عوامل مؤثر بر افزایش جمعیت
دلایل اصلی افزایش جمعیت
افزایش جمعیت مثل یک ترازو است. در یک کفهٔ ترازو تولدها و در کفهٔ دیگر مرگ‌ها قرار دارند. اگر کفهٔ تولدها سنگین‌تر باشد، جمعیت افزایش پیدا می‌کند. چند دلیل اصلی برای این اتفاق وجود دارد:
- سلامتی و پزشکی بهتر: امروزه با ساخت واکسن‌ها و داروهای مختلف، بسیاری از بیماری‌های خطرناک مانند [آبله] و [فلج اطفال] کنترل شده‌اند. این موضوع باعث شده افراد کمتری بر اثر بیماری فوت کنند.
- تغذیهٔ سالم‌تر: دسترسی به غذاهای مقوی مانند شیر، میوه و سبزیجات تازه، باعث قوی‌تر شدن بدن افراد و کودکان شده و از مرگ‌ومیر جلوگیری می‌کند.
- آب آشامیدنی پاک: در گذشته‌های دور، بسیاری از مردم به دلیل نوشیدن آب آلوده بیمار می‌شدند. امروزه با لوله‌کشی آب تمیز به خانه‌ها، این خطر بسیار کم شده است.
- افزایش تعداد تولدها: در برخی جوامع، خانواده‌ها ترجیح می‌دهند فرزندان بیشتری داشته باشند، زیرا فکر می‌کنند این موضوع به قوی‌تر شدن خانواده کمک می‌کند.
| عامل | تأثیر بر تولد | تأثیر بر مرگ | مثال ملموس |
|---|---|---|---|
| پیشرفت پزشکی | کم | خیلی زیاد | واکسیناسیون کودکان |
| تغذیه بهتر | متوسط | زیاد | دسترسی به شیر و میوه |
| آموزش همگانی | متوسط | متوسط | آموزش شستن دست‌ها |
| شرایط اقتصادی خوب | زیاد | زیاد | شغل و درآمد خوب پدر و مادر |
یک مثال از زندگی: قصهٔ یک شهر
فرض کنید یک شهر کوچک به نام "شهر امید" وجود دارد. در گذشته، مردم این شهر به بیماری‌های مختلف مبتلا می‌شدند و بسیاری از کودکان قبل از رسیدن به سن مدرسه فوت می‌کردند. سپس در این شهر اتفاقات خوبی افتاد:
- یک بیمارستان ساخته شد و پزشکان به همهٔ کودکان واکسن رایگان تزریق کردند.
- شهرداری لوله‌کشی آب تمیز را به همهٔ خانه‌ها رساند.
- مردم آموزش دیدند که چگونه سبزیجات بکارند و غذای سالم بخورند.
نتیجه چه شد؟ تعداد کودکانی که سالم می‌ماندند و بزرگ می‌شدند، خیلی بیشتر از قبل شد. از طرفی، چون مردم احساس امنیت و سلامتی بیشتری می‌کردند، تمایل پیدا کردند که فرزندان بیشتری داشته باشند. در نتیجه، جمعیت شهر امید هر سال بیشتر و بیشتر شد.
پرسش‌های مهم
پاسخ: خیر، همیشه خوب نیست. اگر جمعیت خیلی سریع افزایش پیدا کند، ممکن است منابعی مانند آب، غذا و مدرسه برای همه کافی نباشد. مانند زمانی که یک کیک کوچک را بین تعداد زیادی از دوستان تقسیم کنیم و سهم هرکس خیلی کم شود.
پاسخ: مهم‌ترین عوامل عبارتند از: واکسن1 زدن، نوشیدن آب پاک، خوردن غذای مقوی و داشتن پزشک و پرستار در دسترس.
پاسخ: دلایل مختلفی دارد. مثلاً وقتی پدر و مادرها هر دو شاغل هستند، ممکن است وقت کمتری برای بزرگ کردن چندین فرزند داشته باشند. یا وقتی زندگی در شهرهای بزرگ گران است، ممکن است خانواده‌ها تصمیم بگیرند تعداد کمتری فرزند داشته باشند تا بتوانند امکانات بهتری برای آن‌ها فراهم کنند.
پاورقی
1واکسن (Vaccine): ماده‌ای که به بدن تزریق می‌شود تا آن را در برابر یک بیماری خاص مقاوم و ایمن کند.
2جمعیت (Population): به تمام افرادی که در یک منطقهٔ جغرافیایی خاص زندگی می‌کنند، گفته می‌شود.
3تغذیه (Nutrition): علم و عمل خوردن غذاهای سالم برای رشد و حفظ سلامتی بدن.