اقیانوس‌ها: چاله‌های بزرگ در سطح زمین که از آب پر شده‌اند.

اقیانوس‌ها: گنجینه‌های آبی زمین

اقیانوس‌های پنج‌گانه: همسایه‌های آبی زمین

زمین ما پنج اقیانوس بزرگ دارد که مانند پنج دریای بسیار عظیم، قاره‌ها را از هم جدا کرده‌اند. اگر یک توپ بادکنکی را نقشه‌ی زمین در نظر بگیریم، قسمت‌های آبی رنگ بزرگ، همین اقیانوس‌ها هستند.

چرا آب اقیانوس‌ها شور است؟

حتماً برای تو هم پیش آمده که هنگام شنا در دریا، کمی آب به دهانت رفته و مزه‌ی شوری آن را حس کرده‌ای. این شوری از کجا می‌آید؟ تصور کن که رودخانه‌ها مانند نوارهای نقاله‌ی طبیعت عمل می‌کنند. آنان نمک‌ها و مواد معدنی را از سنگ‌ها و خاک شسته و به آرامی به سمت اقیانوس‌ها می‌برند.

این فرآیند، میلیون‌ها سال است که ادامه دارد. به همین دلیل، اقیانوس‌ها مانند یک سوپ شور بسیار بزرگ هستند! البته این شوری برای بسیاری از ماهی‌ها و گیاهان دریایی کاملاً مناسب و لازم است.

یک شهر شلوغ زیر آب

اقیانوس‌ها مانند یک شهر بزرگ پر از ساکنان مختلف هستند. هر بخش از این شهر، ساکنان مخصوص به خود را دارد. مثلاً در نزدیکی سطح آب، جایی که نور خورشید به خوبی می‌تابد، ماهی‌های رنگارنگ و گیاهان دریایی زندگی می‌کنند که به نور برای رشد نیاز دارند.

هرچه به عمق بیشتری برویم، نور کمتر و فشار آب بیشتر می‌شود. در آن اعماق، موجودات عجیب و غریبی زندگی می‌کنند که برای دیدن یکدیگر یا طعمه‌ی خود از نورهای خودشان (زیست‌تابی^۷) استفاده می‌کنند، مثل ماهی مرکب یا برخی از عروس‌های دریایی.

اقیانوس‌ها چگونه هوای خانه‌ی ما را تازه می‌کنند؟

این بخش شاید جالب‌ترین قسمت ماجرا باشد. اقیانوس‌ها مانند یک ریه‌ی غول‌پیکر برای زمین عمل می‌کنند. موجودات ریز دریایی به نام فیتوپلانکتون‌ها^۸ که شبیه جلبک‌های بسیار کوچک هستند، در آب شناورند. این موجودات ریز، کاری شبیه به درختان انجام می‌دهند: آنان CO2 (دی‌اکسید کربن) را می‌گیرند و O2 (اکسیژن) تولید می‌کنند.

علاوه بر این، اقیانوس‌ها مانند یک کولر و بخاری طبیعی عمل می‌کنند. آنان در تابستان گرمای هوا را جذب کرده و خنک‌مان می‌کنند و در زمستان، گرمایی که در طول تابستان ذخیره کرده‌اند را آرام آرام آزاد می‌کنند.

پرسش‌های مهم درباره اقیانوس‌ها

پاورقی

^۱ اقیانوس‌ها (Oceans): پهنه‌های بسیار بزرگ و به هم پیوسته‌ی آب شور که حدود ۷۱ درصد از سطح کره زمین را پوشانده‌اند.

^۲ اقیانوس آرام (Pacific Ocean): بزرگترین اقیانوس جهان.

^۳ اقیانوس اطلس (Atlantic Ocean): دومین اقیانوس بزرگ جهان.

^۴ اقیانوس هند (Indian Ocean): سومین اقیانوس بزرگ جهان.

^۵ اقیانوس منجمد جنوبی (Southern Ocean): اقیانوسی که قطب جنوب را احاطه کرده است.

^۶ اقیانوس منجمد شمالی (Arctic Ocean): کوچکترین و کم عمق‌ترین اقیانوس جهان که در قطب شمال قرار دارد.

^۷ زیست‌تابی (Bioluminescence): توانایی برخی جانداران برای تولید و انتشار نور.

^۸ فیتوپلانکتون‌ها (Phytoplankton): موجودات ریز و شناور گیاهی در آب که پایه‌ی بسیاری از زنجیره‌های غذایی دریایی هستند.

^۹ گودال ماریاناس (Mariana Trench): عمیق‌ترین نقطه شناخته شده در اقیانوس‌های زمین.