عدالت‌گستری: حکومت حضرت علی(ع)
حکومت بر اساس قوانین الهی
حضرت علی(ع) معتقد بودند که قانون مانند یک خط‌کش است که برای همه یکسان است. فرقی نمی‌کرد که فرد غنی باشد یا فقیر، نزدیک به حاکم باشد یا دور؛ همه در برابر قانون یکسان بودند. ایشان حتی به نزدیکان خود نیز امتیاز خاصی نمی‌دادند.
| ویژگی | قبل از خلافت حضرت علی | در دوران خلافت حضرت علی |
|---|---|---|
| تقسیم ثروت | ناعادلانه | عادلانه |
| برابری در قانون | امتیاز برای ثروتمندان | همه برابرند |
| رفتار با مردم | تفاوت بین افراد | همه مانند برادر |
عدالت در عمل: داستان تقسیم مساوی
یک بار بیت‌المال۲ پر از پارچه شده بود. حضرت علی(ع) دستور دادند همهٔ پارچه‌ها را به اندازه‌های مساوی تقسیم کنند. وقتی یکی از نزدیکان ایشان پیشنهاد کرد که پارچه‌های بهتر را برای خانوادهٔ حاکم کنار بگذارند، حضرت علی(ع) به شدت مخالفت کردند و فرمودند: "من که حاکم شما هستم، نباید از دیگران بهتر باشم."
چگونه مانند حضرت علی(ع) عادل باشیم؟
ما نیز می‌توانیم در زندگی خود عدالت را رعایت کنیم. برای مثال:
- وقتی بین دوستانتان قضاوت می‌کنید، حق را به کسی بدهید که راست می‌گوید، حتی اگر دوست صمیمی شما نباشد.
- اگر مسئول تقسیم چیزی شدید، آن را به طور مساوی بین همه تقسیم کنید.
- در بازی‌ها، قوانین را رعایت کنید و برای خودتان امتیاز ویژه قائل نشوید.
پرسش‌های مهم
پاسخ: زیرا ایشان معتقد بودند که حاکم مانند پدری است برای همهٔ مردم. یک پدر عادل بین فرزندان خود فرق نمی‌گذارد. اگر به نزدیکان خود امتیاز می‌دادند، به دیگران ظلم۳ شده بود.
پاسخ: بیت‌المال مانند صندوق کلاس است که همهٔ دانش‌آموزان در آن حق دارند. این صندوق متعلق به همهٔ مردم است و حاکم فقط مسئول حفظ و تقسیم عادلانهٔ آن است.
پاورقی
۱ عدالت (Justice): به معنی قرار دادن هر چیزی در جای خود و رعایت حق هر صاحب حقی است.
۲ بیت‌المال (Public Treasury): خزانه یا صندوقی که اموال و درآمدهای عمومی در آن نگهداری می‌شود و برای مصالح عمومی خرج می‌شود.
۳ ظلم (Oppression): ستم کردن و حق کسی را ضایع کردن.