برونئی: نگین ثروت در جزیره بورنئو
جغرافیا و آب و هوای استوایی
برونئی در ساحل شمالی جزیره بورنئو واقع شده و از دو بخش مجزا تشکیل شده است که توسط خاک کشور مالزی از هم جدا می‌شوند. بیشتر خاک این کشور را جنگل‌های بارانی استوایی5 پوشانده است. رودخانه‌های مهمی مانند رودخانه بلایت6 در این کشور جریان دارند. آب و هوای برونئی استوایی7 است، یعنی در تمام سال گرم و مرطوب است و باران‌های سنگین و موسمی دارد. میانگین دما معمولاً حول و حوش 30 درجه سانتی‌گراد است.
برای درک بهتر، می‌توانید آب و هوای برونئی را شبیه به یک گلخانه بزرگ تصور کنید: همیشه گرم است و رطوبت بالایی دارد که باعث رشد سریع و انبوه گیاهان و درختان در جنگل‌های آن شده است.
| ویژگی | مقدار | توضیح |
|---|---|---|
| مساحت کل | 5,765 کیلومتر مربع | کوچکتر از استان اصفهان |
| پوشش جنگلی | 72 درصد | حفاظت‌شده و بکر |
| میانگین بارش سالانه | 2,500 میلی‌متر | بسیار بیشتر از میانگین جهانی |
تاریخ و استقلال
برونئی زمانی یک امپراتوری قدرتمند منطقه‌ای بود که بر کل جزیره بورنئو و بخش‌هایی از فیلیپین حکومت می‌کرد. این دوران طلایی در سده‌های 15 تا 17 میلادی بود. سپس تحت نفوذ استعمارگران اروپایی به‌ویژه بریتانیا قرار گرفت. در سال 1888، برونئی به صورت رسمی تحت الحمایه8 بریتانیا شد. این کشور سرانجام در اول ژانویه 1984 از بریتانیا استقلال کامل یافت و به یک کشور مستقل تبدیل شد.
اقتصاد و منابع طبیعی
اقتصاد برونئی تقریباً کاملاً به منابع نفت و گاز طبیعی وابسته است. این منابع، ستون‌های اصلی درآمد دولت هستند. برای مثال، اگر قیمت نفت در جهان افزایش یابد، درآمد دولت برونئی نیز به طور مستقیم افزایش می‌یابد. این درآمدها صرف ارائه خدمات رایگان یا بسیار ارزان مانند بهداشت و آموزش به شهروندان می‌شود.
فرمول ساده‌ای برای نشان دادن وابستگی اقتصاد به نفت وجود دارد: اگر درآمد نفت را با حرف $R_o$ و کل درآمد دولت را با $T_R$ نشان دهیم، رابطه به این شکل است: $T_R \approx R_o$. این نماد یعنی درآمد کل دولت تقریباً برابر با درآمد نفت است.
| بخش اقتصادی | سهم تقریبی | وضعیت |
|---|---|---|
| نفت و گاز | 90 درصد | غالب |
| کشاورزی | 1 درصد | نسبتاً کوچک |
| گردشگری | در حال رشد | امیدبخش |
فرهنگ و آداب و رسوم
فرهنگ برونئی ریشه در سنت‌های مالایی10 و آموزه‌های دین اسلام11 دارد. مردم برونئی بسیار مهمان‌نواز هستند و به بزرگترها احترام زیادی می‌گذارند. پوشش مردم معمولاً محجبه و مطابق با شریعت اسلامی است. غذای ملی آنان آمبویات12 نام دارد که نوعی پنکیک از آرد ساگو است و با انواع خورشت‌ها سرو می‌شود.
ساختار سیاسی و حکومت
برونئی یک سلطان‌نشین مطلقه است. این یعنی سلطان در رأس حکومت قرار دارد و قوای مقننه، مجریه و قضیه همگی تحت کنترل او هستند. اگرچه مجلس مشورتی‌ای وجود دارد، اما قدرت نهایی در دستان سلطان است. این ساختار حکومتی با دموکراسی‌های پارلمانی که در آن رهبران توسط مردم انتخاب می‌شوند، تفاوت اساسی دارد.
اشتباهات رایج و پرسش‌های مهم
خیر. برونئی یک کشور کاملاً مستقل و جدا از مالزی است، اگرچه در همان جزیره (بورنئو) واقع شده و توسط خاک مالزی احاطه شده است.
ثروت برونئی عمدتاً ناشی از فروش نفت خام و گاز طبیعی به دیگر کشورهای جهان است. جمعیت کم این کشور (کمتر از نیم میلیون نفر) نیز باعث می‌شود ثروت سرانه13 (مقدار ثروت به ازای هر نفر) بسیار بالا باشد.
نه به شکل متداول آن. از زمان استقلال، تنها یک بار انتخابات محدود برای مجلس مشورتی برگزار شده است. در نظام سیاسی برونئی، سلطان دارای اختیارات تام است.
پاورقی
1 Brunei - نام رسمی: ایالت برونئی دارالسلام.
2 Borneo - سومین جزیره بزرگ جهان.
3 Oil - نفت خام، ماده‌ای طبیعی که از آن بنزین، گازوئیل و فرآورده‌های پتروشیمی تولید می‌شود.
4 Natural Gas - گاز طبیعی، منبع انرژی پاک‌تر نسبت به نفت.
5 Tropical Rainforest - جنگل‌های پربارش و همیشه سبز مناطق استوایی.
6 Belait River - طولانی‌ترین رودخانه در برونئی.
7 Tropical Climate - آب و هوای گرم و مرطوب با تغییرات دمایی کم در طول سال.
8 Protectorate - وضعیتی که در آن یک کشور قدرتمندتر از کشور کوچکتر در امور خارجی و دفاعی آن حمایت می‌کند.
9 Hassanal Bolkiah - سلطان و نخست وزیر برونئی.
10 Malay - قومیت و فرهنگی که در مالزی، اندونزی و برونئی غالب است.
11 Islam - دین رسمی کشور برونئی.
12 Ambuyat - غذایی سنتی و چسبناک که با چوب‌های مخصوص خورده می‌شود.
13 Per Capita Income - درآمد سرانه، معیاری برای سنجش میانگین درآمد هر فرد در یک کشور.
