قوه‌ی مجریه: گروه اجراکننده‌ی قوانین
قوه‌ی مجریه چیست و چه اعضایی دارد؟
تصور کنید مدرسه‌ی شما سه گروه مختلف دارد: گروه برنامه‌ریزی (که قانون‌های مدرسه را می‌نویسد)، گروه اجرا (که این قانون‌ها را اجرا می‌کند) و گروه نظارت (که بر کار هر دو گروه نظارت می‌کند). قوه‌ی مجریه دقیقاً مانند گروه اجرا در مدرسه است. این قوه مسئولیت اجرای قوانین مصوب قوه‌ی مقننه۴ (مجلس) را بر عهده دارد.
| سمت | مسئولیت اصلی | مثال قابل درک |
|---|---|---|
| رئیس‌جمهور | راهبری کل قوه‌ی مجریه و عالی‌ترین مقام اجرایی کشور | مانند مدیر مدرسه که مسئولیت کلی مدرسه را بر عهده دارد |
| هیئت وزیران | همکاران رئیس‌جمهور که هرکدام مسئول بخشی خاص هستند | مانند معاونان و مربیان مدرسه که هرکدام وظیفه‌ای خاص دارند |
| وزیران | مسئولیت وزارتخانه‌های مختلف مانند آموزش و پرورش، بهداشت و ... | مانند مسئول کتابخانه، آزمایشگاه و سالن ورزش در مدرسه |
وظایف مهم قوه‌ی مجریه در زندگی روزمره‌ی ما
قوه‌ی مجریه وظایف مختلفی دارد که مستقیماً بر زندگی ما تأثیر می‌گذارد. برای درک بهتر، به این مثال‌ها توجه کنید:
وقتی به مدرسه می‌روید، معلم‌تان توسط وزارت آموزش و پرورش که بخشی از قوه‌ی مجریه است، انتخاب شده است. وقتی به بیمارستان مراجعه می‌کنید، پزشکان و پرستاران تحت نظارت وزارت بهداشت کار می‌کنند. حتی وقتی از خیابان عبور می‌کنید و چراغ راهنما می‌بینید، این چراغ‌ها توسط وزارت کشور و شهرداری‌ها که زیرمجموعه‌ی قوه‌ی مجریه هستند، نصب و نگهداری می‌شوند.
مدرسه: یک مدل کوچک از قوه‌ی مجریه
برای درک بهتر نحوه‌ی کار قوه‌ی مجریه، مدرسه‌ی خودتان را در نظر بگیرید. مدیر مدرسه مانند رئیس‌جمهور است که مسئولیت کلی مدرسه را بر عهده دارد. معاونان مدیر مانند وزیران هستند: معاون آموزشی مانند وزیر آموزش و پرورش، معاون پرورشی مانند وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، و معاون ورزش مانند وزیر ورزش و جوانان عمل می‌کنند.
این معاونان (وزیران) برای اجرای بهتر کارهای مدرسه (کشور) با مدیر (رئیس‌جمهور) جلسه می‌گذارند و تصمیم‌های مهم می‌گیرند. آنها همچنین مسئول اجرای مقررات مدرسه (قوانین کشور) هستند.
پرسش‌های مهم و اشتباهات رایج
خیر، رئیس‌جمهور فقط مجاز به اجرای قوانینی است که توسط مجلس شورای اسلامی (قوه‌ی مقننه) تصویب شده است. او نمی‌تواند قوانین جدیدی وضع کند یا قوانین موجود را تغییر دهد.
خیر، وزیران زیر نظر رئیس‌جمهور کار می‌کنند و تصمیم‌های مهم باید با مشورت و تأیید رئیس‌جمهور گرفته شود. آنها مانند یک تیم ورزشی هستند که تحت هدایت سرمربی (رئیس‌جمهور) بازی می‌کنند.
قوه‌ی مقننه مانند گروهی است که قوانین بازی را طراحی می‌کند، در حالی که قوه‌ی مجریه مانند بازیکنان و مربیانی است که این قوانین را در زمین بازی اجرا می‌کنند.
پاورقی
۱قوه‌ی مجریه (Executive Branch): به بخشی از حکومت گفته می‌شود که مسئولیت اجرای قوانین و اداره‌ی امور جاری کشور را بر عهده دارد.
۲قوانین (Laws): مجموعه‌ای از مقررات هستند که توسط قوه‌ی مقننه (مجلس) تصویب می‌شوند و همه‌ی مردم و نهادها موظف به رعایت آنها هستند.
۳شهروند (Citizen): فردی که به طور رسمی عضو یک کشور محسوب می‌شود و از حقوق و مسئولیت‌های مشخصی برخوردار است.
۴قوه‌ی مقننه (Legislative Branch): به بخشی از حکومت گفته می‌شود که مسئولیت تصویب قوانین را بر عهده دارد. در ایران، این قوه شامل مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان است.