لوکوموتیو: قهرمان پشت صحنه قطارها
انواع لوکوموتیو؛ هر کدام برای یک کار خاص
همانطور که ماشینهای مختلفی در خیابان میبینید، لوکوموتیوها نیز انواع مختلفی دارند. هر نوع برای یک کار و محیط خاصی ساخته شده است. درست مثل اینکه شما برای رفتن به مدرسه از یک وسیله استفاده میکنید و برای مسافرت از وسیلهای دیگر.
| نوع لوکوموتیو | منبع انرژی | کاربرد اصلی | مزیت |
|---|---|---|---|
| الکتریکی۲ | برق از کابل بالاسری یا ریل سوم | خطوط شهری و بینشهری | سریع و تمیز |
| دیزلی۳ | سوخت دیزل (گازوئیل) | مناطق بدون خط برق | قدرتمند و مستقل |
| بخاری۴ | ذغالسنگ یا چوب | امروزه بیشتر در موزهها | تاریخی و جذاب |
قطعات اصلی یک لوکوموتیو
یک لوکوموتیو مانند یک ماشین اسباببازی بزرگ است، اما قطعات بسیار پیچیدهتری دارد. در اینجا با مهمترین بخشهای آن آشنا میشویم:
| نام قطعه | کاربرد | مثال مشابه |
|---|---|---|
| موتور اصلی | تولید نیروی محرکه | مانند موتور ماشین پدرتان |
| کابین راننده | محل کنترل قطار | مانند اتاقک راننده کامیون |
| چرخها | حرکت روی ریل و انتقال نیرو | مانند چرخهای دوچرخه شما |
| سیستم ترمز | ایستادن و کاهش سرعت | مانند ترمز دوچرخه |
لوکوموتیو چگونه کار میکند؟
فرآیند حرکت لوکوموتیو را میتوان به چند مرحله ساده تقسیم کرد. ابتدا انرژی (برق یا سوخت) به نیروی مکانیکی تبدیل میشود. این نیرو به چرخها منتقل شده و آنها را میچرخاند. اصطکاک بین چرخ و ریل باعث حرکت به جلو میشود.
برای درک بهتر، فکر کنید میخواهید یک رشته واگن اسباببازی را روی زمین بکشید. اگر اولین واگن را بگیرید و بکشید، بقیه هم به دنبال آن میآیند. لوکوموتیو هم دقیقاً همین کار را انجام میدهد، اما در مقیاسی بسیار بزرگتر.
اشتباهات رایج و پرسشهای مهم
خیر. لوکوموتیو فقط بخش موتوری است که در جلوی قطار قرار میگیرد. قطار شامل لوکوموتیو به علاوه تمام واگنهایی است که به آن متصل هستند.
چون فولاد بسیار محکم است و اصطکاک کمی با ریلهای فولادی دارد. این اصطکاک کم به لوکوموتیو اجازه میدهد با مصرف انرژی کمتر، بارهای سنگین را جابهجا کند.
خیر. بعضی قطارها مانند قطارهای مترو، موتورهایی در زیر هر واگن دارند که به آنها «قطارهای خودکشش» میگویند. اما در قطارهای مسافری و باری معمولاً یک لوکوموتیو جداگانه وجود دارد.
پاورقی
۱ لوکوموتیو (Locomotive): به معنی «حرکتدهنده» است. به موتوری گفته میشود که توانایی حرکت بر روی ریل را دارد و میتواند واگنها را نیز به دنبال خود بکشد.
۲ لوکوموتیو الکتریکی (Electric Locomotive): نوعی لوکوموتیو که نیروی محرکه خود را از انرژی الکتریکی تأمین میکند.
۳ لوکوموتیو دیزلی (Diesel Locomotive): نوعی لوکوموتیو که از سوخت دیزل (گازوئیل) برای تولید نیرو استفاده میکند.
۴ لوکوموتیو بخاری (Steam Locomotive): اولین نوع لوکوموتیوها که با سوزاندن ذغالسنگ یا چوب، آب را به بخار تبدیل کرده و از فشار بخار برای حرکت استفاده میکند.