شده)

به طرف پایین – رو به بالا ❌ (خام هیچ وقت پایین نمی‌رود؛ پرورده هم فقط پایین نمی‌رود)

رو به بالا – به طرف پایین ❌ (خام درست است ولی پرورده ناقص بیان شده، چون فقط پایین نیست)

رو به برگ‌ها – دوطرفه ✅ (خام درست = همیشه رو به برگ‌ها، پرورده درست = دوطرفه)

نتیجه کلی:

پاسخ قطعی بر اساس کتاب درسی: گزینه 4

چرا؟ چون خلاصه و ساده‌ترین بیان علمی این است:

شیره خام → رو به برگ‌ها

شیره پرورده → دوطرفه