گفت‌وگو: پلی بین قلب‌ها
انواع مختلف گفت‌وگو در زندگی ما
ما در موقعیت‌های مختلف، به روش‌های گوناگونی با هم صحبت می‌کنیم. هر کدام از این روش‌ها هدف خاصی دارند. در جدول زیر می‌توانی برخی از رایج‌ترین انواع آن‌ها را ببینی:
| نوع گفت‌وگو | هدف اصلی | مثال ملموس |
|---|---|---|
| گفت‌وگوی دوستانه | تفریح، گذران وقت و تقویت دوستی | صحبت در مورد بازی مورد علاقه با بهترین دوست در زنگ تفریح |
| گفت‌وگوی آموزشی | یادگیری و انتقال دانش | پرسیدن سوال از معلم در کلاس درس وقتی مطلبی را متوجه نمی‌شوی |
| گفت‌وگوی خانوادگی | تصمیم‌گیری‌های جمعی و حل مشکلات | بحث در مورد مقصد سفر آخر هفته با پدر و مادر و خواهر و برادرها |
| گفت‌وگوی برای حل مشکل | رفع سوءتفاهم و پیدا کردن راه‌حل | صحبت کردن با دوستی که از دستت ناراحت شده تا دلیل ناراحتی را بفهمی و عذرخواهی کنی |
چرا گفت‌وگو اینقدر مهم است؟
گفت‌وگو فقط حرف زدن نیست. وقتی ما با کسی صحبت می‌کنیم، در واقع افکار و احساسات خود را با او تقسیم می‌کنیم. این کار چند فایدهٔ بسیار بزرگ دارد:
اول، باعث می‌شود دیگران ما را بهتر درک۲ کنند. فرض کن یک نقاشی کشیده‌ای و می‌خواهی معنای آن را برای دوستت توضیح دهی. اگر فقط نقاشی را به او نشان دهی، شاید متوجه منظور تو نشود. اما وقتی در مورد آن صحبت می‌کنی، او دقیقاً می‌فهمد چه چیزی در ذهن تو بوده است.
دوم، گفت‌وگو به ما کمک می‌کند احساسات۳ خود را نشان دهیم. اگر روز بدی داشته‌ای و ناراحتی، با صحبت کردن با پدر یا مادرت، آن‌ها از ناراحتی تو باخبر می‌شوند و می‌توانند به تو دلداری بدهند و کمک کنند تا حال بهتری پیدا کنی.
گفت‌وگو در عمل: از کلاس درس تا زمین بازی
بیا با هم نگاه کنیم که گفت‌وگو چگونه در موقعیت‌های واقعی به ما کمک می‌کند:
در کلاس درس: وقتی معلم درس جدیدی می‌دهد، دانش‌آموزان با پرسیدن سوال، گفت‌وگو را شروع می‌کنند. این پرسش و پاسخ کمک می‌کند مطلب بهتر و عمیق‌تر یاد گرفته شود. اگر کسی سوال نپرسد، ممکن است بسیاری از دانش‌آموزان آن درس را نفهمند.
در زمین بازی: تصور کن دوستت توپ را محکم به طرف تو پرتاب کرده و تو ناراحت شده‌ای. اگر فقط عصبانی شوی و چیزی نگویی، دوستت ممکن است متوجه اشتباه خود نشود. اما اگر با آرامش به او بگویی: «از اینکه توپ را so محکم پرتاب کردی ناراحت شدم»، او متوجه احساس تو می‌شود و دفعهٔ بعد مواظب خواهد بود. اینجاست که گفت‌وگو از یک دعوا جلوگیری می‌کند و آن را به یک صلح تبدیل می‌نماید.
سوالات رایج دربارهٔ گفت‌وگو
می‌توانی با ادب و آرامش بگویی: «ببخشید، اجازه می‌دهید حرفم را تمام کنم؟». مهم است که خودت نیز وقتی دیگران صحبت می‌کنند، حرف آن‌ها را قطع نکنی.
وقتی کسی صحبت می‌کند، به چشمانش نگاه کن، با سر تایید کن و تا حرفش تمام نشده، به پاسخ خود فکر نکن. این کار نشان می‌دهد که برای حرف‌های او ارزش قائل هستی.
کمی سکوت کن و یک نفس عمیق بکش. اگر لازم است، صادقانه بگو: «الان کمی عصبانی هستم، می‌شود چند دقیقه بعد دوباره صحبت کنیم؟». این کار به تو فرصت می‌دهد تا آرام شوی و سپس با منطق بیشتری صحبت کنی.
پاورقی
۱گفت‌وگو (Dialogue): به تبادل کلام و نظر بین دو یا چند نفر گفته می‌شود.
۲درک (Understanding): به معنای فهمیدن و دریافت کردن منظور و احساسات طرف مقابل است.
۳احساسات (Emotions): حالت‌های درونی مانند شادی، غم، عصبانیت یا ترس هستند.
۴شنیدن فعال (Active Listening): به معنای گوش دادن با تمام حواس و نشان دادن واکنش برای درک کامل حرف‌های گوینده است.